Муталов Абдусалом Абдуазимовичнинг
диссертация ҳимоясисиз селекция ютуғи (ихтиро патенти) асосида фалсафа доктори (PhD)
илмий даражасини бериш бўйича эълон матни

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўрта толали ғўзани Кафолат навининг қимматли хўжалик белгиларини сақлаш ва жорий этиш”, 06.01.05 - Селекция  ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.1.PhD/Qx.1655.
Илмий раҳбар: Эргашев Ориф Рахматуллаевич, биология фанлари доктори, катта илмий ходим.
Илмий-тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат аграр университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.05/04.03.2022.Qx.13.01.
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти: ғўзанинг “Кафолат” нави (НАП 00423).
II. Тадқиқотнинг мақсади ўрта толали ғўзанинг юқори тола чиқими ва сифатига эга бўлган ҳамда ҳосилдор навини яратиш, қимматли хўжалик белгиларининг ижобий уйғунлигини бир неча авлод популяцияларида барқарорлигини сақлаш ва ишлаб чиқаришга жорий этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги: 
илк бор ўрта толали ғўзанинг “Юлдуз” навидан популяцион таҳлил услубларини қўллаш асосида ажратиб олинган ўсимлик оиласини кўп марта танлаш орқали юқори тола чиқимли ва ИВ саноат типли Т-41 тизмаси яратилган;
янги яратилган Т-41 тизмасининг бир неча авлод популяциялари устида олиб борилган мақсадли ва такрор-такрор танлаш услуби асосида турли тупроқ-иқлим шароитларига мослашувчан, қимматли морфо-хўжалик белгиларининг ижобий уйғунлигига эга бўлган “Кафолат” нави яратилган;
амалга оширилган селексион уруғчилик ишлари натижасида ғўзанинг янги “Кафолат” нави популяцияси фенотипик текисланган, уруғлик чигити сифат кўрсаткичлари - ЎзДСт 633:2006, морфохўжалик белгилари софлиги - ЎзДСт 1110:2006 ва толасининг сифат кўрсаткичлари - ЎзДСт 604:2001 талаблари даражасига келтирилган;
ғўзанинг “Кафолат” навида морфологик белгиларнинг бир хиллиги ва хўжалик аҳамиятига эга кўрсаткичларининг юқори бўлиши ирсий жиҳатдан таъминланганлиги ҳамда кейинги авлодларда сақланганлиги аниқланган; 
“Кафолат” ғўза навини турли тупроқ-иқлим шароитларида экиб, муҳим морфо-хўжалик белгилари бўйича кўрсаткичларини намоён бўлишини ўрганиш ва қиёсий таҳлил қилиш асосида навнинг хўжалик имкониятлари очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ғўзанинг ҳосилдор, юқори тола чиқими ва сифатига эга ғўза навини яратиш бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
ғўзанинг Г.ҳирситим Л. турига мансуб янги яратилган “Кафолат” навига Интеллектуал мулк агентлиги томонидан селекция ютуғи сифатида патент (№НАП 00423) берилган ва амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлиги ҳузуридаги Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар миллий Марказининг 2025-йил 9-июлдаги № 05/04-04-365-сонли). Натижада, ғўза генофонди юқори ҳосилдор, тола чиқими юқори ва тола сифати ИВ типга мансуб бўлган янги ўрта толали ғўза нави билан бойитилган;
ўрта толали ғўзанинг янги “Кафолат” нави 2023-2024 йилларда Қишлоқ хўжалиги экинлари навларини синаш Марказининг турли ҳудудлардаги нав синаш станция ва участкаларида экилган (Қишлоқ хўжалиги экинлари навларини синаш марказининг 2025 йил 5 майдаги № т-6/02-08-355-сонли маълумотномаси). Натижада, янги ғўза навини турли тупроқ ва иқлим шароитларида экиш орқали юқори тола чиқимига ва сифатига эга бўлган пахта ҳосилини етиштириш имконини берган;
ғўзанинг янги “Кафолат” навига Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2024 йил 22-апрелдаги 106-сонли қарорига биноан ЎзР ФА Генетика ва ўсимликлар экспериментал биологияси институти “Фарғона” филиалида ташкил этилган янги навларнинг уруғларини дастлабки кўпайтириш элита уруғчилик хўжалигида дастлабки уруғлик чигитини кўпайтириш учун рухсат берилиб, жорий этилган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар Миллий марказининг 2025-йил 9-июлдаги № 05/04-04-365-сонли маълумотномаси). Натижада, янги ғўза навини Фарғона вилоятига мослашувчанликни намоён этган ўсимликлари асосида сара уруғликларини етиштириш имконини берган;
Ғўзанинг янги “Кафолат” нави 2024 йилда Навоий вилоятининг Хатирчи туманидаги “Холёров Жаҳонгир келажаги” фермер хўжалигида 1,0 гектар майдонда жорий этилган (Қишлоқ хўжалигида билим ва инновациялар Миллий марказининг 2025-йил 9-июлдаги № 05/04-04-365-сонли маълумотномаси). Натижада, мазкур ғўза навининг кўсаклари сентябр ойининг охирига қадар тўлиқ очилиб бўлиши, ҳосилдорлиги 41,3 с/га.ни ташкил этиши билан бирга, андоза Бухоро-102 навидан 1,5 с/га юқори ҳосил етиштириш имконини берган.