Мухаммадиева Матлуба Тохировнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Суғориладиган майдонларнинг мелиоратив ҳолат кўрсаткичларини динамик моделини яратиш (Қашқадарё вилояти мисолида)” 06.01.02 – “Мелиорация ва суғорма деҳқончилик” (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.2.РhD/T4988
Илмий раҳбарнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: 
Шерматов Ермат, техника фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ирригация ва сув муаммолари илмий-тадқиқот институтида бажарилган.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ирригация ва сув муаммолари илмий-тадқиқот институти ҳузуридаги илмий даражалар берувчи DSc.41/30.04.2021.T.131.01 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Усманов Шавкат Аббасович - Ирригация ва сув муаммолари илмий- тадқиқот институти “Гидрометрия ва метрология” лабораторияси мудири, техника фанлари доктори., катта илмий ходим, Қувватов Дилшод Ашуралиевич – Қарши давлат техника университети, техника фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Етакчи ташкилот: Гидрометеорология илмий тадқиқот институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: Суғориладиган майдонларнинг мелиоратив ҳолатини қуёш энергияси қуввати, тупроқ ҳарорати, ўсимлик барг қалинлигининг ўзгариши ва коллектор сувлари оқимининг ўзгариш динамикасига асосан тезкор баҳолаш услубини ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Қуёш энергияси қувватини тупроқ ҳароратига боғлаш, коррелляцион таҳлили асосида суғориладиган майдоннинг тупроқ ҳарорати ва сизот сувлари сатҳи орасидаги функционал боғлиқлик услуби ишлаб чиқилган;
коллектор сувлари сарфи ва сизот сувлари чуқурлиги орасидаги империк боғланишлар асосида, сизот сувлари минералашуви ва дренаж оқимининг ўзгарувчанлиги статистик баҳолаш услуби ишлаб чиқилган;
Қашқадарё вилоятида турлича шўрланган суғориладиган майдонларнинг шўрланиш даражасини қуёш энергияси қуввати орасидаги функционал боғлиқлиги асосида, қишлоқ хўжалиги экинларининг ҳосилдорлигини башорат қилиш услуби яратилган;
микрометр ёрдамида ғўза баргини қалинлигини ўлчаш асосида тупроқнинг шўрланиш даражасини аниқлаш услуби ишлаб чиқилган; 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Суғориладиган майдонларнинг мелиоратив ҳолат кўрсаткичларини динамик моделини яратиш (Қашқадарё вилояти мисолида) бўйича тадқиқотлар асосида:
Қуёш энергияси қувватини тупроқ ҳароратига боғлаш, коррелляцион таҳлили асосида суғориладиган майдоннинг тупроқ ҳарорати ва сизот сувлари сатҳи орасидаги функционал боғлиқлик услуби Аму-Қашқадарё ирригация тизимлари ҳавза бошқармасининг Мелиоратив экспедициясида жорий қилинган (Сув хўжалиги вазирлигининг 2025 йил 21-майдаги 02/19-2225-сон маълумотномаси). Натижада, иқлим кўрсаткичлари орқали тўпланган маълумотларни таҳлил қилишнинг аниқ усули таъминланиб, суғориладиган майдонларнинг мелиоратив ҳолат кўрсаткичларини аниқ баҳолаш имконияти яратилган;
Қашқадарё вилоятида турлича шўрланган суғориладиган майдонларнинг шўрланиш даражасини қуёш энергияси қуввати орасидаги функционал боғлиқлиги асосида қишлоқ хўжалиги экинларининг ҳосилдорлигини башорат қилиш услуби Аму-Қашқадарё ирригация тизимлари ҳавза бошқармасининг Мелиоратив экспедициясида жорий қилинган. (Сув хўжалиги вазирлигининг 2025 йил 21-майдаги 02/19-2225-сон маълумотномаси). Натижада Қашқадарё вилоятида ғўза экилган суғориладиган майдонлар тупроқларининг шўрланиши бўйича таҳлиллар олиб бориш самарадорлиги ошди ҳамда экинларнинг ҳосилдорлигини башорат қилиш имконияти яратилди;
Ғўза баргининг қалинлиги микрометр ёрдамида ўлчаш  асосида суғориладиган майдонларнинг мелиоратив ҳолат кўрсаткичларини ўзгарувчанлигини тезкор баҳолаш услуби Аму-Қашқадарё ирригация тизимлари ҳавза бошқармаси қошидаги Мелиоратив экспедиция бўлимида ҳамда Оқ-сув ирригация тизим бошқармасида жорий қилинди. (Сув хўжалиги вазирлигининг 2025 йил 21-майдаги 02/19-2225-сон маълумотномаси). Натижада “Севарова Роҳат” фермер хўжалиги мисолида пахта ҳосилдорлигини 10-15 фоизга оширишга эришилди.

Yangiliklarga obuna bo‘lish