Махмудов Назирила Насимхановичнинг

фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Бухоро-Хива регионидаги нефтгазконденсат конларини сўнгги даврларида разведка қилиш ва ишлаш методологик асосларини яратиш», 04.00.13–Нефть ва газ конларини ўзлаштириш ҳамда ишлатиш (техника фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2019.2.DSc/Т268.

Илмий маслаҳатчи: Назаров Улуғбек Султонович, техника фанлари доктори, профессор.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Қарши муҳандислик-иқтисодиёт институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Нефть ва газ конлари геологияси ҳамда қидируви институти, Ўзбекистон нефть-газ саноати илмий-тадқиқот ва лойиҳалаш институти, Тошкент давлат техника университети, Россия давлат нефть ва газ университетининг Тошкент шаҳридаги филиали, DSc.27.06.2017.GM/Т.41.01.

Расмий оппонентлар: Закиров Аъзамжон Алимжанович, техника фанлари доктори; Алиев Баҳодир Абдуғаниевич, техника фанлари доктори, профессор; Холмуродов Абдулхамид Эркинович, физика-математика фанлари доктори.

Етакчи ташкилот: «Ўзнефтгазқазибчиқариш» АЖ.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: Бухоро-Хива регионидаги конларда нефть қазиб олиш суръатини ва нефть чиқариб олиш коэффициентини ошириш бўйича тизимли лойиҳавий-технологик ва техник-иқтисодий ечимларни ишлаб чиқишдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

Бухоро-Хива регионидаги нефтгазконденсат конларининг турли ишлатиш тизимларидаги олинадиган нефть захиралари ва қатламларни нефть бера олишлик коэффициенти аниқланган;

нефтгазконденсат конларини ишлатиш стратегиясини асослаш имконини берувчи, қатламларни жорий ва якуний нефть бера олишлигига геологик-кон кўрсаткичларини таъсир даражаси аниқланган;

газ ости ҳошияларидан турли сиқиб чиқариш режимларида нефть олиш жараёнига салбий таъсир этувчи омиллар аниқланган;

геологик захираларни нисбатан кўпроқ чиқариб олишни таъминловчи, уюмларни табиий ишлатиш режимларида ва қатлам босимини ушлаб туриш режимларида қатламдаги нефтни сиқиб чиқариш билан қамраб олишни ошириш методологик асослари ишлаб чиқилган;

ишлатиш қудуқлар фондини, уларни бутун ишлатиш даври мобайнида максимал самарали фойдаланишни таъминлаш имконини берувчи, газ дўпписидан назоратли табиий газ олишда нефть олиш кўрсаткичларини тизимли оптимизациялаш йўллари ишлаб чиқилган;

қимматбаҳо компонентлардан максимал фойдаланиш учун комплекс қарорларни ишлаб чиқиш имконини берувчи, нефть ҳошияларини ишлатишни технологик лойиҳалаштиришнинг принциплари аниқланган;

туби турли конфигурацияли қудуқларни самарали очиш, синаш ва ўзлаштириш учун комплекс тадбирларни таъминловчи, захираларини чиқариб олиш мураккаб нефтгазконденсат конларини сўнгги босқичларида разведка қилиш ва ишлатишни технологик стратегия ечимлари ишлаб чиқилган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Бухоро-Хива регионидаги нефтгазконденсат конларини сўнгги даврларида разведка қилиш ва ишлатиш методологик асосларини яратиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:

маҳсулдор қатламга ҳайдалаётган сувнинг ҳажмини ошириш ва консервациядаги қудуқларни қайта ишга тушириш бўйича технологиялар “Шўртаннефтгаз” МЧЖнинг Шарқий Тошли конида жорий қилинган (“Ўзбекнефтгаз” АЖнинг 2019 йил 15 майдаги 02/12-2-99-сон маълумотномаси). Натижада 2002-2015 йиллар мобайнида 16,4 минг тонна қўшимча нефть қазиб олиш имконини берган;

эксплуатацион қудуқларни қазиш, тугатилган ва консервацияланган қудуқларни қайта тиклаш ҳамда нефть олишни оптимал технологик режими схемалари “Муборакнфетгаз” АЖга қарашли Шарқий Испанли, Матонат, Расулқудуқ, Ғарбий Сабо, Қуюмозор, Арниёз конларида жорий қилинган (“Ўзбекнефтгаз” АЖнинг 2019 йил 15 майдаги 02/12-2-99-сон маълумотномаси). Натижада Қуюмозор конида 326 т, Матонатда 9130 т ҳамда Арниёз конида 7960 т қўшимча нефть қазиб олиш имконияти яратилган;

газ ва газконденсат олиш режимининг оптимал технологик схемаси “Ҳиссорнефтгаз” ҚКга қарашли Таваккал газконденсат конида жорий қилинган (“Ўзбекнефтгаз” АЖнинг 2019 йил 15 майдаги 02/12-2-99-сон маълумотномаси). Натижада 385,6 млн. м³ газ ва 8937 т конденсат қазиб олишни ошириш имконини берган.