Мўйдинова Мафтунахон Ёрқинжон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ўзбек ва инглиз тилларида урф-одат ифодаловчи лексик бирликларнинг лингвокултурологик тадқиқи” 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик ихтисослиги бўйича.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.PhD/Fil4673.
Илмий раҳбар: Кахаров Қобил Шуҳрат ўғли, филология фанлари доктори (DSc), доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, DSc.03/30.12.2019.Fil.05.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: филология фанлари доктори (DSc), доцент Юлчиев Қаҳҳор Ваҳобович, иккинчи расмий оппонент сифатида филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент Юсупов Отабек Якубович. 
Етакчи ташкилот: Андижон давлат чет тиллари институти. 
Диссертация ўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек ва инглиз тилларида урф-одатларни ифодаловчи лексик бирликларни лингвокултурологик нуқтайи назардан ўрганиш, уларнинг лексик-семантик, этнолингвистик ва прагматик хусусиятларини аниқлаш ҳамда икки халқ маданиятидаги умумийлик ва фарқларни қиёсий таҳлил қилиш орқали миллий ўзига хосликни кўрсатиш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
лингвокултурологик тадқиқотларнинг назарий манбалари тизимли равишда таҳлил қилиниб, тил ва маданиятнинг ўзаро алоқадорлиги, лингвомаданий бирлик, консепт, миллий менталитет каби асосий тушунчалар мазмуни очиб берилди ҳамда ўзбек ва инглиз тилларида урф-одат лексикасини ўрганиш учун мустаҳкам илмий-назарий пойдевор яратилгани асосланган;
ўзбек ва инглиз тилларида урф-одатларни ифодаловчи лексик бирликларнинг лингвокултурологик хусусиятлари қиёсий таҳлил қилиниб, улар орқали икки халқ маданиятидаги умумийликлар: меҳмондўстлик, никоҳ, болага исм қўйиш, байрам маросимлари ва фарқли жиҳатлар – ўзбекларда “ақиқа”, “суннат тўйи”; инглизларда эса “бабй шоwер”, “Эастер” каби маросимларда ифодаланиши ҳамда миллий-маданий тафовутларнинг тил бирликлари таркибидаги “тўй”, “феаст”, “wеддинг” каби лексемаларда, “оқ йўл”, “тие тҳе кнот” сингари фразеологизмлар орқали намоён бўлиши аниқланган;
урф-одат лексикасининг луғавий ва маъно қатламлари лингвосемантик жиҳатдан ўрганилиб, уларнинг денотатив ва коннотатив мазмуни, шунингдек, халқ маданияти ва қадриятларини ифодалашдаги функсионал ўрни ҳамда маданий-прагматик кўринишлар табу ва эвфемизмлар, тилак ва дуоларда ифодаланиши шунингдек маросимга оид мулоқот этикети шаклларида кузатилиши далилланган;
ўзбек ва инглиз тилларида урф-одатларга оид лексик бирликлар мавзувий гуруҳлар туғилиш, никоҳ ва оилавий маросим кабиларга ажратилиб, миллий маросим ва қадриятларнинг нутқда, фразеологик бирликларда ҳамда бадиий матнларда ифодаланиши лингвокултурологик ва лингвостилистик жиҳатдан таҳлил этилиб, мазкур бирликларнинг халқ қадриятларини акс эттиришдаги ўрни исботланган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва инглиз тилларида урф-одат ифодаловсҳи лексик бирликларнинг лингвокултурологик тадқиқи натижалари асосида:
ўзбек ва инглиз тилларида урф-одатларга оид лексик бирликлар мавзувий гуруҳларга ажратилиб, уларнинг тематик тизими ишлаб чиқилиб, миллий маросим ва қадриятларнинг нутқда, фразеологик бирликларда ҳамда бадиий матнларда ифодаланиши лингвокултурологик ва лингвостилистик жиҳатдан ўрганилиб, мазкур бирликларнинг халқ қадриятларини акс эттиришдаги ўрни далилланганлигига оид хулосалардан Ўзбекистон Республикаси Маданият вазирлиги Ўзбекистон давлат хореография академиясида 2023-2024-йилларда бажарилган Ф3-2019081773 “Мусиқа ва санъат ўқув муассасалари учун “Болалар рақслари” фанидан интерактив ўқув-методик қўлланмалар яратиш” мавзусидаги фундаментал тадқиқотни бажаришда фойдаланилган (Ўзбекистон давлат хореография академиясининг 2025-йил 4-февралдаги 1/04-183-сон маълумотномаси). Натижада, луғатнинг назарий пойдевори мустаҳкамланиб, ундаги лексик бирликларнинг маданий-прагматик изоҳи янада мукаммаллаштиришга хизмат қилган; 
лингвокултурологик тадқиқотларнинг назарий манбалари тизимли равишда таҳлил қилиниб, тил ва маданиятнинг ўзаро алоқадорлиги, лингвомаданий бирлик, консепт, миллий менталитет каби асосий тушунчалар мазмуни ҳамда ўзбек ва инглиз тилларида урф-одат лексикасини ўрганиш учун мустаҳкам илмий-назарий пойдевор яратилгани асосланганлиги ва ўзбек ва инглиз тилларида урф-одатларни ифодаловчи лексик бирликларнинг лингвокултурологик, улар орқали икки халқ маданиятидаги умумийлик ва фарқли жиҳатлари ҳамда қиёсий ёндашув асосида миллий-маданий тафовутларнинг тил бирликлари таркибида намоён бўлувчи манба каби аниқланган илмий ва назарий хулосалардан Америка Қўшма Штатларининг Ўзбекистондаги элчихонасининг 2023-2025-йилларда фаолият олиб борган “Миндонобод Сателлите Аccесс Миcросчоларшип Програм” С-УЗ800-21-ГР-3126 халқаро амалий лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Фарғона тумани халқ таълими бўлими 62-ўрта таълим мактабининг 2025-йил 11-мартдаги 8-сон маълумотномаси). Натижада, ўзбек ва инглиз тилларидаги урф-одат лексикасининг лингвокултурологик хусусиятлари ўрганилиб, икки халқ маданиятидаги умумий ва фарқли жиҳатларни аниқлашда муҳим аҳамият касб этган;
урф-одат лексикасининг луғавий ва маъно қатламлари лингвосемантик жиҳатдан ўрганилиб, уларнинг денотатив ва коннотатив мазмуни, шунингдек, халқ маданиятини ва қадриятларини ифодалашдаги функсионал ўрни ҳамда прагматик кўринишлари кўрсатиб берилгани ҳақидаги хулосалардан 2023-2024-йилларда Ўзбекистон Миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон” телерадиоканалининг “Бедорлик”, “Ижод завқи”, “Таълим ва тараққиёт”, “Миллат ва маънавият” эшиттиришлари ссенарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг 2025-йил 06-февралдаги 26-36-953-сон маълумотномаси). Натижада, мазкур эшиттиришлар орқали ўзбек ва инглиз тилларида урф-одатларни ифодаловчи бирликларнинг маданий-прагматик тафовутлари, тил ва қадриятлар ўзаро боғлиқлиги ҳамда маросимларга оид метафорик ифодаларнинг нутқий функсияси ёритилиб, тингловчиларнинг маданий-лингвистик дунёқарашини кенгайтиришга хизмат қилган.