Матюсупов Бунёд Шерипбаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Туризмни ривожлантиришда рақамли маркетинг функсияларидан фойдаланиш” (Хоразм вилояти мисолида), 08.00.11 - “Маркетинг”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.1.PhD/Iqt5156.
Илмий раҳбар: Абдуллаев Илйос Султанович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Абу Райҳон Беруний номидаги Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Абу Райҳон Беруний номидаги Урганч давлат университети, DSc.03/27.09.2024.I.55.03.
Расмий оппонентлар: Отажанов Умид Абдуллаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Илҳомова Зарнигор Пўлатжон қизи, иқтисодиёт фанлари бўйича фалсафа доктори.
Етакчи ташкилот: Қарши давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Хоразм вилоятида туризмни ривожлантиришда рақамли маркетингдан самарали фойдаланиш бўйича илмий тавсия ва амалий таклифларни ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
туризмни ривожлантиришда рақамли маркетинг функсияларидан фойдаланиш асосида туристларнинг дестинатсияга содиқлигини “А” (жуда юқори), “Б” (юқори), “C” (ўртача), “Д” (паст), “Э” (жуда паст) ва “Ф” (содиқ эмас) кўп ўлчовли баҳолаш усули таклиф қилинган;
минтақа туристик салоҳиятини оширишда рақамли маркетинг технологиялари асосида туристлар иштироки (тоурист энгагемент) ва туристлар қониқиши (тоурист сатисфаcтион) билан ўзаро алоқасида хавфсизлик (сеcуритй) омилининг модераторлик аҳамияти бўйича ижобий электрон изоҳларнинг (э-WоМ, элеcтрониc wорд-оф-моутҳ) консептуал модели таклиф қилинган;
туризмда рақамли маркетинг функсияларини амалга оширувчи СЕМ (Струcтурал эқуатион моделинг: СТТ-смарт туризм технологиялари; э-WоМ – электрон изоҳлар; дестинатион имаге – дестинатсия имижи; дестинатион лоялтй – дестинатсияга содиқлик) модели асосида туристик детинатсияга содиқликнинг (дестинатион лоялтй) мақсадга мувофиқлиги асосланган;
минтақа туризм соҳаси ривожланишини таъминловчи интернет билан қамров, АКТ хизматлари хажми, туристик фирмалар сони бўйича натижавий кўрсаткичларнинг 2025-2030-йилларга мўлжалланган прогноз қийматлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Туризмни ривожлантиришда рақамли маркетинг функсияларидан фойдаланиш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
туризмни ривожлантиришда рақамли маркетинг функсияларидан фойдаланиш асосида туристларнинг дестинатсияга содиқлигини “А” (жуда юқори), “Б” (юқори), “C” (ўртача), “Д” (паст), “Э” (жуда паст) ва “Ф” (содиқ эмас) кўп ўлчовли баҳолаш усули бўйича таклиф Хоразм вилояти ҳокимининг 2022-йил 10-октябрдаги “2022-2026-йилларда Хоразм вилоятининг туризм салоҳиятини комплекс ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 453-12-0-Қ/22-сонли қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 23-октябрдаги 06-15-09/10791-сонли маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида вилоятга ташриф буюрувчи туристларнинг содиқлигини А-Ф мезонида баҳолаш усули амалиётда бу борада эришилган натижаларни интерпретатсия жараёнларини соддалаштириш, рақамли маркетинг фаолияти қанчалик самарали ташкил этилганлигини баҳолаш, бошқа дестинатсиялар билан таққослашни осонлаштириш ва дестинатсия бошқарувида кузатиш ва йилма-йил мониторинг қулайлигини ошириш имконини берган ҳамда ушбу таклифларни жорий қилиниши натижасида минтақага ташриф буюраётган хорижий ва маҳаллий туристлар сонини ошириш имкони мавжудлиги аниқланган;
минтақа туристик салоҳиятини оширишда рақамли маркетинг технологиялари асосида туристлар иштироки (тоурист энгагемент) ва туристлар қониқиши (тоурист сатисфаcтион) билан ўзаро алоқасида хавфсизлик (сеcуритй) омилининг модераторлик аҳамияти бўйича ижобий электрон изоҳларнинг (э-WоМ, элеcтрониc wорд-оф-моутҳ) консептуал модели бўйича таклиф Хоразм вилояти ҳокимининг 2022-йил 10-октябрдаги “2022-2026-йилларда Хоразм вилоятининг туризм салоҳиятини комплекс ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 453-12-0-Қ/22-сонли қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 23-октябрдаги 06-15-09/10791-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифларни жорий қилиниши натижасида минтақага ташриф буюраётган хорижий ва маҳаллий туристлар сонини ошириш имконияти мавжудлиги прогноз қилинган;
туризмда рақамли маркетинг функсияларини амалга оширувчи СЕМ (Струcтурал эқуатион моделинг: СТТ-смарт туризм технологиялари; э-WоМ – электрон изоҳлар; дестинатион имаге – дестинатсия имижи; дестинатион лоялтй – дестинатсияга содиқлик) модели асосида туристик детинатсияга содиқликнинг (дестинатион лоялтй) мақсадга мувофиқлиги бўйича таклиф Хоразм вилояти ҳокимининг 2022-йил 10-октябрдаги “2022-2026-йилларда Хоразм вилоятининг туризм салоҳиятини комплекс ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида” ги 453-12-0-Қ/22-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 23-октябрдаги 06-15-09/10791-сонли маълумотномаси). Ушбу таклифларни жорий қилиниши натижасида минтақага хорижий ва маҳаллий туристларни жалб қилиш бўйича ижобий кўрсаткичларга эришиш мумкинлиги аниқланган;
минтақа туризм соҳаси ривожланишини таъминловчи интернет билан қамров, АКТ хизматлари хажми, туристик фирмалар сони бўйича натижавий кўрсаткичларнинг 2025-2030-йилларга мўлжалланган прогноз қийматлари бўйича таклиф Хоразм вилояти ҳокимининг 2022-йил 10-октябрдаги “2022-2026-йилларда Хоразм вилоятининг туризм салоҳиятини комплекс ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги 453-12-0-Қ/22-сон қарорини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Хоразм вилояти ҳокимлигининг 2025-йил 23-октябрдаги 06-15-09/10791-сонли маълумотномаси). Мазкур модел натижаларидан минтақада туризмни ривожлантириш дастурини ишлаб чиқишда фойдаланилган. Прогноз натижаларига кўра, 2025-2030-йил оралигʻида минтақага ташриф буюрган туристлар сонини 1.35 марта, туристик фаолиятни амалга оширган фирма ва ташкилотлар сони 1.34 марта ҳамда ахборот ва алоқа соҳасидаги хизматлар ҳажмини 1.25 марта ошиши имконияти мавжудлиги аниқланган.