Kosimova Azizaxon Botirali qizining
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar.
Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “O‘zbek va ingliz adabiyotida drabbllarning qiyosiy tahlili” 10.00.06 – Qiyosiy adabiyotshunoslik, chog‘ishtirma tilshunoslik va tarjimashunoslik ixtisosligi bo‘yicha.
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2022.2.PhD/Fil2558
Ilmiy rahbar: Qayumov Abduvahob Abdurashidovich, filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Farg‘ona davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Farg‘ona davlat universiteti, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02 raqamli Ilmiy kengash.
Rasmiy opponentlar: Sabirdinov Akbar G‘afurovich, filologiya fanlari doktori, professor; Hallieva Gulnoz Iskandarovna, filologiya fanlari doktori, professor.
Yetakchi tashkilot: Andijon davlat chet tillari insitituti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II.Tadqiqotning maqsadi o‘zbek va ingliz adabiyotidagi drabbllarni chog‘ishtirish orqali ularning janr xususiyatlari, kompozision
tuzilishi hamda tadqiqini amalga oshirish, shuningdek, turli xalqlar
adabiyotidagi drabbllarning struktur- semantik xususiyatlari, milliylikdagi o‘xshash hamda farqli jihatlari, yozuvchi va kitobxon o‘rtasidagi bog‘liqlikni ochib berishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi quyidagilardan iborat:
drabbl janrining paydo bo‘lish bosqichlari, shakllanishi, dunyo bo‘ylab keng ko‘lamda ommalashishi va uning nazariy asoslarini aks ettiruvchi ilmiy-nazariy adabiyotlardagi fikrlar asoslangan;
drabblning janr xususiyatlari mavjud ilmiy adabiyotlarda keltirilgan talablar asosida chegaralangan, boshqa badiiy janrlardan farqli (umumiy hajmi 100 ta so‘zdan oshmasligi, asar kutilmagan voqea bilan yakunlanishi hamda qahramonlar sonining kamligi) xususiyatlari ko‘rsatilgan hamda o‘zbek va ingliz adabiyotida ob’ekt sifatida olingan asarlarning mazkur janr talablariga mosligi isbotlangan;
o‘zbek adabiyotida mitti hikoya, yaproq, kichik hikoya, bitik nomlari ostida berilgan adabiy asarlarni yagona atama bilan, ya’ni drabbl nomi ostida birlashtirish mumkinligi asoslangan;
o‘zbek va ingliz adabiyotida yaratilgan va o‘rganish ob’ekti sifatida olingan drabbllarning struktural, badiiy, tarbiyaviy, milliy xususiyatlari badiiylik talablari asosida tahlil qilindi hamda badiiy san’at asari sifatidagi ahamiyati dalillandi.
IV.Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. O‘zbek va ingliz adabiyotida drabbllarning qiyosiy tahlili asosida olingan natijalar quyidagi ishlarda joriylangan:
o‘zbek adabiyotida mitti hikoya, yaproq, kichik hikoya, bitik nomlari ostida berilgan adabiy asarlarni yagona atama bilan, ya’ni drabbl nomi ostida birlashtirish mumkinligi asoslanganligiga doir ilmiy natijalaridan 2022-2024 yillarda “Musiqa va san’at o‘quv muassasalari uchun “Bolalar raqslari” fanidan interaktiv o‘quv-metodik qo‘llanmalar yaratish” mavzusidagi F3-2019081773-raqamli fundamental loyihani bajarishda, xususan, “O‘zbek bolalar raqslari, raqs liboslari va taqinchoqlari nomlarining o‘zbekcha-ruscha-inglizcha-fransuzcha qisqacha izohli lug‘ati”ni yaratishda foydalanildi;
drabblning janr xususiyatlari mavjud ilmiy adabiyotlarda keltirilgan talablar asosida chegaralanganligi, boshqa badiiy janrlardan farqli (umumiy hajmi 100 ta so‘zdan oshmasligi, asar kutilmagan voqea bilan yakunlanishi hamda qahramonlar sonining kamligi) xususiyatlari ko‘rsatilganligi hamda o‘zbek va ingliz adabiyotida ob’ekt sifatida olingan asarlarning mazkur janr talablariga mosligi isbotlanganligiga doir ilmiy natijalaridan 2022-2023 yillar “O‘zbek milliy raqs san’atini targ‘ib etishga bag‘ishlangan veb-sayt va mul`timedia mahsulotlari (elektron lug‘atlar) to‘plami yaratish” mavzusidagi F3-2019081663 raqamli fundamental loyihani bajarishda, xususan, “O‘zbek fol`klor san’ati terminlarining qisqacha o‘zbekcha-inglizcha-nemischa izohli lug‘ati” ni yaratishda samarali foydalanildi;
drabbl janrining paydo bo‘lish bosqichlari, shakllanishi, dunyo bo‘ylab keng ko‘lamda ommalashishi va uning nazariy asoslarini aks ettiruvchi ilmiy-nazariy adabiyotlardagi fikrlar asoslanganligiga oid xulosalardan 2022-2024-yillarda O‘ZMTRK “O‘zbekiston” teleradiokanalining “Bedorlik”, “Ijod zavqi”, “Ta’lim va taraqqiyot”, “Millat va ma’naviyat” eshittirishlarining ssenariysini yozishda foydalanildi.