Назарова Раъно Сидиқ қизи
педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси 
ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Оила ва таълим муассасаси ҳамкорлигида вояга етмаганлар ўртасидаги ҳуқуқбузарликлар профилактикасининг ижтимоий-педагогик механизмларини такомиллаштириш”, 13.00.09 – Ижтимоий педагогика.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.2.PhD/Ped5376.
Илмий раҳбар: Эгамбердиева Нодира Мелибаевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Оила ва гендер илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Оила ва гендер илмий-тадқиқот институти, PhD21/30.10.2020.Ped/S127.01.
Расмий оппонентлар: психология фанлари доктори, профессор Камилова Нодира Гайратовна, педагогика фанлари доктори, профессор Мухсиева Азиза Шамситдиновна.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади оила ва таълим муассасаси ҳамкорлигида вояга етмаганлар ўртасидаги ҳуқуқбузарликларни олдини олишнинг ижтимоий-педагогик механизмларини такомиллаштиришга қаратилган таклиф ва тавсияларни ишлаб чиқиш ҳисобланади.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
оила ва таълим муассасаси ҳамкорлигида вояга етмаганлар ўртасидаги ҳуқуқбузарликларни олдини олиш самарадорлиги шахс қадриятлари трансформациясини таъминловчи интегратив таъсир векторига кўра ижтимоий ва индивидуал даражадаги профилактиканинг тарбиявий ресоциализациясига асосланган коррексион мақсадларни белгилаш орқали оширилган;
вояга етмаганлар ўртасидаги ҳуқуқбузарликларни олдини олиш жараёни ота-она – ўқувчи – педагог муносабатларининг ўзаро референтометрик таъсири орқали мотивацион, ўзини назорат қилиш, ҳуқуқий маданиятга оид ижтимоий адаптив кўникмаларни динамик шаклланишининг муҳимлигига кўра оила ва таълим муассасаси ўртасида коллаборатив ёндашув ва ҳамкорлик шартларини педагогик генерацияси асосида такомиллаштирилган;
оила ва таълим муассасаси ҳамкорлигида вояга етмаганлар ўртасидаги ҳуқуқбузарликлар профилактикаси ижтимоий педагогик модели ўқувчиларнинг ижтимоий адаптив кўникмаларини ўзини-ўзи назорат қилиш хусусияти орқали шакллантиришга қаратилган интроспексия жараёнига кўра педагог ва ота-онанинг болага тарбиявий превентив таъсир даражасини фасилитатив жиҳатларга мувофиқ интеграциялашуви асосида такомиллаштирилган;
вояга етмаганлар ҳуқуқбузарлигини олдини олишнинг педагогик механизмлари шахсдаги ўзини назорат қилиш хусусиятининг ҳиссий, иродавий, когнитив компонентларини оилавий муносабатлар динамикаси орқали ривожланишига кўра ижтимоий тақлидни рефлекцияга боғлиқ конструктларининг адаптив кўникмаларга социал жиҳатдан идентивлиги асосида такомиллаштирилган. 
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Диссертацияда ишлаб чиқилган назарий ва амалий хулоса, тавсия ва ишланмалар асосида:
    Республика болалар ижтимоий мослашуви марказида ташкил этилган “Мактабларнинг ички назоратида турувчи ўқувчилар билан инновацион профилактика ҳафталиги” доирасидаги тадбирларда ҳуқуқбузарликка мойил бўлган болалар учун ишлаб чиқилган “Ўзини назорат қилиш ва муваффақиятга эришиш учун машқлар тўплами” иш дафтаридаги маълумотлар ва топшириқлардан фойдаланилди. (Республика болалар ижтимоий мослашуви марказининг 04/92-сонли маълумотномаси). Натижада, ота-оналар томонидан қўлланилувчи тарбиявий усулларнинг болалар субектив назорат даражасига бўлган таъсири тадқиқ этилиши орқали аниқланган маълумотлардан Ижтимоий ва ҳуқуқий жиҳатдан хатар гуруҳига мансуб болалар билан ишлаш бўлимининг келгуси йиллик режаларини тузишда инобатга олиш белгиланган;
“болага нисбатан зўравонлик”, “қайтиш нуқтаси”, “болалар ҳуқуқбузарлигида ота-она намунасининг ўрни” каби тушунчаларни таҳлил қилиш орқали ота-она ва болалар муносабатининг мустаҳкамлашуви ва оиладаги тарбия услубининг болалар субектив назорат даражасига таъсири борасидаги таҳлиллари Оила ва гендер илмий-тадқиқот институтининг “Оилавий зўравонлик: сабаб, оқибат ва ижтимоий-тарихий жиҳатлари” мавзусидаги амалий лойиҳа режасига киритилган;
ўз-ўзини мотивациялаш, ҳиссиётларини бошқара олиш, кун тартибига риоя қилиш, зўравонликдан тийилиш, мулоқот одобига амал қилиш, ҳуқуқий мажбуриятларини англаш каби кўникмаларни ривожлантириш натижасида ҳуқуқбузарликка қарши барқарор муносабатлар яратилиши асосланганига оид таклифи “Оилаларнинг тарбиявий салоҳиятини янада такомиллаштириш, жамиятда миллий қадриятларни сақлаш, оилаларда маънавий-ахлоқий муносабатларни, соғлом турмушни фаоллаштириш ҳамда оилаларнинг фаровонлик даражасини оширишнинг илмий асосларини ишлаб чиқиш” бандига қўшимча тарзда Оила ва гендер илмий-тадқиқот институтининг амалий лойиҳасига киритилган (Оила ва гендер илмий-тадқиқот институтининг 01-09/й2713-сонли маълумотномаси). Натижада ҳудудлардаги оилаларда фарзандларга бўлган муносабат ўзгарган, жумладан, эмпатия ҳисси юксалган ва қарор қабул қилиш жараёнида бир-бирининг фикрини инобатга олиш кўникмаси шаклланган;
“Ўзини назорат қилиш, фарзандлар билан муносабатларни мустаҳкамлаш ва оилавий муҳитни соғломлаштириш бўйича ота-оналар учун иш дафтари” орқали ота-она ва фарзандлар ўртасидаги ўзаро ҳурмат, ҳиссий яқинлик ва ўзаро тушуниш кўникмаларини шакллантириш асосида оилалардаги соғлом ижтимоий-маънавий муҳит шаклланиши аниқланганлигига оид таклифлари Оила ва гендер илмий-тадқиқот институтининг “Оилавий зўравонлик: сабаб, оқибат ва ижтимоий-тарихий жиҳатлари” номли лойиҳа режасига киритилган. (Оила ва гендер илмий-тадқиқот институтининг 01-09/й2713-сонли маълумотномаси). Натижада оилалардаги тарбия жараёнида болаларга нисбатан куч ишлатиш ва зўравонлик содир этишдан тийилиш каби самарали кўрсаткичга эришилган.