Джаббарова Насиба Юсуповнанинг  
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: «Миастения: клиник-эпидемиологик, неврологик ва иммунологик хусусиятлари, даволашни оптималлаштириш» 14.00.13 – Неврология (тиббиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.3PhD/Tib3798.
Илмий раҳбар: Ходжаева Дилбар Таджиевна  тиббиёт фанлари доктори, профессор. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Бухоро давлат тиббиёт институти, DSc.04/30.04.2022.Tib.93.02
Расмий оппонентлар: Жўрабекова Азиза Тахировна, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Раимова Малика Мухаммеджанова, тиббиёт фанлари доктори, доцент. 
Етакчи ташкилот: Бошқирдистон давлат тиббиёт университети, РФ.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Миастениянинг клиник-эпидемиологик, неврологик, иммунологик хусусиятларини ўрганиш, даволашни оптималлаштириш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
миастения гравис касаллигида клиник оғирлик даражалари билан тимоматоз ўзгаришлар ўртасидаги патогенетик боғлиқлик ўрганилиб, тимомаси бор беморларда касаллик оғир клиник шаклларда кечиши, неврологик бузилишлар тезроқ прогрессия қилиши ва миастеник кризлар кўпроқ учраши аниқланган, хамда тимоманинг турли морфологик гистотиплари (эпителиал, лимфоид, аралаш) таҳлил қилиниб, уларнинг касаллик кечиши ва прогноз кўрсаткичлари билан узвий боғлиқлиги асосланган;
тимома гистотиплари билан миастениянинг турли клиник шакллари ўртасидаги корреляцион боғлиқлик илк бор таҳлил қилиниб, тимоманинг муайян гистологик тузилиши (эпителиал ёки аралаш шакл) касалликнинг генераллашган турларида кўпроқ учраши, оғир клиник белгилари билан намоён бўлиши аниқланган ва бу ҳолат клиник шаклларнинг прогнозини баҳолашда хамда индивидуал даволаш стратегиясини танлашда аҳамиятли эканлиги исботланган; 
миастенияда серопозитивлик (анти-AChR ва анти-MuSK антителолар) билан клиник оғирлик даражаси ҳамда тимоманинг учраш частотаси ўртасида мусбат корелляцион боғлиқлик аниқланиб, антителоларнинг мавжудлиги касаллик клиник динамикасини баҳолашда ва эрта прогноз қилишда муҳим биомаркер сифатида хизмат қилиши исботланган;
миастения ташхисида SFEMG (Single Fiber EMG) текширувининг диагностик ва прогностик аҳамияти комплекс баҳоланган, касаллик оғирлик даражаси, иммунологик ва клиник белгилари билан ҳамкорликда таҳлил қилиниб, патогенетик асосланган ва шу асосда персоналлаштирилган даволаш модели ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
Миастения касаллигида клиник-неврологик, нейрофизиологик, иммунологик ва нейровизуал параметрларнинг ўзаро боғлиқлигини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида амалиётда қўллаш учун «Миастенияда клиник-неврологик ва нейрофизиологик таҳлил асосида персоналлаштирилган даволаш усуллари» мавзусида услубий тавсиянома ишлаб чиқилди ва соҳа мутахассислари фойдаланиши учун тақдим этилди (маълумотнома № 25/m 127, 30.05.2025 йил).
биринчи илмий янгилик. миастения касаллигида клиник оғирлик даражалари билан тимоматоз ўзгаришлар ўртасидаги патогенетик боғлиқлик ўрганилиб, тимомаси бор беморларда касаллик оғир клиник шаклларда кечиши, неврологик бузилишлар тезроқ прогрессия қилиши ва миастеник кризлар кўпроқ учраши аниқланган, хамда тимоманинг турли морфологик гистотиплари (эпителиал, лимфоид, аралаш) таҳлил қилиниб, уларнинг касаллик кечиши ва прогноз кўрсаткичлари билан узвий боғлиқлиги асосланган. Ижтимоий самарадорлиги: миастения касаллигида клиник оғирлик даражалари билан тимоматоз ўзгаришлар ўртасидаги патогенетик боғлиқлик ўрганилиб, тимомаси бор беморларда касаллик оғир клиник шаклларда кечиши беморларда асоратлар ва қайта рецидивлар сони 40–45 % га камайди. Иқтисодий самарадорлиги: ҳар бир бемор ҳисобидан йилига ўртача 2250000 сўм иқтисод қилинди. Хулоса. Касаллик ташхисотига патогенетик ёндашув асосида ҳар бир бемор учун 2250000 сўм иқтисодтй самарадорликка эришилди.
иккинчи илмий янгилик. тимома гистотиплари билан миастениянинг турли клиник шакллари ўртасидаги корреляцион боғлиқлик илк бор таҳлил қилиниб, тимоманинг муайян гистологик тузилиши (эпителиал ёки аралаш шакл) касалликнинг генераллашган турларида кўпроқ учраши, оғир клиник белгилари билан намоён бўлиши аниқланган ва бу ҳолат клиник шаклларнинг прогнозини баҳолашда хамда индивидуал даволаш стратегиясини танлашда аҳамиятли эканлиги исботланган. Ижтимоий самарадорлиги: тимэктомиядан кейин ва кўрсатилган комплекс терапиядан кейин беморларнинг меҳнатга лаёқат даражасини баҳолаш учун MG-ADL, QMG ва MG-QOL15 шкалалари асосида функционал мезон ишлаб чиқилди. беморларнинг 60–65 % ида тўлиқ меҳнатга қайтиш таъминланди. Иқтисодий самарадорлиги: тимектомиядан кейин беморларнинг меҳнатга лаёқат ҳолатини баҳолашда функционал тестлар ва шкалалар асосида махсус мезонларни қўллаш орқали ҳар бир бемор ҳисобидан йилига ўртача 6000000 сўм иқтисод йиллик самара беради. Хулоса. Тимектомиядан кейин беморларнинг меҳнатга лаёқат ҳолатини баҳолашда функционал тестлар ва шкалалар (MG-ADL, QMG, MG-QOL15) асосида махсус мезонлар таклиф этилди. Ушбу тадқиқот натижалари беморларда даволаш муддатини қисқартириш, прогнозни яхшилаш ва касаллик асоратларининг олдини олиш имкониятини берди
учинчи илмий янгилик. миастенияда серопозитивлик (анти-AChR ва анти-MuSK антителолар) билан клиник оғирлик даражаси ҳамда тимоманинг учраш частотаси ўртасида мусбат корелляцион боғлиқлик аниқланиб, антителоларнинг мавжудлиги касаллик клиник динамикасини баҳолашда ва эрта прогноз қилишда муҳим биомаркер сифатида хизмат қилиши исботланган. Ижтимоий самарадорлиги: касалликни эрта аниқлаш ва индивидуал даволашни таъминловчи иммунологик ва нейрофизиологик кўрсаткичлар интеграцияланган модел ишлаб чиқилди. касалликнинг оғирлашиш ҳолатлари 30 % га камайди. Иқтисодий самарадорлиги: антителоларнинг мавжудлиги касаллик клиник динамикасини баҳолашда ва эрта прогноз қилишда муҳим биомаркер сифатида хизмат қилиши эвазига ҳар бир бемор учун  йилига 1250000 сўм иқтисод қилиш имконини берди.
тўртинчи илмий янгилик. миастения ташхисида SFEMG (Single Fiber EMG) текширувининг диагностик ва прогностик аҳамияти комплекс баҳоланган, касаллик оғирлик даражаси, иммунологик ва клиник белгилари билан ҳамкорликда таҳлил қилиниб, патогенетик асосланган ва шу асосда персоналлаштирилган даволаш модели ишлаб чиқилган. Ижтимоий самарадорлиги: Тадқиқот натижалари асосида миастения касаллигини ташхислаш ва даволашга доир бир қатор амалий ёндашувлар ишлаб чиқилди ва амалиётга жорий этилди. Иқтисодий самарадорлиги: Тимоманинг B2 ва B3 гистотиплари билан боғлиқ ҳолатларда оғир клиник кечиш эҳтимоли юқори бўлгани учун бундай беморларга нисбатан эрта иммуномодулятор ва плазмаферез терапиясини қўллаш таклиф этилди ва ҳар бир бемор учун бир йилда 2970000 сўм маблағни тежаш имкони яратилди. Хулоса: нейромускуляр узатишдаги микроскопик бузилишларни баҳолашда SFEMG текшируви асосида миллий меъёрий кўрсаткичлар тузилди ва динамик назорат учун скрининг алгоритми ишлаб чиқилди. Миастения касаллиги мавжуд беморларда клиник-неврологик, нейрофизиологик, иммунологик ва нейровизуал параметрларнинг ўзаро боғлиқлигини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар Бухоро вилояти Когон шаҳар тиббиёт бисрлашмаси бўйича буйруқ (24.06.2025 йил. 1731-2-208-ТБ/2025-сон); Тошкент вилояти ихтислаштирилган соматика шифохонаси буйруқ ( 20.06.2025йил. 01-72-сон.), Тошкент шаҳар тез ёрдам клиник касалхонаси буйруқ (20.06.2025йил. 51-сон.), бўйича амалиётга тадбиқ этилган. Илмий янгиликни бошқа соғлиқни сақлаш муассасаларига жорий этиш бўйича Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Илмий техник кенгашнинг 2025 йил 17 июлдаги  22\08-сон хулосаси олинган.