Жумаева Шоиста Болтаевнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Турли мақсадларда фойдаланиладиган очиқ сув ҳавзаларидаги гидробиологик ўзгаришларнинг экологик жиҳатлари», 03.00.10 – Экология (биология).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2025.1.PhD/В1357.
Илмий раҳбар: Нуралиев Неккадам Абдуллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ табиий фанлар илмий-тадқиқот институти, DSc.02/30.04.2021.B.79.01.
Расмий оппонентлар: Ажиев Алишер Бахтибаевич, биология фанлари доктори, доцент; Атаназаров Куралбай Мауленович, биология фанлари  номзоди.
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: ичимлик ва рекреация мақсадларида фойдаланиб келаётган очиқ сув ҳавзаларидаги микробиологик ҳамда гидробиологик ўзгаришларнинг экологик жиҳатларини аниқлаш ва баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
очиқ сув ҳавзаларидаги умумий колиформ бактериялар, умумий микроб сони (микробиологик кўрсаткичлар), фитопланктон, зоопланктон, зообентос (гидробиологик кўрсаткичлар) аниқланиши орасида ўртача кучдаги ва кучли, тўғри, мусбат корреляцион боғлиқликлар (ρ=0,6–0,8) борлиги аниқланган, шу боғлиқликлар кучи турли мақсадларда фойдаланилаётган сув ҳавзаларида фарқ қилган, сув ҳавзалари сувининг био-экологик хавфсизлигини баҳолашда уларнинг аҳамияти асослаб берилган;
илк бор Энтероcоccус спп. ва Стапҳйлоcоccус спп. нафақат рекреация, балки ичимлик суви сифатида ҳам фойдаланиладиган очиқ сув ҳавзалари сувининг микроб билан ифлосланиш даражасини белгилайдиган био-экологик хавфсизлик мезони, санитар-кўрсаткич микроорганизмлар сифатида тавсия этилган, уларнинг униши микроб билан ифлосланиш омили эканлиги исботланган;
илк бор Тўдакўл сув омбори сувидаги фитопланктон миқдори 1 л сув намунасига 3 210 000, Аму-Бухоро машина каналда 970 000, Қуйимозор сув омборида 910 000 ҳуж/л ни ташкил этгани аниқланган, фитопланктон миқдори очиқ сув ҳавзалари сувининг био-экологик жиҳатдан хавфсизлигини кўрсатувчи индикатор сифатида асосланган;
очиқ сув манбалари бўйича экологик хавфсизликни таъминлаш мақсадида, турли мақсадларда фойдаланиладиган очиқ сув ҳавзалари суви ифлосланганлик даражасини аниқлаш учун био-экологик хавфсизлик маркёрлари сифатида Энтероcоccус спп., Стапҳйлоcоccус спп. униши ва фитопланктон миқдори кўрсаткичларининг аҳамияти асослаб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Турли мақсадларда фойдаланиладиган очиқ сув ҳавзаларидаги гидробиологик ўзгаришларнинг экологик жиҳатлари бўйича олинган натижалар асосида:
очиқ сув ҳавзаларининг турли фаслларда экологик ҳолатини аниқлаш, сув сифатини гидробиологик таҳлил қилиш ва экологик вазиятни яхшилаш бўйича ишлаб чиқилган тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг амалиётига жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Экология, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш ва иқлим ўзгариши вазирлигининг 2025-йил 9-апрелдаги 03-03/1-03/3-3361-сон маълумотномаси). Натижада, турли мақсадларда фойдаланиладиган очиқ сув ҳавзаларини гидробиологик, экологик мониторинг қилиш комплекс дастурини амалга ошириш бўйича фаолиятни ривожлантириш имконини берган;
сув ҳавзаларини мониторинг қилиш ва уларнинг экологик ҳолатини баҳолаш, гидробиологик ва микробиологик ўзгаришларининг экологик жиҳатларини таҳлил қилиш бўйича ишлаб чиқилган тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитаси амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитасининг 2025-йил 26-мартдаги 03-21/2686-сон маълумотномаси). Натижада очиқ сув ҳавзаларини сақлаш ва тиклаш, экологик, микробиологик ҳолатини баҳолашни ишлаб чиқиш мақсадида сув ҳавзаларини яхшилаш бўйича тадбирларни амалга ошириш имконини берган.