Султанов Сирожиддин Нуралиевичнинг
диссертация ҳимоясисиз селекция ютуғи (ихтиро патенти) асосида фалсафа доктори (PhD)
илмий даражасини бериш бўйича эълон матни

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўрикнинг эртапишар, серҳосил янги навини яратиш”, 06.01.05 - Селекция  ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2025.2.PhD/Qx1673.
Илмий раҳбар: Жураев Эркин Бахтиёрович, қишлоқ хўжалик фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Илмий-тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Термиз давлат муҳандислик ва агротехнологиялар университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Термиз давлат муҳандислик ва агротехнологиялар университети, PhD.03/28.08.2024.Qx.181.01.
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти: ўрикнинг Саловот нави (НАП 507).
II. Тадқиқотнинг мақсади ўрикнинг эртапишар, серҳосил, мева сифати юқори, касалликларга ва қурғоқчиликка чидамли навини яратиш ҳамда ишлаб чиқаришга жорий қилишдан иборат.   
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор ўрикнинг маҳаллий 4 та нав намуналари морфо-биологик ва қимматли-хўжалик белгилари комплекс баҳоланиб, асосий хўжалик белгилари бўйича ажратиб олинган истиқболли маҳаллий “Мойли ўрик” нав намунасидан селекция учун бошлангʻич манба сифатида ажратиб олинган;
истиқболли бирламчи манбаларни селекция жараёнига жалб этиб, аналитик селекция усулларидан якка танлаш асосида эртапишар, серҳосил, мева сифати юқори, касалликларга ва қурғоқчиликка чидамли истиқболли шакллар ажратиб олиниб, “Саловот” нави яратилган;
ўрикнинг “Саловот” нави 2021 йилда Қишлоқ хўжалиги экинларини синаш марказига топширилган ва 2024 йилда Давлат реестрига киритилган ва навга 2024 йилда Интеллектуал мулк агентлигининг НАП 507 рақамли патенти олинган;
янги яратилган ўрикнинг “Саловот” навининг навдорлиги юқори бўлган бирламчи кўчатлари кўпайтирилган. 
Ўрикнинг янги яратилган “Саловот” нави эртапишар, серҳосил, ранги тўқ сариқ бўлиб, вегетация даври 170-190 кунни, мева шакли думалоқ (эллиптик), вазни 40-42 г, эни 4,1-4,3, бўйи 4,7-4,8 смни, бир туп дарахтдаги мева сони 410 - 430 донани, мева индекси 3-5 ва ҳосилдорлиги 65 -70 с/гани ташкил этиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўрикнинг эртапишар, серҳосил, мева сифати юқори, касалликларга ва қурғоқчиликка чидамли навини яратиш бўйича олиб борилган илмий-тадқиқот натижалари асосида:
ўрикнинг “Саловот” нави Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги экинлари навларини синаш маркази томонидан давлат реестрига киритилган селекция ютуғига НАП 507 рақамли патент олинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновасиялар милий марказининг 2025 йил 25-апрелдаги № 05/06-04-193-сон маълумотномаси). Натижада ўрик генофонди янги эртапишар, серҳосил, мева сифати юқори, касалликларга ва қурғоқчиликка чидамли нави билан бойитилиб, халқимизни сифатли мева маҳсулотлари билан таъминлашга хизмат қилмоқда. 
янги яратилган ўрикнинг “Саловот” нави Сурхондарё вилояти Қизириқ тумани “Академик М.Мирзаев номидаги БУВИТИ Бандихон илмий-тажриба станциясида 0,5 гектар майдонга жорий этилди, Сурхондарё вилояти Жарқўрғон тумани “Ўсимликлар генетик ресурслари илмий-тадқиқот институти Сурхондарё илмий-тажриба станцияси” да 0,6 гектар майдонда, Сурхондарё вилояти Жарқўрғон тумани Мингчинор маҳалласи “Жавлонбек” агрофирмасида 0,4 гектар майдонда, Сурхондарё вилояти Термиз шаҳар Мангузар 2 МФЙ, “Агро Нур Тепа” фермер хўжалигида эса 1,8 гектар майдонда жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновасиялар милий марказининг 2025 йил 25-апрелдаги № 05/06-04-193-сон маълумотномаси). Натижада ўрикнинг янги “Саловот” навидан ўртача 65-70 с/га ҳосил олиниб, гектаридан ўртача 40646,25 минг сўм соф фойда бўлган, рентабеллик даражаси 154,2 % ни ташкил этган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish