Мирзатиллаев Жаҳонгир Ўктамжон ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тергов органларининг хорижий давлатлар ваколатли органлари билан ўзаро ҳамкорлигини такомиллаштиришнинг процессуал тартиби”, 12.00.09 – “Жиноят процесси. Криминалистика, тезкор-қидирув ҳуқуқ ва суд экспертизаси”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.3.PhD/Yu157.
Илмий раҳбар: Каримова Дилрабо Эргашевна, юридик фанлар бўйича фалсафа доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги Академияси, DSc.31/30.12.2019.Yu.25.02.
Расмий оппонентлар: юридик фанлар доктори, профессор Муродов Бахтиёр Баҳодирович, юридик фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент Абдурахимов Мухтор Ходжиакбарович.
Етакчи ташкилот: Жаҳон иқтисодиёти ва Дипломатия университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади жиноят ишлари бўйича хорижий давлатларнинг ваколатли органлари билан халқаро ҳамкорликнинг жиноят-процессуал, криминалистик жиҳатларини тавсифлаш ва тўпланган амалиётни умумлаштириш, илмий асосланган таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
процессуал ҳаракатларни хорижий давлат ҳудудида бажариш тўғрисидаги сўровда аниқланиши лозим бўлган ҳолатлар баёни, шунингдек, сўралаётган ҳужжатлар, ашёвий, ёзма, рақамли ва бошқа далиллар рўйхати бўлиши кераклиги асослантирилган;
суд, прокурор, терговчи, суриштирувчи хорижий давлатнинг тегишли ваколатли органидан келиб тушган, ўзларига белгиланган тартибда топширилган процессуал ҳаракатларни бажариш тўғрисидаги сўровни Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларига мувофиқ ёки ўзаролик принципи асосида ижро этиши шартлиги асослаб берилган;
процессуал ҳаракатларни бажариш тўғрисидаги сўровни ижро этишда ушбу Кодекс нормалари қўлланиши, агар бу Ўзбекистон Республикасининг қонунчилигига зид бўлмаса хорижий давлат ваколатли органининг илтимоси бўйича, хорижий давлатнинг процессуал қонунчилиги нормалари қўлланилиши мумкинлиги асослантирилган;
агар сўров Ўзбекистон Республикасининг қонунчилигига зид бўлса ёки унинг ижроси Ўзбекистон Республикаси суверенитетига ёхуд хавфсизлигига зарар етказиши мумкин бўлса, у ижро этилмасдан қайтариб юбориши кераклиги асослаб берилган;
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Тадқиқот натижаларидан қуйидагиларда фойдаланилган:
процессуал ҳаракатларни хорижий давлат ҳудудида бажариш тўғрисидаги сўровда аниқланиши лозим бўлган ҳолатлар баёни, шунингдек сўралаётган ҳужжатлар, ашёвий, ёзма, рақамли ва бошқа далиллар рўйхати бўлиши кераклигига оид таклифлардан Ўзбекистон Республикасининг 2024-йил 21-ноябрдаги “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига рақамли далиллар билан ишлаш тизимини такомиллаштиришга қаратилган ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида”ги ЎРҚ-1003-сон Қонунининг 1-моддаси 48-бандига мувофиқ Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодекси “Судлар, прокурорлар, терговчилар ва суриштирув органларининг хорижий давлатлар ваколатли органлари билан ўзаро ҳамкорлигининг тартиби тўғрисидаги асосий қоидалар” номли 64-боби “Процессуал ҳаракатларни хорижий давлат ҳудудида бажариш тўғрисидаги сўровнинг мазмуни ва шакли” номли 593-моддаси биринчи қисм бешинчи бандини ишлаб чиқишда фойдаланилаган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Мудофаа ва хавфсизлик қўмитасининг 04/5-10-4297-сонли далолатномаси). Ушбу таклифнинг жорий этилиши ҳуқуқни қўллаш амалиётида процессуал ҳаракатларни хорижий давлат ҳудудида бажариш тўғрисидаги сўровларни сифатли расмийлаштириш ва исботланиши лозим бўлган ҳолатларга аниқлик киритишга хизмат қилган;
