Яхшиев Элбек Толиповичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўзбекистон шароитида юқори тезлик темир йўл магистраллари учун дисперс-арматураланган темирбетон оралиқ қурилмаси тавсифларини асослаш», 05.09.02–Асослар, пойдеворлар ва ер ости иншоотлари. Кўприклар ва транспорт тоннеллари. Йўллар, метрополитенлар (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2019.1.PhD/T969.
Илмий раҳбар: Ишанходжаев Абдурахман Асимович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент темир йўл муҳандислари институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассасалар номи, ИК рақами: Тошкент автомобиль йўлларини лойиҳалаш, қуриш ва эксплуатацияси институти, Тошкент шаҳридаги Турин политехника университети, DSc.27.06.2017.Т.09.01.
Расмий оппонентлар: Юлдашев Шарафитдин Сайфитдинович, техника фанлари доктори, профессор; Рузиева Мафура Васиковна, техника фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: «Ўзоғирсаноатлойиҳа институти» АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: темирбетон дисперс-арматураланган оралиқ қурилмаларини Ўзбекистоннинг қуруқ иқлим шароитидаги юқори тезлик темир йўл магистраллари тармоғида қўллаш имкониятларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Ўзбекистон Республикасида эксплуатация қилинадиган темирбетон оралиқ қурилмаларининг бузилмасдан ишлаш эҳтимоли билан боғлиқ боғланишларнинг регрессион математик модели яратилган;
юқори тезлик темир йўл магистралларида дисперс-арматураланган оралиқ қурилмаларнинг конструктив хусусиятлари фибрабетонни қўллаш ҳисобига такомиллаштирилган;
темирбетон дисперс-арматураланган оралиқ қурилмаларнинг динамик тавсифлари ҳамда уларнинг ўзига хос конструктив хусусиятлари юқори тезликда ҳаракатланувчи “Talgo 250” поезддан тушадиган юкланиш миқдорини ҳисобга олган ҳолда аниқланган;
Ўзбекистон шароитида L=66 метрли қутисимон дисперс-арматураланган темирбетон оралиқ қурилманинг кўприк ва эстакада иншоотларини лойиҳалаш ва қуриш усули ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон шароитида юқори тезлик темир йўл магистраллари учун дисперс-арматураланган темирбетон оралиқ қурилмаси тавсифларини асослаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
темирбетон оралиқ қурилмаларининг бузилмасдан ишлаш эҳтимоли билан боғлиқ боғланишларнинг регрессион математик модели «Ўзбекистон темир йўллари» АЖ тасарруфидаги “Тошкент-Самарқанд” темир йўл участкасидаги кўприк иншоотларини лойиҳалашда жорий этилган («Ўзбекистон темир йўллари» АЖнинг 2019 йил 1 апрелдаги Н/1682-19-сон маълумотномаси). Натижада оралиқ қурилма плитасининг динамик мустаҳкамлигини 30%гача, доимий юкдан тушадиган конструкциянинг умумий оғирлигини 15%гача камайтириш имконини берган;
юқори тезлик темир йўл магистралларида дисперс-арматураланган оралиқ қурилмаларда фибрабетонни қўллаш ҳисобига ишлаб чиқилган конструктив ечимлар «Ўзбекистон темир йўллари» АЖ тасарруфидаги “Тошкент-Самарқанд” темир йўл участкасидаги кўприк иншоотларини лойиҳалашда жорий этилган («Ўзбекистон темир йўллари» АЖнинг 2019 йил 1 апрелдаги Н/1682-19-сон маълумотномаси). Натижада конструкциянинг геометрик параметрли ҳисобий ечимлари девор қалинлигини 40%гача, оралиқ қурилма узунлигини 10%гача ошириш имконини берган;
L=66 метрли қутисимон дисперс-арматураланган темирбетон оралиқ қурилманинг кўприк ва эстакада иншоотларини лойиҳалаш ва қуриш усули «Ўзбекистон темир йўллари» АЖ тасаруфидаги “Тошкент-Самарқанд” темир йўл участкасидаги кўприк иншоотларини лойиҳалашда жорий этилган («Ўзбекистон темир йўллари» АЖнинг 2019 йил 1 апрелдаги Н/1682-19-сон маълумотномаси). Илмий тадқиқот натижасида L=66 метрли қутисимон дисперс-арматураланган темирбетон оралиқ қурилманинг оддий зўриқтирилган темир бетон оралиқ қурилмага нисбатан таннархини 17%гача камайтириш имкони яратилган.