Эшбоева Нодира Фахриддиновнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража берадиган фан тармоғи): Атмосферанинг чегаравий қатламида ифлослантирувчи моддаларнинг кўчиши ва диффузияси жараёнини математик моделлаштириш, 05.01.07 - Математик моделлаштириш. Сонли усуллар ва дастурлар мажмуи (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2025.2.PhD/Т5644. 
Илмий раҳбар: Мурадов Фаррух Абдукахарович, техника фанлари фалсафа доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти.
Илмий кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, Илмий кенгаш рақами: Рақамли технологиялар ва сунъий интеллектни ривожлантириш илмий-тадқиқот институти, DSc.13/30.12.2021.Т.142.01.
Расмий оппонентлар: Садуллаева Шахло Азимбаевна- физика-математика фанлари доктори, профессор; Палванов Бозорбой Юсупович  - техника фанлари боъйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади атмосфера чегаравий қатламида ифлослантирувчи моддаларнинг кўчиши ва диффузияси жараёнларини ўрганиш учун математик моделлар, сонли алгоритмлар ва дастурий мажмуа ишлаб чиқиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
атмосфера босимининг ҳаво оқими тезлиги ва диффузияси жараёнига таъсирини ҳисобга олган ҳолда ифлослантирувчи моддаларнинг атмосферада тарқалишининг математик модели ишлаб чиқилган;
муҳит орографияси шамол тезлигига таъсирини ҳисобга олган ҳолда ифлослантирувчи моддаларнинг атмосферада тарқалишининг математик модели такомиллаштирилган;
диффузия жараёнига ҳаво намлигининг таъсирини ҳисобга олган ҳолда ифлослантирувчи моддаларнинг атмосферада тарқалишининг математик модели такомиллаштирилган;
адвексия учун Упwинд-схемалар комбинацияси, диффузия учун марказий айирмалар ва турғунлик шартини автоматик назорат қилиш асосида атмосферадаги ифлослантирувчи моддалар консентрациялари майдонларини ҳисоблашнинг сонли алгоритмлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Атмосферада ифлослантирувчи моддалар чиқиндиларининг консентрацияси майдонларини баҳолаш ва башоратлашнинг математик моделлари, сонли алгоритмлари ва амалий дастурий мажмуасини қўллаш асосида:
Тошкент вилояти Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши бошқармасида атмосферанинг экологик ҳолатини кузатиш ва башоратлаш учун математик ва дастурий таъминот жорий этилди (Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг 2025-йил 8-сентябрдаги 
03-03/1-03/3-8967-сонли ва Тошкент вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 27-августдаги 07-03/4843-сонли маълумотномалари). Натижада, ифлослантирувчи чиқиндилар консентрациясининг атмосферада тақсимланишини баҳолаш ва башоратлаш аниқлигини 2-5% га ошириш, шунингдек, меъёрий чекловлар бузилишининг ўз вақтида олдини олиш, экологик хавфларни камайтириш мақсадида табиатни муҳофаза қилиш тадбирларини режалаштиришда молиявий ва меҳнат харажатларини қисқартириш имконияти яратилди.
Чирчиқ шаҳридаги “Иссиқлик таъминоти” МЧЖда атмосферанинг чегаравий қатламида зарарли заррачалар консентрациясининг тақсимланишини кузатиш ва башоратлаш учун математик ва дастурий таъминот жорий этилди. (Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг 2025-йил 8-сентябрдаги 03-03/1-03/3-8967-сонли ва Тошкент вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 27-августдаги 07-03/4843-сонли маълумотномалари). Натижада, ер усти муҳитининг ифлосланиш даражасига қараб қозонхоналарни жойлаштириш ва тозалаш ускуналарини ўз вақтида алмаштириш тўғрисидаги қарорларни қўллаб-қувватлаш орқали башоратлаш аниқлигини 1-3% га ошириш, шунингдек, молиявий ва меҳнат харажатларини 1-6% га камайтириш имконияти яратилди.
“УзАуто Моторс” АЖда саноат ҳудудида зарарли моддалар чиқиндиларининг тарқалишини таҳлил қилиш ва башоратлаш учун математик ва дастурий таъминот жорий этилди (Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг 2025-йил 8-сентябрдаги 03-03/1-03/3-8967-сонли ва Тошкент вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 27-августдаги 07-03/4843-сонли маълумотномалари). Натижада, ишлаб чиқариш обектларини мақбул жойлаштириш ва тозалаш иншоотларининг профилактикасини режалаштириш бўйича қарорлар қабул қилишни қўллаб-қувватлаш орқали атмосферанинг чегаравий қатламида ифлослантирувчи заррачалар консентрациясини башоратлаш аниқлигини 1-3% га ошириш, шунингдек, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш чора-тадбирлари самарадорлигини 2-5% га ошириш имконияти яратилди.