Касимова Зухрахан Фатхиддиновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
“Фарғона водийси тўй маросим фолклори (спецификаси, жанрлар таркиби ва бадиий-прагматик хоссалари)” 10.00.08 – Фолклоршунослик (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2022.2.PhD/Fil2669
Диссертация бажарилган муассаса номи: Андижон давлат университети
Илмий раҳбар: Каюмов Олим Садириддинович, филология фанлари доктори, профессор. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: ЎзР ФА Ўзбек тили, адабиёт ва фолклори институти, DSc.02/30.12.2019.Fil.46.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: филология фанлари доктори (DSc), профессор Ражабов Дилшод Зарипович; филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) Имомназарова Шаходатбону Хабитовна.
Етакчи ташкилот: Навоий давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Фарғона водийси тўй маросими фолклорининг жанрлар таркиби, локал хусусиятлари ҳамда поетик қонуниятларини асослашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Фарғона водийси аҳолисининг тўй маросими фолклорига оид материаллар яхлит бадиий тизим сифатида шакллантирилиб, уларнинг умумўзбек фолклори анъаналари билан муштарак ҳамда ўзига хос ҳудудий локал хусусиятлари ойдинлаштирилган;
тўй маросими қўшиқларининг прагматик вазифалари очиб берилган;
тўй маросим фолклори вербал компонентларининг поетик сўз, мусиқий оҳанг, хореографик-драматик ҳаракат ва этнографик контекст билан бевосита боғлиқлиги мисоллар билан очиқланган;
Фарғона водийси тўй маросим фолклори таркибида “Шамборак” қўшиғининг ўзига хослиги, жанр табиати ва поетик хусусиятлари далилланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: 
Фарғона водийси тўй маросим фолклорининг локал хусусиятлари, жанрлар таркиби ва бадиияти бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Фарғона водийси тўй маросим фолклорининг алоҳида жанрлари, уларнинг ижро ўрни ва услуби билан боғлиқ илмий-назарий хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида амалга оширилган “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослигини тадқиқ этиш” (2017-2020) мавзусидаги фундаментал тадқиқот лойиҳасини бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2024-йил 20-августдаги 340/1-сон маълумотномаси). Натижада қорақалпоқ фолклорида тўй маросим қўшиқларининг жанрлар таркиби қардош туркий халқлар тўй қўшиқлари билан поетик ва композицион белгилари қиёсланиб, типологик ўхшашликлари аниқланган, тўй маросим қўшиқларини таҳлил қилишнинг методологик томонлари янгиланишига эришилган; 
Фарғона водийси тўй маросим фолклорининг жанрлар таркиби, образлар тизими бугунги кунга қадар локал хусусиятларини сақлаб келиши каби жанрий ва қўшиқларнинг ўзига хос ижро усули, тузилиши каби шаклий хусусиятлари, бадиий образлар, бадиий образ-рамзий тимсол ўсиб чиқишига оид илмий-назарий қарашларидан Ўзбекистон Ёзувчилар Уюшмасининг маънавий-маърифий тадбирларида, халқаро илмий-амалий анжуманларида, адабий мулоқот ва тарғибот ишларида муҳим назарий ва амалик манба сифатида фойдаланилган (Ўзбекистон Ёзувчилар Уюшмасининг 2024-йил 25-июндаги 01-03/748-сон маълумотномаси). Натижада Фарғона водийси тўй маросимлари ва урф-одатларининг фолклор асарларидаги талқини жаҳон ва туркий фолклоршуносликда қўшиқ шаклида яратилганлиги, тўй айтимларининг ўзига хос хусусиятлари бадиий-эстетик асосга эга эканлигини далилланган;
Фарғона водийси тўй маросим фолклорининг ўзига хос образлилик ва бадиийликка эга бўлишида рамзий, метафора, ўхшатиш, эпитет, жонлантириш, тазод сингари поетик ва лингвопоетик баён қилиш воситаларининг муҳим бадиий аниқловчи эканлиги, уларда гўзалликни вужудга келтирадиган, ўқувчини таъсирлантирадиган омиллардан – адабий шакл ҳодисаси ҳамда структурал-семантик каби бадиий-эстетик вазифалари ва поетик асосларига оид илмий хулосалардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканалининг “Бедорликъ, “Адабий жараёнъ, ъТаълим ва тараққиётъ, “Миллат ва маънавият” эшиттиришларнинг ссенарийсини ёзишда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2024-йил 29-июлдаги 04-36/892-сон маълумотномаси). Натижада, мазкур телекўрсатувнинг илмий-оммабоплиги таъминланган ҳамда миллий меросимизнинг халқлар миллий ўзликни англаш ва мустаҳкамлашда, маданият ва фан соҳаларида муҳим восита вазифасини бажарганлиги ёшлар онгига чуқур сингдирилган. 

Yangiliklarga obuna bo‘lish