Бабаджанова Саидахон Абдуллаевнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Педагог шахси эмоционал ҳолатларининг ижтимоий-психологик хусусиятлари” мавзусидаги 19.00.05 – “Ижтимоий психология. Этнопсихология” (психология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.3.PhD/356.
Илмий раҳбар: Мухамедова Дилбар Гафурджановна, психология фанлари доктори (DSc), профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Миллий университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон Миллий университети, PhD.03/30.12.2021.P.01.07.
Расмий оппонентлар: Ш.Х.Абдуллаева психология фанлари доктори, профессор; Д.К.Арапбаева психология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), досент;
Етакчи ташкилот: Самарқанд Давлат Университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади педагогнинг эмоционал ҳолати ижтимоий-психологик детерминантларини аниқлаш ва ўз эмоционал ҳолатини самарали тартибга солиш бўйича тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
педагогларнинг психоемоционал “Мен образи”ни динамикасига кўра педагогик фаолият унимдорлигига таъсир этувчи объектив ва субъектив омилларга боғлиқ шахс хусусиятларини дифференциацияланиши туфайли эмоционал интеллектнинг касбий рефлекция асосида ривожланиши муҳим эканлиги далилланган;
педагоглар эмоционал ҳолатининг ижтимоий психологик хусусиятларига кўра шахс адаптив кўникмаларининг ҳиссий куйинчаклик таъсирида интеграл намоён бўлишига асосланиб педагогик жамоага мослашиш салоҳиятини белгилаб берувчи сифатларни хулқ-атворни бошқариш кўникмаси билан идентив шаклланиши чарчоқ ҳиссини пасайишига олиб келиши далилланган;
педагогларнинг эмоционал ўз ўзини бошқариш хусусиятини даражавий ифодаланишига кўра хулқда ўзини тартибга солишнинг моделлаштириш, мослашувчанлик, мустақиллик, режалаштириш, натижаларни баҳолаш хусусиятлари ҳиссий куйинчакликнинг суст намоён бўлишига олиб келганлиги туфайли ўқитувчи ҳиссий соҳасининг профилида регулятив жараёнлар етакчи омил эканлиги аниқланган;
педагогларнинг эмоционал ҳолатини ўзига хос жиҳатларига кўра шахслараро муносабатларда ҳиссий имо-ишораларни англаш, фарқлаш билан боғлиқ белгиларни “Мен”га нисбатан интенсив қабул қилишига асосланиб, шахсий хавотирланиш даражасининг фаолият натижаларини редукдиялашга боғлиқ ҳолди юқорилиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Педагог шахси эмоционал ҳолатларининг ижтимоий-психологик хусусиятларини ўрганиш бўйича амалга оширилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
педагогнинг касбий фаолияти жараёнида эмоционал ҳолатнинг беқарорлиги эмоционал куйиниш феноменининг шаклланиши ва ривожланишига ҳамда фаолият маҳсулдорлигининг пасайишига сабаб бўлиши аниқланганлигига доир натижалар Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 20-августдаги ПМ-432-сонли буйруғи билан “Ижтимоий психология” модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 23-августдаги ПМ-432а-сонли маʼлумотномаси). Натижада педагог эмоционал ҳолатига таъсир қилувчи ижтимоий-психологик омилларни аниқлаш имконияти яратилган;
педагогнинг касбий фаолияти жараёнида эмоционал ҳолатнинг беқарорлиги эмоционал куйиниш феноменининг шаклланиши ва ривожланишига ҳамда фаолият маҳсулдорлигининг пасайишига сабаб бўлиши аниқланганлигига доир натижалар Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 20-августдаги ПМ-432-сонли буйруғи билан “Ижтимоий психология” модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 23-августдаги ПМ-432а-сонли маʼлумотномаси). Натижада педагогларнинг иш жараёнида юзага келадиган эмоционал ҳолатларга муносабатни аниқлаш имконияти яратилган;
педагогнинг эмоционал ҳолатини ўзини-ўзи бошқариши тизими кўп даражали таълим бўлиб, бу ерда ҳар бир даража педагогик маҳсулдорлигини белгиловчи ўзини-ўзи бошқариш методлари ва усуллари мажмуасига мос келиши аниқланганлигига доир натижалар Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 20-августдаги ПМ-432-сонли буйруғи билан “Ижтимоий психология” модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 23-августдаги ПМ-432а-сонли маʼлумотномаси). Натижада эмоционал ҳолатларнинг ижтимоий-психологик хусусиятлари детерминантларини эмпирик тадқиқ этиш имконияти яратилган;
педагогнинг эмоционал ҳолати барқарорлиги ва фаолият маҳсулдорлигини оширувчи дарсда эмоционал ҳолатнинг маълум даражаларига мос келувчи ўзини-ўзи тартибга солиш методлари ва усуллари мажмуи яратилганлигига доир натижалар Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ҳузуридаги Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 20-августдаги ПМ-432-сонли буйруғи билан “Ижтимоий психология” модулига киритилган (Психология ўқув-илмий марказининг 2025-йил 23-августдаги ПМ-432а-сонли маʼлумотномаси). Натижада педагогларни ўз эмоционал ҳолатини самарали тартибга солиш бўйича тавсиялар ишлаб чиқилган.