Пирназарова Дилбархон Абдуллажон қизининг
 фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Поетик матнларнинг лингвокогнитив тадқиқи (модерн шеърият таҳлили мисолида)”, 10.00.01 – Ўзбек тили ихтисослиги.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Fil 3247  
Илмий раҳбар: Набиева Дилора Абдухамидовна, филология фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қўқон давлат университети
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Қўқон давлат университети, PhD.03/04.06.2021.Fil.132.01.
Расмий оппонентлар: Азимов Иномжон Мамасодикович, филология фанлари        доктори(DSc), доцент; Ганиева Шодия Азизовна, филология фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Ўзбек тили ва адабиёти, фолклори институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек модерн шеъриятига хос  шеърий матнларни лингвокогнитив аспектда таҳлилга тортиш асосида ўзбек миллатининг идрок интизомини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
лингвистик бирликларга гносеологик аспектда ёндашган ҳолда обектив олам ва унинг элементлари ҳақидаги ахборотни кодлаштириш ва декодлаштириш билан боғлиқ когнитив механизмларни ўзида мужассам қилган ва коммуникация жараёнининг асосий бирлиги бўлган матннинг когнитив структура эканлиги очиб берилган;
матннинг консептуал тузилишини когнитив структуранинг таянч элементлари ҳисобланувчи ГЭСҳталт пирамида асосида таҳлил қилиш натижасида борлиқ узвларини консептлаштириш ва категориялаштириш билан боғлиқ муаммоларни ёритишда метафорик тафаккурнинг ўрни далилланган;
 шунингдек поетик матнларда қўлланилган кўчимларнинг семантик структурасини ҳамда шаклий-график тузилишини таҳлил қилиш асосида олам манзарасини инъикос этишда образли тасаввурларнинг мавқейи ва уларнинг лисоний воқеланиш имкониятлари  асосланган;
модерн шеърияти намуналарининг лингвистик структурасини, уларнинг шаклий ва мазмуний таркибини, хусусан, матннинг фонетик, лексик-семантик, грамматик таркибини таҳлил қилиш асосида ўзбекона идрок интизомига хос белгилар исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбек тилида шеърият мисолида поетик матнларнинг лингвокогнитив тадқиқи, шеърий матнларнинг шахс лингвокогнитив тадқиқ обйекти сифатидаги мавқейи ҳамда унинг идиоматик ва лингвокогнитив тадқиқ этиш бўйича олинган илмий натижалари асосида:
 лингвистик бирликларга гносеологик аспектда ёндашган ҳолда обектив олам ва унинг элементлари ҳақидаги ахборотни кодлаштириш ва декодлаштириш билан боғлиқ когнитив механизмларни ўзида мужассам қилган ва коммуникация жараёнининг асосий бирлиги бўлган матннинг когнитив структура эканлигига оид далиллардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети томонидан олиб борилган И-ОТ-2019-42 “Ўзбек ва инглиз тилларининг электрон  (Инсон қиёфаси, феъл атвори, табиат ва миллий тимсоллар тасвири) поетик луғатини яратишда  мавзусидаги фундаментал лойиҳани бажаришда фойдаланилган (Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2024-йил 20-декабрдаги 04/1-4214-сон маълумотномаси). Натижада электрон поетик луғатнинг миллий тимсоллар таркибининг бойишига   манба бўлиб хизмат қилган. 
Матннинг консептуал тузилишини когнитив структуранинг таянч элементлари ҳисобланувчи ГЭСҳталт пирамида асосида таҳлил қилиш натижасида борлиқ узвларини консептлаштириш ва категориялаштириш билан боғлиқ муаммоларни ёритишда, шунингдек поетик матнларда қўлланилган кўчимларнинг семантик структурасини ҳамда шаклий-график тузилишини таҳлил қилиш асосида олам манзарасини инъикос этишда образли тасаввурларнинг мавқейи ва уларнинг лисоний воқеланиш имкониятларига оид хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университети том    онидан олиб борилган ИЛ – 52-21091433 “Ўзбек тили реалияларига оид мақолалар базаси платформасини яратиш (Википедия электрон платформаси мезонлари асосида)” мавзусидаги амалий лойиҳани амалга ошириш жараёнида фойдаланилган.(Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2024-йил 20-декабрдаги 04/1-4215-сонли маълумотномаси). Натижада, электрон платформанинг ўзбек тилининг лингвокогнитив хусусиятларига оид назарий маълумотлар билан бойишига эришилган. 
Модерн шеърияти намуналарининг лингвистик структурасини, уларнинг шаклий ва мазмуний таркибини, хусусан, матннинг фонетик, лексик-семантик, грамматик таркибини таҳлил қилиш асосида ўзбекона идрок интизомига хос белгилар аниқлашга доир маълумотлардан 2023-2024-йилларда “Ўзбекистон” Миллий телерадиоканалининг “Таълим ва тараққиёт”, “Адабий жараён”, “Ўзбек шеърияти” номли дастурлар ссенарийсини ёзишда ва мазмунини бойитишда фойдаланилган. (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг “Ўзбекистон 24” ижодий бирлашмаси давлат муассасасининг 2025-йил 7-февралдаги 05-09-131-сонли маълумотномаси). Натижада радиодастурларнинг таъсирчанлиги ортган, мазмунан мукаммаллашган, илмий далилларга бойлиги таъминланган.