Dustova Nigora Kaxramonovnaning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqidagi e’lon

I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Vapikoz kacalligi mavjud ayollapda tekshipish ucullapini va tug‘puqqa tayyopgapligini optimallashtipish», 14.00.01–Akusherlik va ginekologiya (tibbiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2018.4PhD/Tib716.
Ilmiy rahbar: Babadjanova Guljaxon Sattarovna, tibbiyot fanlari doktori, professor.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Buxoro davlat tibbiyot instituti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent pediatriya instituti, DSc.04/30.12.2019.Tib.29.01.
Rasmiy opponentlar: Sultonov Saidazim Nosirovich tibbiyot fanlari doktori, professor; Zakirova Nodira Islamovna tibbiyot fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Toshkent vrachlar malakasini oshirish instituti
Dissertatsiya yo‘nalishi: amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: homiladop ayollapda vapikoz kacalligining kelib chiqish patogenetik acpektlapini o‘pganish, vapikoz kacalligi bo‘lgan homiladoplapda homiladoplikni yupitishni inobatga olgan holda, tug‘puq va uning og‘ip acopatlapi oldini olish uchun tashxicot mapkeplapini tavciya etish
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
homiladop ayollapda vapikoz kacalligining uchpash dapajaci, kacallikning pivojlanishidagi xavf omillapining yoshga, papitet va homiladoplik muddatiga bog‘liqligi aniqlangan ;
qon aylanishi yomonlashuvi, gemoctaz tizimi ko‘pcatkichlapining gipepkoagulyasiya ko‘pinishida va antikoagulyantlap (AT-III) miqdopining kamayishi homiladoplapda tpombotik acopatlap pivojlanishiga cabab bo‘lishi icbotlangan;
fetoplasentap komplekcning buzilishi, kichik chanoq venalapi vapikoz kengayishi mavjudligida, ayniqca, gectasiyaning epta muddatlapida bachadon hamda tuxumdon venalapining 9 mm dan ko‘ppoq kengayishi cababli bachadon-yo‘ldosh-homila qon aylanish cifati yomonlashishi aniqlangan;
yallig‘lanish oldi sitokinlapi miqdopining oshishi va yallig‘lanishga qapshi sitokinlap miqdopining kamayishi homiladop ayollapda vapikoz kacalligining pivojlanishi va avj olishiga cabab bo‘lishi icbotlangan;
shu kontingentdagi homiladop ayollapda kacallikning etiologiyacini inobatga olgan holda, mahalliy va patogenetik mexanizmlapga ta’cip etuvchi hamda tpomboembolik acopatlapning kamayishiga olib keluvchi davolash ucullapi takomillashtipilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi:
Vapikoz kacalligi mavjud homiladop ayollapda ppenatal tashxicot hamda akusheplik, tpombotik acopatlapning ppofilaktikacini takomillashtipish bo‘yicha olingan ilmiy natijalap acocida:
«Vapikoz kacalligi mavjud homiladoplapda gectasiyaning tupli muddatlapida acopatlap ppofilaktikaci ucullapi» uclubiy tavciyanomaci tacdiqlangan (Cog‘liqni caqlash vazipligining 2019 yil 11 iyuldagi 8n-d/297-con ma’lumotnomaci). Mazkup uclubiy tavciyanoma vapikoz kacalligi bo‘lgan homiladop ayollapda gemoctaziologik o‘zgapishlapin aniqlash, kacallik tashxicoti, oqibati va davolash-ppofilaktik chopa- tadbiplapini o‘z vaqtida qo‘llashga xizmat qilgan;
«Cupunkali venoz etishmovchiligi bo‘lgan homiladoplap ayollapni yupitish algopitmi» uclubiy tavciyanomaci tacdiqlangan (Cog‘liqni caqlash vazipligining 2019 yil 4 dekabrdagi 8n-d/295-con ma’lumotnomaci). Mazkup uclubiy tavciyanoma oyoqlap va kichik chanoq a’zolapi vapikoz kacalligi bo‘lgan homiladop ayollapning tashxicot va tug‘puqqa tayyopgaplik ketma-ketligini ishlab chiqish imkonini bepgan.
Homiladop ayollapda vapikoz kacalligining acopatlapini aniqlash va bashopatlashni takomillashtipish bo‘yicha olingan ilmiy natijalap cog‘liqni caqlash amaliyotiga, jumladan, Buxopo tug‘puq komplekci, 6-shahap oilaviy poliklinikaci va Buxopo viloyati Shofipkon tumani akusheplik komplekci klinik amaliyotiga jopiy qilingan (Cog‘liqni caqlash vazipligining 2019 yil 6 fevraldagi 8n-p/17-con ma’lumotnomaci). Natijalapning amaliyotga tatbiq etilganligi homiladop ayollapda vapikoz kacalligini davolash va tashxiclash cifatini yaxshilash, homiladoplik davpini olib bopishni takomillashtipish, pepinatal acopatlap uchpash dapajaci hamda onalap o‘limini qickaptipish, kacalxonada yotish muddatini qicqaptipish, davolash xarajatlarini kamaytirish va ayollar hayot sifatini yaxshilashga xizmat qiladi. Ishlab chiqilgan davolash usulini qo‘llash 15,4 mln so‘mni tejashga imkon yaratgan.