Mansurov Zokir Xusanovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon

I.Umumiy ma’lumotlar
 Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): “Mehmonxona xizmatlar bozorini samarali rivojlantirishning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmini takomillashtirish”, 08.00.17 – Turizm va mehmonxona faoliyati (iqtisodiyot fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2023.4.PhD/Iqt3666.2.PhD/Iqt1282
Ilmiy rahbar: Nargiza Shamsidinovna Mansurova, iqtisodiyot fanlari doktori, dotsent.
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Farg‘ona davlat universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: “Ipak yo‘li” turizm va madaniy meros xalqaro universiteti, DSc.33/01.02.2022.I.145.01 
Rasmiy opponentlar:  Norchaev Asatullo Norboʻtaevich iqtisodiyot fanlari doktori, professor; Axrorov Farxod Baxriddinovich, iqtisodiyot fanlari doktori, dotsent
Yetakchi tashkilot:    Samarqand iqtisodiyot va servis instituti
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: Tadqiqotning maqsadi mehmonxona xizmatlari bozorini samarali rivojlantirishning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmini takomillashtirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
hududlarda turizm infratuzilmasini yaxshilash va turistik oqimni oshirish maqsadida Turizmni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi hisobidan har yili mablag‘lar ajratish asosida mehmonxonalar, umumiy ovqatlanish korxonalari va restoranlarning o‘z faoliyatini targ‘ib qilishga qaratilgan audiovizual mahsulotlar (videofilmlar, videoroliklar, kliplar va animatsion roliklar) yaratish va targ‘ib qilish xarajatlarining 50 foizini qoplab berish “Reimbursement” usuli bo‘yicha takliflar asoslangan;
“Farovon” milliy brend mehmonxonalarni xorijda tashkil etish maqsadida mahalliy tadbirkorlar tomonidan o‘zbek milliy taomlariga ixtisoslashgan restoranlar tashkil etish xarajatlarini subsidiyalash va davlat-xususiy sheriklik asosida ushbu faoliyatni yo‘lga qo‘yish uchun ruxsatnoma olish, ijaraga olish, dizayn, zarur jihozlar va anjomlarni sotib olish bilan bog‘liq xarajatlarning 50 foizini (ammo 25 ming AQSh dollaridan oshmagan miqdorda) bir martalik subsidiya shaklida qoplab berish modelidan foydalanish afzalliklari dalillangan;
turizm sohasidagi tadbirkorlik subektlarini davlat tomonidan moliyaviy qo‘llab-quvvatlash tizimini joriy etish maqsadida hududlarda toifasidan qat’i nazar yangi mehmonxona qurish va uni jihozlash xarajatlarining bir qismini qoplash uchun Davlat byudjetidan 3, 4 va 5 yulduzli yangi mehmonxonalarga subsidiya ajratishda dunyoning taniqli va nufuzli TOP-50 mehmonxona brendlaridan yoki TOP-5 mehmonxona tarmoqlaridan franshiza shartnomasi asosida “Hotel franchise agreement” modelidan foydalanish bo‘yicha takliflar asoslangan;
hududlarning mehmonxonalaridagi kiritilgan resurslar, sohada yaratilgan yalpi qo‘shilgan qiymat va unga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar o‘rtasidagi bog‘liqlikning ko‘p omilli ekonometrik modeli asosida mehmonxona xizmatlaridan olingan daromadlar hajmining hisob-kitoblari asosida 2030-yilgacha o‘rta muddatli prognoz parametrlarini qo‘llash bo‘yicha amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi.
