Эргашев Олим Кенжаевичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): “Корпоратив бошқарув тамойилларидан фойдаланишни такомиллаштириш (тижорат банклари мисолида)”, 08.00.13 – Менежмент.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:  В2025.2.PhD/Iqt5304.
Илмий раҳбари: Аллаяров Шамсиддин Амануллаевич иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги DSc.03/30.12.2020.I.16.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Суюнов Дилмурод Холмуродович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор, Ашуров Зуфар Абдуллоевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Муҳаммад ал-Хоразмий номидаги Тошкент Ахборот технологиялари университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Ўзбекистон Республикаси тижорат банкларида корпоратив бошқарув стандартларидан фойдаланиш самарадорлигини таъминлаш бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
    услубий ёндашувга кўра “тижорат банкларида корпоратив бошқарув стандартлари” тушунчасининг иқтисодий мазмуни банк фаолиятидаги барча манфаатдор томонлар ўртасида ҳуқуқ ва мажбуриятлар мувозанатини таʼминлаш мақсадида халқаро тан олинган тамойиллар ва миллий қонуний-меʼёрий базалар асосида ишлаб чиқилган, ҳисобдорлик, шаффофлик, адолат ва самарадорликка асосланган тизимли бошқарув стандартлари мажмуаси нуқтаи назаридан такомиллаштирилган;
ички назоратга бўлган ёндашувларни активларнинг рисклилиги ва даромадлилиги ўртасидаги оқилона нисбатни таʼминлашга йўналтириш, банкларнинг назорат блоки бўлган ички аудит, комплаенс-назорат ва риск-менежмент ўртасидаги ўзаро алоқадорлик даражасини ўстириш орқали банкларда активларнинг даромадлилиги ошириш ҳамда активлардан кўриладиган зарарларни қоплашга мўлжалланган захира ажратмаларининг миқдорини камайтириш таклифи асосланган;
тижорат банкларининг капитал базасини бошқаришни такомиллаштириш орқали эмиссион даромад ва тақсимланмаган фойда ҳисобидан уларнинг капиталлашиш даражасини оширишнинг (0,3 ≤ КД ≤ 0,5) мақбул чегараси асосланган;
Ўзбекистон тижорат банкларида корпоратив бошқарув тамойилларидан фойдаланишга таʼсир кўрсатувчи омиллар ўртасидаги ўзаро боғлиқликни ифодаловчи эконометрик моделлар асосида 2030 йилга қадар асосий фаолиятининг прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Корпоратив бошқарув тамойилларидан фойдаланиш фойдаланиш самарадорлигини таъминлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
услубий ёндашувга кўра “тижорат банкларида корпоратив бошқарув стандартлари” тушунчасининг иқтисодий мазмунини банк фаолиятидаги барча манфаатдор томонлар ўртасида ҳуқуқ ва мажбуриятлар мувозанатини таʼминлаш мақсадида халқаро тан олинган тамойиллар ва миллий қонуний-меʼёрий базалар асосида ишлаб чиқилган, ҳисобдорлик, шаффофлик, адолат ва самарадорликка асосланган тизимли бошқарув стандартлари мажмуаси нуқтаи назаридан такомиллаштиришга оид назарий-услубий материаллардан олий ўқув юртлари талабалари учун тавсия этилган “Менежмент стратегияси” номли ўқув қўлланмани тайёрлашда фойдаланилган (Тошкент давлат иқтисодиёт университет, 27.05.2025 йил, ва 44-сон баённома). Мазкур илмий таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида талабаларда халқаро тан олинган тамойиллар ва миллий қонуний-меʼёрий базалар асосида ишлаб чиқилган тизимли бошқарув стандартлари мажмуаси нуқтаи назаридан такомиллаштирилган “тижорат банкларида корпоратив бошқарув стандартлари” тушунчаси бўйича назарий билимларни чуқурлаштириш имкони яратилган;
ички назоратга бўлган ёндашувларни активларнинг рисклилиги ва даромадлилиги ўртасидаги оқилона нисбатни таʼминлашга йўналтириш, банкларнинг назорат блоки бўлган ички аудит, комплаенс-назорат ва риск-менежмент ўртасидаги ўзаро алоқадорлик даражасини ўстириш орқали банкларда активларнинг даромадлилиги ошириш ҳамда активлардан кўриладиган зарарларни қоплашга мўлжалланган захира ажратмаларининг миқдорини камайтириш таклифи АТ “Асакабанк” амалиётига жорий этилган (АТ “Асакабанк”нинг 2025 йил 17 апрелдаги 19-01/396-сонли маʼлумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга татбиқи натижасида АТ “Асакабанк”да активларнинг даромадлилиги 2024 йилда 2023 йилга нисбатан 4,4 фоизли пунктга ошгани ҳолда, активлардан кўриладиган зарарларни қоплашга мўлжалланган захира ажратмаларининг миқдори 42,7 фоизга камайган;
тижорат банкларининг капитал базасини бошқаришни такомиллаштириш орқали эмиссион даромад ва тақсимланмаган фойда ҳисобидан уларнинг капиталлашиш даражасини оширишнинг (0,3 ≤ КД ≤ 0,5) мақбул чегарасини асослаш таклифи АТ “Асакабанк” амалиётига жорий этилган (АТ “Асакабанк”нинг 2025 йил 17 апрелдаги 19-01/396-сонли маʼлумотномаси). Ушбу таклифнинг амалиётга татбиқи натижасида АТ “Асакабанк”да эмиссион даромад ва тақсимланмаган фойда суммаси 2024 йилда 2023 йилга нисбатан 5,8 фоизга ошган;
Ўзбекистон тижорат банкларида корпоратив бошқарув тамойилларидан фойдаланишга таʼмир кўрсатувчи омиллар ўртасидаги ўзаро боғлиқликни ифодаловчи эконометрик моделлар асосида 2030 йилга қадар ишлаб чиқилган асосий фаолиятининг прогноз кўрсаткичлари АТ “Асакабанк” амалиётига жорий этилган (АТ “Асакабанк”нинг 2025 йил 17 апрелдаги 19-01/396-сонли маʼлумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга татбиқи натижасида АТ “Асакабанк”да корпоратив бошқарув тамойилларидан фойдаланишга таʼсир кўрсатувчи омиллар ўртасидаги ўзаро боғлиқлик асосида асосий фаолиятнинг истиқбол кўрсаткичлари ўртасидаги мувофиқликни таʼминлаш имкони яратилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish