Raxmonov Toyir Zoyirovichning

doktorlik dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

    I. Umumiy ma’lumotlar.

Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Tabiiy gazni kompleks tozalash uchun yuqori samarador uskunalarni yaratish», 02.00.08 –«Neft` va gaz kimyosi va texnologiyasi» ixtisosligi (texnika fanlari bo‘yicha).

Talabgorning ilmiy va ilmiy-pedagogik faoliyat olib borishga layoqati bo‘yicha test sinovidan o‘tgani haqida ma’lumot: /texnika fanlari nomzodi/.

Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: 30.09.2014/B2014.5.T271.

Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Toshkent davlat  texnika  universiteti va Umumiy va noorganik kimyo instituti.

IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa (muassasalar) nomi, IK raqami: Toshkent kimyo-texnologiya instituti huzuridagi 16.07.2013.T.08.01 raqamli ilmiy kengash.

Ilmiy maslahatchining F.I.Sh., ilmiy darajasi va unvoni: Salimov Zokirjan, texnika fanlari doktori, O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi akademigi.

Rasmiy opponentlar: Ikromov Abduvaxob Ikramovich, texnika fanlari doktori, professor; Xamidov Basit Nabievich, texnika fanlari doktori, professor; Li Robert Chanirovich, texnika fanlari doktori.

Yetakchi tashkilot: I.M.Gubkin nomidagi Rossiya davlat  neft` va gaz universitetining Toshkent shahridagi filiali.

Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.

   II. Tadqiqotning maqsadi: tabiiy gazni kompleks tozalash qurilmasi uchun yuqori samarador apparatlar (separator, degazator, absorber va desorber)  va prinsipial texnologik sxemasini ishlab chiqishdan iborat.

   III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi: o‘zaro ta’sirlanuvchi muhitlar turbulent gaz-suyuqlik oqimining gidrodinamik rejimlarini tavsiflovchi matematik model` taklif etilgan;

kolonnali apparatlarning tarelkalarida va dispers gaz fazali tizimlarda hosil qilinadigan jadal barbotaj rejimlarida fazaviy yacheykalar soni va ikki fazali oqimning gaz sig‘imi orasidagi o‘zaro bog‘liqlik ochib berilgan;

tomchi qaytarish moslamalarini samarali joylashtirish va gaz-suyuqlik aralashmasini ajratish samaradorligini sezilarli oshirish imkonini beruvchi, turli o‘lchamdagi suyuqlik tomchilarining tarqalish qonuniyatlari va separatorning foydali balandligi aniqlangan;

jadallashtirilgan rejimlarda hamda gaz va suyuqlik sarflarining keng oralig‘ida o‘zgarishi sharoitida samarali ishlaydigan kontakt moslamalari va apparatlarning yangi konstruksiyalari ishlab chiqilgan;

erkin kesim yuzasi 20% bo‘lgan ikki kontakt zonali elaksimon tarelkaning turg‘un va samarali ishlash sohasi aniqlangan;

gaz sig‘imi, gidravlik qarshilik, tomchini chiqib ketishi va tirqish uchun sarf koeffisienti kabi gidrodinamik kattaliklarni separatsiya va modda almashinish apparatlarining texnologik va geometrik kattaliklariga bog‘liq holda baholash uchun empirik tenglamalar tavsiya etilgan;

gaz separatori va to‘yingan eritmalar uchun yupqa suyuqlik oqimi hosil qiluvchi moslamali degazatorning konstruktiv, gidravlik va texnologik kattaliklarini hisoblashning muhandislik uslublari yaratilgan.

    IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi: yaratilgan gaz separatorlari (2001yildagi  IDR 04591 raqamli va 2008 yil  IAR 03763 raqamli O‘zbekiston Respublikasi intellektual mulk agentligining ixtiroga patentlari) va to‘yingan gaz degazatori (2009 yildagi IAR 04060 raqamli O‘zbekiston Respublikasi intellektual mulk agentligining ixtiroga patenti) «Muborak gazni qayta ishlash zavodi», «Gazlineftgaz qazib chiqarish», «Muborakneftgaz», «Ustyurtgaz» unitar shu’ba korxonalari texnologik jarayonlarida qurilmalar sifatida joriy qilingan (2005 yil 25 martdagi 3-sonli, 2012 yil 19 iyundagi 7-sonli va  2012 yil 29 iyundagi 9-sonli dalolatnomalar); yuqori samarali va istiqbolli  apparatlarni ishlab chiqarishga joriy etilishi natijasida ishlab chiqarish unumdorligining oshishi, gaz sifati yaxshilanishi, jihozlarda metall sarfi va iste’mol qilinadigan energiya miqdorining kamayishi hamda valyuta mablag‘larining va transport xarajatlarining qisqarishini hisobiga 700 million so‘mdan ortiq sof iqtisodiy samara olingan («O‘zneftgazmash» aksiyadorlik kompaniyasining 2015 yil 16 iyundagi 641-sonli ma’lumotnomasi).