Тўраева Зилола Турғуновнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбекистон Республикаси саноат тармоғи  фаолиятининг самарадорлигини статистик баҳолаш”, 08.00.06 – “Эконометрика ва статистика” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/Iqt4402.
Илмий раҳбар: Маматкулов Бахтиёр Халмурадович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт  университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, DSc.03/30.01.2021.I.16.03.
Расмий оппонентлар: Тошкент давлат иқтисодиёт университети профессори, иқтисодиёт фанлари доктори Салимов Бахтиёр Таджиевич, Миллат Умиди университети профессори, иқтисодиёт фанлари доктори (DSc) Умарова Муқаддас Аббасовна.
Етакчи ташкилот: Г.В.Плеханов номидаги Россия иқтисодиёт университетининг Тошкент филиали.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикаси саноат тармоғи фаолиятининг самарадорлигини статистик баҳолаш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
саноат корхоналарида ишлаб чиқариш самарадорлик индикаторлари (ишчи вақти, ресурс сарфи, ишлаб чиқариш қуввати, меҳнат унумдорлиги ва ҳ.к.)нинг корреляцион муносабати асосида самарадорликнинг интеграл индекси ишлаб чиқилиб, умумий мақбул чегарасидаги ўсишини таъминлаш орқали саноат фаолияти самарадорлигига эришиш асосланган; 
саноат корхоналари ходимлари ўртасида меҳнат унумдорлиги ва даромад тақсимоти ўртасидаги статистик дисбалансни бартараф этиш ҳамда ёпиқ оралиқлар, дециллар ва бошқа оралиқларда гуруҳланган саноат корхоналари ходимларининг ойлик пул даромадлари миқдорини тақсимлаш асосида модал даромад (Мо) ва медианал даромад (Ме) нинг қиймати бўйича децил коеффициенти (Кд) ни аниқлаш такомиллаштирилган; 
 саноат тармоғининг қўшилган қийматига таъсир этувчи омилларнинг АРИМА модели асосидаги таҳлили орқали саноат қўшилган қийматининг (ГВА) ўсишига таъсир этувчи асосий ижобий омиллар сифатида ишлаб чиқаришдаги инвестициялар, ишчи кучи унумдорлиги ҳамда технологик модернизация даражаси асосида   саноат ишлаб чиқариши қўшилган қиймати кўрсаткичлари ишлаб чиқилган; 
Ўзбекистон Республикасида саноат тармоғининг қўшилган қиймати ҳажмига таъсир кўрсатувчи омилларнинг эконометрик модели асосида 2027 йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Ўзбекистон Республикаси саноат тармоғи фаолиятининг самарадорлигини статистик баҳолаш усулларини такомиллаштириш бўйича олинган илмий натижалар асосида: саноат корхоналарида ишлаб чиқариш самарадорлик индикаторлари (ишчи вақти, ресурс сарфи, ишлаб чиқариш қуввати, меҳнат унумдорлиги ва ҳ.к.)нинг корреляцион муносабати асосида самарадорликнинг интеграл индекси ишлаб чиқилиб, умумий мақбул чегарасидаги ўсишини таъминлаш орқали саноат фаолияти самарадорлигига эришиш таклифи Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси томонидан саноат корхоналари самарадорлигини статистик баҳолашни такомиллаштиришда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатасининг 2025-йил 30-майдаги 04-07-27-5784-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида анкета-сўровномаларида қатнашган 7792 та саноат корхоналар фаолиятидаги муаммоларни бартараф этиш бўйича чора-тадбирлар ишлаб чиқилиб, статистик кўрсаткичларни очиқ эълон қилиш кенгайтирилган ва “Гоогле Формат” дастурий таъминоти ишлаб чиқилиши натижасида самарадорликни статистик баҳолашни такомиллаштириш методологияси амалиётга жорий этилган; 
саноат корхоналарида меҳнат унумдорлиги ва даромад тақсимоти ўртасидаги статистик дисбалансни бартараф этиш ҳамда ёпиқ оралиқлар, дециллар ва бошқа оралиқларда гуруҳланган саноат корхоналари ходимларининг ойлик пул даромадлари миқдорини тақсимлаш асосида модал даромад (Мо) ва медианал даромад (Ме) нинг қиймати бўйича децил коеффициенти (Кд) аниқлашни такомиллаштириш таклифи Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси томонидан саноат корхоналарини ривожлантириш ва қўшилган қиймат ҳажмини ошириш бўйича ҳудудий дастурларни ишлаб чиқишда фойдаланган (Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатасининг 2025-йил 30-майдаги 04-07-27-5784-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида саноат корхоналари даромадига таъсир этувчи энг кучли ижобий омиллар комбинациясига кўра қўшилган қиймат занжирини мустаҳкамлаш учун қўшимча имконият ва уларнинг аниқлик даражасини оширишга эришилган;
саноат тармоғининг қўшилган қийматига таъсир этувчи омилларнинг АРИМА модели асосидаги таҳлили орқали саноат қўшилган қийматининг (ГВА) ўсишига таъсир этувчи асосий ижобий омиллар сифатида ишлаб чиқаришдаги инвестициялар, ишчи кучи унумдорлиги ҳамда технологик модернизация даражаси асосида      ишлаб чиқилган саноат ишлаб чиқариши қўшилган қиймати кўрсаткичларидан     Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатаси томонидан мамлакатни комплекс ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш, саноат корхоналарида ишловчи ходимлар турмуш тарзини яхшилаш ва ижтимоий ҳимоя қилиш, иқтисодий ривожлантириш дастурини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатасининг 2025-йил 30-майдаги 04-07-27-5784-сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида саноат корхоналари фаолиятини режалаштиришда мавжуд ресурслардан янада самарали фойдаланиш имкони яратилган;
саноат тармоғида қўлланиладиган электрон статистик ҳисоботларни халқаро андозаларга мос равишда прогноз услубиятининг маълумотлар базасини кенгайтириш орқали саноат тармоғи қўшилган қийматининг 2027-йилга қадар ишлаб чиқилган кўп вариантли прогноз ссенарийлари Ўзбекистон Республикаси  Савдо-саноат палатаси томонидан саноат корхоналарини ривожлантириш ва қўшилган қиймат ҳажмини ошириш бўйича ҳудудий дастурларни ишлаб чиқишда фойдаланган (Ўзбекистон Республикаси Савдо-саноат палатасининг 2025-йил 30-майдаги 04-07-27-5784 сонли маълумотномаси). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида Ўзбекистон Республикаси саноат тармоғининг қўшилган қийматига таъсир этувчи омилларнинг истиқболдаги параметрларини баҳолаш имкони яратилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish