Орифова Сабоатхон Якубовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Нохуш вазиятлар оқибатида ўсмирларда ҳиссий зўриқишлар коррексиясининг психологик хусусиятлари”, 19.00.06 – Ёш ва педагогик психология. Ривожланиш психологияси. 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B.2024.4.PhD./P.86 
Илмий раҳбар: Махсудова Мутабархон Абдусаломовна, психология фанлари номзоди, доцент 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий педагогика университети, PhD.03/30.12.2021.P.26.02.
Расмий оппонентлар: Абдуллаева Барно Сайфиддиновна, психология фанлари доктори, профессор; Нуриллаева Бахтигул Бабажоновна, психология фанлари номзоди, профессор
Етакчи ташкилот: Андижон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: ўсмирлар ҳиссий зўриқишига сабаб бўлувчи омилларни аниқлаш асосида уларни бартараф этишнинг  психологик йўллари ва хусусиятларини очиб бериш орқали тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
нохуш вазиятлар таъсирида ўсмирларда ҳиссий мувозанатнинг бузилиши норозилик, хавотир, ноқулайлик ва умидсизлик каби аффектив реакциялар, ички ресурслар сусайиши ҳамда эмоционал регуляция тизимидаги дисбалансни хулқдаги ифодасини кучайтирганлиги туфайли психологик демобилизация жараёнида психоген хусусиятлар субъектив локус назорат орқали фаоллашиши асосланган.
ўсмирлардаги ҳиссий зўриқишлар таъсирида когнитив фаолиятнинг меъёрий кечишини тормозловчи муҳитдан қониқмаслик, зерикиш ва ёлғизликка мойиллик ҳолатларини кучайишига кўра инқирозли ҳолатдаги эмоционал дефицит ва мотивацион пасайиш орқали ангедония ҳолатининг шаклланиши аниқланган.
фаолиятдан қониқмайдиган ўсмирларда ҳиссий таъсирчанликнинг кучайиши эмоционал лабиллик, инфериорлик ҳисси ва шубҳавий когнитив схемаларнинг фаоллашуви, хавотир ва қўрқув даражасини ошиши билан боғлиқлиги туфайли психоемоционал тенгсизлик фонида вазиятли хавотирланишнинг шахсий хавотирланишга интеграцияси фобик тенденцияларнинг шаклланишига олиб келиши далилланган.
ўсмирлар ҳиссий зўриқишини олдини олиш ва коррексия қилишга қаратилган психологик модел диагностик, прогностик, мотивацион-регулятив ва рефлексив блоклардан иборат тузилмавий-компонент тизимини ўқувчилар билан ишлашда қўлланилишига кўра интервенция жараёнида субъектив локус назорат орқали стрессоген омилларга мослашувчанлик қобилиятини эмоционал резилентликка боғлиқ ривожланишини таъминловчи компонетлар асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Нохуш вазиятлар оқибатида ўсмирларда ҳиссий зўриқишлар коррексиясининг психологик хусусиятларини ўрганиши бўйича олиб борилган илмий тадқиқот натижалари асосида:
нохуш вазиятлар таъсирида ўсмирларда ҳиссий мувозанатнинг бузилиши норозилик, хавотир, ноқулайлик ва умидсизлик каби аффектив реакциялар, ички ресурслар сусайиши ҳамда эмоционал регуляция тизимидаги дисбалансни хулқдаги ифодасини кучайтирганлиги туфайли психологик демобилизация жараёнида психоген хусусиятлар субъектив локус назорат орқали фаоллашиши асосланганлигига оид натижалар Ўзбекистон миллий педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 7-декабр 293 -сон буйруғига асосан “Онтогонез психологияси. Дифференциал психологияси” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 10-декабр 293-а сон маълумотномаси). Натижада ўсмирларнинг ҳиссий зўриқишларига сабаб бўлувчи нохуш вазиятлар  ва улар туфайли вужудга келдаиган ҳиссий бузилишга мойиллик ҳолатларини  ўрганиш имконияти яратилган.
ўсмирлардаги ҳиссий зўриқишлар таъсирида когнитив фаолиятнинг меъёрий кечишини тормозловчи муҳитдан қониқмаслик, зерикиш ва ёлғизликка мойиллик ҳолатларини кучайишига кўра инқирозли ҳолатдаги эмоционал дефицит ва мотивацион пасайиш орқали ангедония ҳолатининг шаклланиши аниқланганлигига доир илмий натижалар Ўзбекистон миллий педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 7-декабр 293 -сон буйруғига асосан “Психогигиена” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 10-декабр 293-а сон маълумотномаси). Натижада ўсмирлар ҳиссий зўриқишининг индивидуал хусусиятлари ёритиб берилган.   
фаолиятдан қониқмайдиган ўсмирларда ҳиссий таъсирчанликнинг кучайиши эмоционал лабиллик, инфериорлик ҳисси ва шубҳавий когнитив схемаларнинг фаоллашуви, хавотир ва қўрқув даражасини ошиши билан боғлиқлиги туфайли психоемоционал тенгсизлик фонида вазиятли хавотирланишнинг шахсий хавотирланишга интеграцияси фобик тенденцияларнинг шаклланишига олиб келиши далилланганлигига доир Ўзбекистон миллий педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 7-декабр 293 -сон буйруғига асосан “Онтогонез психологияси. Дифференциал психологияси” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 10-декабр 293-а сон маълумотномаси). Натижада  ўсмирларда емоционал бузулишлар синдромини аниқлаш имконияти яратилган.
ўсмирлар ҳиссий зўриқишини олдини олиш ва коррексия қилишга қаратилган психологик модел диагностик, прогностик, мотивацион-регулятив ва рефлексив блоклардан иборат тузилмавий-компонент тизимини ўқувчилар билан ишлашда қўлланилишига кўра интервенция жараёнида субъектив локус назорат орқали стрессоген омилларга мослашувчанлик қобилиятини эмоционал резилентликка боғлиқ ривожланишини таъминловчи компонетлар асосида такомиллаштирилган маълумотлар Ўзбекистон миллий педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 7-декабр 293 -сон буйруғига асосан “Психологик хизмат” модулига киритилган (Ўзбекистон миллий педагогика университети қошидаги Психология ўқув-илмий марказининг 2024-йил 10-декабр 293-а сон маълумотномаси). Натижада, ҳиссий зўриқишлар муаммосига доир психологик тренинг дастурларини шакллантириш ва унинг самарадорлигини текширишга имкон яратилган.