суд, прокурор, терговчи, суриштирувчи хорижий давлатнинг тегишли ваколатли органидан келиб тушган, ўзларига белгиланган тартибда топширилган процессуал ҳаракатларни бажариш тўғрисидаги сўровни Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномаларига мувофиқ ёки ўзаролик принципи асосида ижро этишига оид таклифлардан Ўзбекистон Республикасининг 2017-йил 6-сентябрдаги “Суриштирув институти такомиллаштирилиши муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида” ЎРҚ-442-сонли Қонунининг 2-моддаси 137-бандига мувофиқ Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодекси “Судлар, прокурорлар, терговчилар ва суриштирув органларининг хорижий давлатлар ваколатли органлари билан ўзаро ҳамкорлигининг тартиби тўғрисидаги асосий қоидалар” номли 64-боби “Процессуал ҳаракатларни бажариш тўғрисидаги сўровни Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ижро этиш” номли 595-моддаси биринчи қисмини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Мудофаа ва хавфсизлик қўмитасининг 04/5-10-4297-сонли далолатномаси). Ушбу таклифнинг инобатга олиниши жиноят ишлари юзасидан ваколатли давлат органларининг хорижий давлатлар ваколатли органлари билан ўзаро ҳамкорлигини кенгайтиришга, шунингдек, ҳуқуқни қўллаш амалиётида мавжуд ҳуқуқий бўшлиқлар ва қарама-қаршиликларни бартараф этишга хизмат қилган;
процессуал ҳаракатларни бажариш тўғрисидаги сўровни ижро этишда ушбу Кодекс нормалари қўлланиши, агар бу Ўзбекистон Республикасининг қонунчилигига зид бўлмаса хорижий давлат ваколатли органининг илтимоси бўйича, хорижий давлатнинг процессуал қонунчилиги нормалари қўлланилиши мумкинлигига оид таклифлардан Ўзбекистон Республикасининг 2021-йил 21-апрелдаги “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартишлар киритиш тўғрисида” ЎРҚ-683-сонли Қонунининг 48-моддаси 33-бандига мувофиқ Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодекси “Судлар, прокурорлар, терговчилар ва суриштирув органларининг хорижий давлатлар ваколатли органлари билан ўзаро ҳамкорлигининг тартиби тўғрисидаги асосий қоидалар” номли 64-боби “Процессуал ҳаракатларни бажариш тўғрисидаги сўровни Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ижро этиш” номли 595-моддаси тўртинчи қисмини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Мудофаа ва хавфсизлик қўмитасининг
04/5-10-4297-сонли далолатномаси). Ушбу таклифнинг инобатга олиниши процессуал ҳаракатларни бажариш тўғрисидаги сўровларни Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ижро этиш билан боғлиқ ҳуқуқий бўшлиқлар ва қарама-қаршиликларни бартараф этишга хизмат қилган;
агар сўров Ўзбекистон Республикасининг қонунчилигига зид бўлса ёки унинг ижроси Ўзбекистон Республикаси суверенитетига ёхуд хавфсизлигига зарар етказиши мумкин бўлса, у ижро этилмасдан қайтариб юбориши кераклигига оид таклифлардан Ўзбекистон Республикасининг 2021-йил 21-апрелдаги “Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартишлар киритиш тўғрисида” ЎРҚ-683-сонли Қонунининг 48-моддаси 33-бандига мувофиқ Ўзбекистон Республикасининг Жиноят-процессуал кодекси “Судлар, прокурорлар, терговчилар ва суриштирув органларининг хорижий давлатлар ваколатли органлари билан ўзаро ҳамкорлигининг тартиби тўғрисидаги асосий қоидалар” номли 64-боби “Процессуал ҳаракатларни бажариш тўғрисидаги сўровни Ўзбекистон Республикаси ҳудудида ижро этиш” номли 595-моддаси еттинчи қисмини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатаси Мудофаа ва хавфсизлик қўмитасининг 04/5-10-4297-сонли далолатномаси). Ушбу таклифнинг инобатга олиниши жиноят ишлари юзасидан ваколатли давлат органларининг хорижий давлатлар ваколатли органлари билан ўзаро ҳамкорлигини кенгайтиришга, шунингдек, ҳуқуқни қўллаш амалиётида мавжуд ҳуқуқий бўшлиқлар ва қарама-қаршиликларни бартараф этишга хизмат қилган.