Омонбоев Бердиёр Ихтиёр ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтиссослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Бадиий адабиёт воситасида ОТМ талабаларида соғлом турмуш тарзи кўникмаларини ривожлантириш методикаси”, 13.00.02 - Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/Ped4016
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Гулистон давлат университети.
Илмий раҳбар: Рахимов Бахтиёр Худойбердиевич, педагогика фанлари доктори, профессор.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Чирчиқ давлат педагогика университети, DSc.03/30.04.2021.Ped.82.01.
Расмий оппонентлар: Матчонов Сапа Муродович, педагогика фанлари доктори, профессор; Ҳамроев Ғофир Ҳасанович, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади бадиий адабиёт воситасида талабаларда соғлом турмуш тарзи коъникмаларини ривожлантиришнинг методикасини такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
талабаларда соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантириш жараёни мураккаб педагогик тизим сифатида талқин этилиб, унинг методик шарт-шароитлари, ташкилий тузилмаси ва баҳолаш мезонлари ўзаро методик боғлиқлик ва алоқадорликда, мазмуний изчиллик ҳамда тизимлилик тамойиллари асосида илмий-методик жиҳатдан асосланган ҳолда аниқлаштирилган;
таълим муассасасида ахборотлашган таълим муҳитининг имкониятлари, ўқув-методик ҳамда инновацион дидактик таъминот асосида такомиллаштирилган ўқув жараёни мазмуни илмий-назарий ва методик жиҳатдан асосланиб, талабаларни соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантириш жараёни моделининг мазмуни такомиллаштирилган;
талабаларни соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантиришнинг фалсафий ҳамда педагогик-психологик омиллари тарбиявий фаолиятни самарали ташкил этиш ва унинг натижадорлигини оширишдаги аҳамиятини илмий жиҳатдан асослаш орқали аниқлаштирилган;
талабаларни соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантириш шакллари аниқлаштирилиб, уларни амалиётга татбиқ этиш механизмлари интерфаол ва шахсга йўналтирилган методик ёндашувлар асосида такомиллаштирилган ҳамда соғлом турмуш тарзи ғояларини таълим жараёнида самарали сингдиришга қаратилган илмий-методик хулоса ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши:
Талабаларда бадиий адабиёт воситасида соғлом турмуш тарзини ривожлантириш боъйича олинган илмий натижалар, таййорланган илмий ва амалий тавсиялар асосида:
талабаларда соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантириш жараёни, методик шарт-шароитлари, ташкилий тузилмаси ва баҳолаш мезонлари ўзаро методик боғлиқлик ва алоқадорликда, мазмуний изчиллик ҳамда тизимлилик тамойиллари асосида илмий-методик жиҳатдан асосланган ҳолда аниқлаштирилган талабаларда соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантириш жараёни мураккаб педагогик тизим сифатида талқинига оид хулосалар “Спорт ва ҳаракатли ўйинларни ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Гулистон давлат университетининг 2023-йил 30-мартдаги 39-сон буйруғи асосида берилган 39-09 рақамли гувоҳномаси). Натижада, талабаларда соғлом турмуш тарзига оид билим, амалий кўникмаларини ривожлантириш, бадиий адабиёт воситалари орқали саломатликни сақлаш ва мустаҳкамлаш, валеологик маданият, миллий қадрият, жисмоний саломатлик каби сифатларига устуворлик бериш орқали аниқланган бўлиб, жисмоний (адаптив) мослашувчанлигини тарбиялашнинг ўқув-услубий ва электрон ресурслар таъминотини такомиллаштиришга хизмат қилган;
илмий-назарий ва методик жиҳатдан асосланиб, талабаларни соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантириш жараёни моделининг мазмуни такомиллаштирилган таълим муассасасида ахборотлашган таълим муҳитининг имкониятлари, ўқув-методик ҳамда инновацион дидактик таъминот асосида такомиллаштирилган ўқув жараёни мазмуни бўйича таклифлар педагогиc олий таълим муассасаларининг таълим амалиётига жорий қилинган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2025-йил 24-февралдаги 11-05-1162/04-сонли далолатномаси). Натижада, талабаларни соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантириш жараёнлари мураккаб педагогик тизимнинг компонентлари сифатида асосланиб, ташкилий тузилмаси ва мазмунига мувофиқ ўзаро боғлиқлиги ва алоқадорлигини таъминлаш механизмлари ҳамда йўналтириш тизими самарадорлигини аниқлаш кўрсаткичлари ва баҳолаш мезонлари такомиллаштирилган;
тарбиявий фаолиятни самарали ташкил этиш ва унинг натижадорлигини оширишдаги аҳамиятини илмий жиҳатдан асослаш орқали аниқлаштирилган талабаларни соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантиришнинг фалсафий ҳамда педагогик-психологик омиллари, уларни амалиётга татбиқ этиш механизмлари интерфаол ва шахсга йўналтирилган методик ёндашувлар асосида такомиллаштирилган ҳамда соғлом турмуш тарзи ғояларини таълим жараёнида самарали сингдиришга қаратилган илмий-методик хулоса ва тавсиялар ишлаб чиқилган талабаларни соғлом турмуш тарзи кўникмаларини бадиий адабиёт воситасида ривожлантириш шаклларига оид хулосалар “Спорт ва ҳаракатли ўйинларни ўқитиш методикаси” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Гулистон давлат университетининг 2023-йил 30-мартдаги 39-сон буйруғи асосида берилган 39-09 рақамли гувоҳномаси). Натижада, талабаларнинг соғлом турмуш тарзини ривожлантириш модели такомиллаштиришга эришилган.