Mehmonxona xizmatlari bozorini samarali rivojlantirishning tashkiliy-iqtisodiy mexanizmini takomillashtirish bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
hududlarda turizm infratuzilmasini yaxshilash va turistik oqimni oshirish maqsadida Turizmni qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi hisobidan har yili mablag‘lar ajratish asosida mehmonxonalar, umumiy ovqatlanish korxonalari va restoranlarning o‘z faoliyatini targ‘ib qilishga qaratilgan audiovizual mahsulotlar (videofilmlar, videoroliklar, kliplar va animatsion roliklar) yaratish va targ‘ib qilish xarajatlarining 50 foizini qoplab berish “Reimbursement” usuli bo‘yicha asoslangan takliflar 2025-yil 15-maydagi PF-87-son “Xorijiy va mahalliy turistlar oqimini yanada oshirish, turizm infratuzilmasini yaxshilash va targ‘ibot ishlarini kengaytirish” bo‘yicha “Yo‘l xaritasi”ga kiritilgan (Turizm qo‘mitasining 2025-yil 17-oktyabrdagi 03-10-17-10790-son ma’lumotnomasi). Mazkur taklifning amaliyotga joriy etilishi natijasida mamlakatimizga xorijiy turistlar sonini 12 % oshishiga erishilgan;
“Farovon” milliy brend mehmonxonalarni xorijda tashkil etish maqsadida mahalliy tadbirkorlar tomonidan o‘zbek milliy taomlariga ixtisoslashgan restoranlar tashkil etish xarajatlarini subsidiyalash va davlat-xususiy sheriklik asosida ushbu faoliyatni yo‘lga qo‘yish uchun ruxsatnoma olish, ijaraga olish, dizayn, zarur jihozlar va anjomlarni sotib olish bilan bog‘liq xarajatlarning 50 foizini (ammo 25 ming AQSh dollaridan oshmagan miqdorda) bir martalik subsidiya shaklida qoplab berish modelidan foydalanish afzalliklari 2025-yil 15-maydagi PF-87-son “Xorijiy va mahalliy turistlar oqimini yanada oshirish, turizm infratuzilmasini yaxshilash va targ‘ibot ishlarini kengaytirish” bo‘yicha “Yo‘l xaritasi”ga kiritilgan(Turizm qo‘mitasining 2025-yil 17-oktyabrdagi 03-10-17-10790-son ma’lumotnomasi). Mazkur taklifning amaliyotga joriy etilishi natijasida mahalliy tadbirkorlar tomonidan o‘zbek milliy taomlariga ixtisoslashgan restoranlar tashkil etish soni 9 % oshishiga erishilgan;
turizm sohasidagi tadbirkorlik subektlarini davlat tomonidan moliyaviy qo‘llab-quvvatlash tizimini joriy etish maqsadida hududlarda toifasidan qat’i nazar yangi mehmonxona qurish va uni jihozlash xarajatlarining bir qismini qoplash uchun Davlat byudjetidan 3, 4 va 5 yulduzli yangi mehmonxonalarga subsidiya ajratishda dunyoning taniqli va nufuzli TOP-50 mehmonxona brendlaridan yoki TOP-5 mehmonxona tarmoqlaridan franshiza shartnomasi asosida “Hotel franchise agreement” modelidan foydalanish bo‘yicha asoslangan takliflar 2024-yil 7-sentyabrdagi 550-son “Investorlar uchun yangi mehmonxona qurish va uni jihozlash uchun subsidiya ajratish hamda tashkilotlarni franshiza to‘g‘risidagi shartnoma asosida qisman moliyalashtirish uchun O‘zbekiston Respublikasi Davlat byudjetidan mablag‘ ajratish tartibi to‘g‘risida”gi “Vaqtinchalik nizom”ga kiritilgan (O‘zbekiston Respublikasi Ekologiya, atrof-muhitni muhofaza qilish va iqlim o‘zgarishi vazirligi huzuridagi Turizm qo‘mitasining 2025-yil 17-oktyabrdagi 03-10-17-10790-son ma’lumotnomasi). Mazkur taklifning amaliyotga joriy etilishi natijasida mamlakatimizda TOP-50 mehmonxona brendlaridan yoki TOP-5 mehmonxona tarmoqlarining soni 5 % oshishiga erishilgan;
hududlarning mehmonxonalaridagi kiritilgan resurslar, sohada yaratilgan yalpi qo‘shilgan qiymat va unga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar o‘rtasidagi bog‘liqlikning ko‘p omilli ekonometrik modeli asosida mehmonxona xizmatlaridan olingan daromadlar hajmining hisob-kitoblari asosida 2030-yilgacha o‘rta muddatli prognoz parametrlarini qo‘llash bo‘yicha amaliy tavsiyalar Turizm qo‘mitasi tomonidan ishlab chiqilgan “2025–2030 yillarda hududlarning turizm salohiyatini izchil o‘rganish natijasida amalga oshirilishi rejalashtirilgan chora-tadbirlar” dasturi va “Yo‘l xaritalari”ga kiritilgan (Turizm qo‘mitasining 2025-yil 17-oktyabrdagi 03-10-17-10790-son ma’lumotnomasi). Natijada tegishli parametrlarni qo‘llash hisobiga 2030-yilga qadar mehmonxona resurslardan samarali foydalanish ko‘rsatkichlari asosida mehmonxona xizmatlaridan olingan daromadlar hajmining 12 foizga oshirish imkoniniyatlari dalillangan.