Хатамов Бобамурод Араббаевичнинг

фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.

Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Маккажўхорини донга қобиқли сўта кўринишида йиғадиган машина ишчи органларининг параметрларини асослаш», 05.07.01–Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация машиналари. Қишлоқ хўжалиги ва мелиорация ишларини механизациялаш (техника фанлари).

Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2017.2.PhD/T222.

Илмий раҳбар: Астанақулов Комил Дуллиевич, техника фанлари доктори, катта илмий ходим.

Диссертация бажарилган муассаса номи: Қишлоқ хўжалигини механизациялаш илмий-тадқиқот институти.

ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти, DSc.27.06.2017.T.10.01.

Расмий оппонентлар: Ризаев Анвар Абдуллаевич, техника фанлари доктори, профессор; Фармонов Эркин Толипович, техника фанлари номзоди, доцент.

Етакчи ташкилот: “BMKB-Agromash” АЖ.

Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.

II. Тадқиқотнинг мақсади: маккажўхорини донга эрта муддатларда қобиқли сўта кўринишида сифатли йиғиштиришни таъминлайдиган машина ишчи қисмларининг параметрлари ва иш режимларини асослашдан иборат.

III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:

маккажўхорини донга эрта муддатларда қобиқли сўта кўринишида йиғадиган машинанинг конструкцияси ишлаб чиқилган;

маккажўхори йиғиш машинаси сўтаажраткич жўваларининг параметрлари жўвалар орасидан ўтаётган поялар тезлиги ва уларнинг иш унумини ҳисобга олган ҳолда аниқланган;

машинада йиғиштирилаётган қобиқли сўталар таркибига ўтиб кетаётган барг ва пояларни ажратиш учун иш сирти рифелли барг-поя ажраткич жўвалар ишлаб чиқилган;

барг-поя ажраткич жўваларда сўта таркибидаги қўшилмаларни ажратиш технологик жараёни жўвалар томонидан барг ва пояларни қамраб олиш, сўталарни эса қамраб олмаслик шартидан асосланган; 

маккажўхорини донга қобиқли сўта кўринишида йиғадиган машина ишчи қисмларининг мақбул параметрлари уларни иш сифат кўрсаткичларининг ўзгариши ва кўп омилли тажрибаларда олинган регрессия тенгламаларини ечиш орқали аниқланган.

IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.

Маккажўхорини донга қобиқли сўта кўринишида йиғадиган машина ишчи қисмларининг параметрларини асослаш бўйича олинган натижалар асосида:

йиғиштирилаётган сўталар таркибидаги барг ва пояларни ажратадиган жўваларга эга маккажўхори йиғиш машинасига Интеллектуал мулк агентлигининг фойдали моделига патент олинган («Маккажўхорини йиғиш машинаси» №FAP 00975-2015 й.). Натижада маккажўхорини донга қобиқли сўта кўринишида сифатли йиғиштирадиган машинанинг конструкциясини ишлаб чиқиш имкони яратилган;

маккажўхорини донга қобиқли сўта кўринишида йиғиштирадиган машина Янгийўл ва Қуйичирчиқ туманларидаги фермер хўжаликларида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 17 январдаги 02/023-24-сон маълумотномаси). Натижада маккажўхори ҳосилини йиғиштиришда ёнилғи-мойлаш материалларини 10-15 фоизга камайтириш ва иш унумини 20 фоизга ошириш имкони яратилган;

маккажўхорини донга йиғиштирадиган машинани ишлаб чиқаришни ўзлаштириш учун лойиҳа-конструкторлик ҳужжатлари (техникавий шартлар ва чизмалар) «BMKB-Agromash» АЖда лойиҳалаш жараёнига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 17 январдаги 02/023-24-сон маълумотномаси). Натижада габарит ўлчамлари кичик, металл ва материалҳажмдорлиги кам бўлган маккажўхори йиғиш машинасини ишлаб чиқариш имкони яратилган.