Темиров Шероз Тўраевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация иши ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи):  “ХХ асрнинг бошларида Бухорода илмий ва адабий муҳит тарихи (Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашмат асарлари мисолида)”, 07.00.01 – Ўзбекистон тарихи, 07.00.08 – Тарихшунослик, манбашунослик ва тарихий тадқиқот усуллари (тарих фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.PhD/Tar642
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат техника университетида
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Бухоро давлат  университети, DSc.03/27.09.2024.Tar.72.07 рақамли Илмий кенгаш асосидаги Бир марталик илмий кенгаш 
Илмий  раҳбар: Холиқова Раҳбар Эргашевна - тарих фанлар доктори, профессор;
Расмий оппонентлар: Худойқулов Тўлқин Дўстбобевич - тарих фанлари доктори, профессор; Ахмадов Амонкелди Ҳасанович - филология фанлари доктори (DSc), доцент; 
Етакчи ташкилот:  Мирзо Улуғбек номидаги Ўзбекистон миллий   университети
Диссертация  йўналиши: назарий аҳамиятга  молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашмат асарлари мисолида ХХ асрнинг бошларида Бухородаги илмий ва адабий муҳити тарихини тадқиқ этишдан иборат. 
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги
Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашматнинг қўлёзма ва нашр этилган асарлари илк бор Бухоро илмий-адабий муҳитини ўрганишнинг асосий манбаси сифатида баҳоланиб, унинг тазкиранавис, шоир ва муаррих, котиб сифатлари юқори баҳоланиб, ўз замонасининг адабий жараёнлари ва маънавий ҳаётида фаол қатнашганлиги асосланган;
Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашматнинг маърифатпарварлик ҳаракатига муносабати, адабий-эстетик қарашлари,  унинг илмий меросида акс этган мадраса ҳаёти, адабий анъаналар, илмий мактаблар ва адабий доиралар ҳақидаги маълумотлар, маърифий ва ижтимоий жараёнлар билан боғлиқ қарашлари далилланди;
Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашмат илмий меросида қайд этилган тарихий воқеалар, шеър ёзган шоҳ ва шаҳзодалар, 197 нафар адиб, шоир ва мутафаккирлар (Жалолий, Ҳиммат, Пирам Алий, ҳинд шоирлари Озод, Орзу ва Ҳазин, Бухоро шоирларидан Амир, Сомий ва бошқалар) ва маданий жараёнлар замондош манбалар билан қиёсий таҳлил қилиниб, ХХ аср бошларидаги Бухоро илмий-адабий муҳити тарихини қайта тиклаш жараёнида мустақил аҳамиятга эга бўлган уўналишлари асосланган;
Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашматнинг Бухоро илмий жамиятидаги ўзига хос ўрни, замондошлари ва маслакдошларига инсоний муносабати, ижтимоий-маданий жараёнлардаги иштироки, ҳамда ўз давридаги улкан кутубхонасида 1000 жилддан ортиқ шарқ нодир қўлёзмалар, юзлаб тошбосма китоблар, кўплаб тўпламлар (Муҳаммад Ғаззолийнинг “Иҳёу улумиддин”, Носириддин Тусийнинг “Ахлоқи Носирий”, Бедил, Саъдий ва Ҳофиз асарлари, турли баёзлар, тазкиралар, диний асарлар, шарҳлар, адабиётга оид рукнлар, шунингдек, биология, астрология, тарих каби фанларга оид манбалар)га  эга эканлиги  исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. ХХ аср бошларида Бухоро илмий ва маданий муҳитида Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашматнинг тутган ўрни юзасидан ишлаб чиқилган илмий хулоса ва таклифлар асосида: 
Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашматнинг қўлёзма ва нашр этилган асарлари илк бор Бухоро илмий-адабий муҳитини ўрганишнинг асосий манбаси сифатида баҳоланиб, унинг тазкиранавис, шоир ва муаррих, котиб сифатлари юқори баҳоланиб, ўз замонасининг адабий жараёнлари ва маънавий ҳаётида фаол қатнашганлиги тўғрисидаги маълумотлардан Бухоро вилоят телерадикомпаниясининг “Ассалом Бухоро”, “Нажот билимда”, “Ёшлар вақти”, “Замондош” телекўрсатувларини тайёрлашда кенг фойдаланилди (Ўзбекистон Миллий телерадиокампанияси Бухоро вилоят телерадикомпаниясининг 2024-йил 11-мартдаги 01-09-48-сон маълумотномаси). Тадқиқот натижаларининг амалиётга жорий қилиниши натижасида телетомошабинлар Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашматнинг ХХ асрнинг бошларида Бухорода илмий ва адабий муҳит тарихида тутган ўрни борасида тушунчага эга бўлишди ҳамда телекўрсатувларнинг илмийлиги ва оммабоплигини оширишга хизмат қилган.
Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашмат илмий меросида қайд этилган тарихий воқеалар, шеър ёзган шоҳ ва шаҳзодалар, 197 нафар адиб, шоир ва мутафаккирлар (Жалолий, Ҳиммат, Пирам Алий, ҳинд шоирлари Озод, Орзу ва Ҳазин, Бухоро шоирларидан Амир, Сомий ва бошқалар) ва маданий жараёнлар замондош манбалар билан қиёсий таҳлил қилиниб, ХХ аср бошларидаги Бухоро илмий-адабий муҳити тарихини қайта тиклаш жараёнида мустақил аҳамиятга эга бўлган уўналишлари борасидаги маълумотлардан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2024-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ИИИ йўналишида белгиланган “Ғоя ва мафкура масаласи ҳамда илм-фан ва маърифат тарғиботи” 16-банди “Буюк аллома ва мутафаккирларимиз ҳаёти ва фаолиятини чуқур ўрганиш, бой маънавий ва маданий меросларини асраб авайлаш, илмий-ижодий асарларини кенг тарғиб қилиш” мавзусида тарғибот ишларини ташкил этишда кенг фойдаланилди (Республика маънавият ва маърифат маркази 2024-йил 27-майдаги 227-сон маълумотномаси). Натижада, тарғиботда иштирок этган шахсларда илмий-адабий муҳут борасидаги қарашлари бойишига хизмат қилган. 
Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашматнинг маърифатпарварлик ҳаракатига муносабати, адабий-эстетик қарашлари,  унинг илмий меросида акс этган мадраса ҳаёти, адабий анъаналар, илмий мактаблар ва адабий доиралар ҳақидаги маълумотлар, маърифий ва ижтимоий жараёнлар билан боғлиқ қарашлари тўғрисидаги маълумотлардан Бухоро вилояти “Навқирон Бухоро” ижтимоий текширишлар марказининг 2020-2023-йиллар давомида бажарилган 07/1 сонли “Коррупсиядан холи жамият: муаммо ва ечимлар” мавзусидаги фундаментал илмий-тадқиқот лойиҳаси доирасида белгиланган вазифаларни бажаришда фойдаланилди (Бухоро вилояти “Навқирон Бухоро” ижтимоий текширишлар марказининг 2024-йил 27-майдаги 04/11-сон маълумотномаси). Берилган маълумотлар халқни илмга қизиқишини ортишига ва бу орқали жамиятда коррупсия ҳолатларини камайтиришга хизмат қилди.
Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашматнинг Бухоро илмий жамиятидаги ўзига хос ўрни, замондошлари ва маслакдошларига инсоний муносабати, ижтимоий-маданий жараёнлардаги иштироки, ҳамда ўз давридаги улкан кутубхонасида 1000 жилддан ортиқ шарқ нодир қўлёзмалар, юзлаб тошбосма китоблар, кўплаб тўпламлар (Муҳаммад Ғаззолийнинг “Иҳёу улумиддин”, Носириддин Тусийнинг “Ахлоқи Носирий”, Бедил, Саъдий ва Ҳофиз асарлари, турли баёзлар, тазкиралар, диний асарлар, шарҳлар, адабиётга оид рукнлар, шунингдек, биология, астрология, тарих каби фанларга оид манбалар)га  эга эканлиги  тўғрисидаги маълумотлардан “Миллий тикланиш” демократик партияси фаолиятида партия тизимидаги ходимларнинг сиёсий-ҳуқуқий, маънавий-маърифий йўналишдаги билим ва кўникмаларини ошириш, ўқув-услубий ҳамда мафкуравий тарғибот ишларида фойдаланилди (Ўзбекистон “Миллий тикланиш” демократик партияси марказий кенгашининг-2024-йил 10-июндаги 02/02-32-сонли маълумотномаси). Натижаларнинг амалиётга жорий қилиниши Мир Муҳаммад Сиддиқ Ҳашмат кутубхонасидаги китоблар тақдири ва уларнинг излаб топиш ишлари давом этмоқдалигидан ҳамда у томонидан яратилган тазкиралар ва маърифатпарварлик ғоялари бугунги кунда ёшларни баркамол, илмга интилувчан, жамият ривожига ўз ҳиссасини қўша оладиган, ростгўй ва ҳалол инсон бўлиб етишиш имкониятларини янада кенгайтириш масалалари бўйича маълумотларни олиш имконини берди.