Мундузова Мавлюда Акбаровнанинг
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Олмалиқ маъданли майдони ўрта палеозой даври (Д3-C1) чўкинди қатламларида олтин маъданлашуви хусусиятлари, Карлин типидаги конлар билан геологик ва геокимёвий хоссаларини қиёслаш”, 04.00.02 – Қаттиқ фойдали қазилма конларининг геологияси, уларни қидириш ва разведка қилиш. Металлогения ва геокимё (геология-минералогия фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.DSc/GM62.
Илмий рахбар: Цой Владимир Деньевич, геология-минералогия фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Геология ва геофизика институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Минерал ресурслар институти” ДМ, DSc.24/30.12.2019.GM.40.01.
Расмий оппонентлар: Пирназаров Мажид Махкамович, геология-минералогия фанлари доктори, профессор; Антонов Александр Евгеневич, геология-минералогия фанлари доктори, профессор; Разиков Одил Тахирджанович, геология-минералогия фанлари доктори.
Етакчи ташкилот: “Олмалиқ кон-металлургия комбинати” АЖ.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Олмалиқ маъданли районининг ўрта палеозой даври (D3-C1) чўкинди қатламларининг олтиндорлигини аниқлаш, геологик ва геокимёвий хусусиятларини Карлин типидаги конлар билан қиёсий тавсифлаш, уларнинг жойлашишининг геокимёвий, фациал-формацион шароитларини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Олмалиқ маъданли райони ўрта палеозой чўкинди қатламлари (терриген-карбонатли жинслар) D3-C1 олтинга бойлиги асосланган, уларда юпқа дисперсли олтинни аниқлаш учун истиқболли бўлган қоратоғота, қулота, катранги свиталари ва битумли жинслар ажратилган;
узилмали бузилишлар (ортогонал синиқлар, шимоли-ғарбий ва шимоли-шарқий узилмалар) шаклланишининг геологик-структуравий хусусиятлари ва уларнинг олтин маъданлашувининг жойлашишидаги роли аниқланган;
Карлин туридаги конларнинг Олмалиқ маъданли райони объектлари билан геологик ўхшашлиги ва фарқларининг белгилари аниқланган, минтақада Карлин туридаги объектларни аниқлаш истиқболлари белгиланган;
Олмалиқ маъданли районида олтин таркибли маъданли формацияларнинг шаклланиши ва жойлашиш қонуниятлари ва минераллашган зоналарнинг минералогик-геокимёвий хусусиятлари аниқланган;
чўкинди қатламларда сингенетик-диагенетик (дастлабки босқичларда) ва эпигенетик (кечки босқичларда) жараёнлар кенг намоён бўлиб, уларда фойдали компонентларнинг, шу жумладан қора, тўқ кулранг доломитлардаги олтиннинг қайта тақсимланишига олиб келганлиги аниқланган;
Олмалиқ маъданли райони терриген-карбонатли жинсларининг олтиндорлигини Карлин типидаги намоёнлар ва конлар билан ўхшаш ва фарқли хусусиятлари қайд этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Терриген-карбонатли жинсларининг олтин потенциалини тадқиқ этиш натижалари асосида:
Олмалиқ маъданли майдони ўрта палеозой (D3-C1) чўкинди қатламларида олтин маъданлашуви тарқалишининг геокимёвий хусусиятлари, геологик-структуравий шароитлари тўғрисидаги хулосалар «Ўзбек геология қидирув» АЖ амалиётига жорий қилинди (Тоғ-кон ва геология вазирлигининг 10.02.2025 йилдаги 08-0588-сонли). Натижалар олтин маъданлашуви жойлашувининг геологик-структуравий шароитларини аниқлаш ҳамда минераллашувни қидириш ва баҳолаш мезонларини аниқлашга имкон берган;
Олмалиқ маъданли майдонининг маъдан қамровчи қоратоғота, қулота, қатранги қатламларини, литологик-структуравий ва фациял-формацион шароитларини, олтин маъданлашувининг геокимёвий хусусиятларини комплекс ўрганиш натижалари «Ўзбек геология қидирув» АЖ амалиётига жорий қилинди (Тоғ-кон ва геология вазирлигининг 10.02.2025 йилдаги 08-0588-сонли маълумотномаси). Натижалар минтақадаги истиқболли ҳудудларни башорат қилиш имконини берган;
олтин маъданлашуви юқори углеводородли чўкинди қатламларда ортогонал бузилишлар шимоли-ғарбий ва шимоли-шарқий ер ёриқлари тизими бўйлаб ривожланиши бўйича маълумотлар «Ўзбек геология қидирув» АЖ амалиётига жорий қилинди (Тоғ-кон ва геология вазирлигининг 10.02.2025 йилдаги 08-0588-сонли маълумотнома). Натижада олтин маъданлашуви учун қулай позициялар ҳосил бўлганлиги белгиланган;
маъданлашувининг литологик ва стратиграфик қидирув белгилари, уларнинг айрим фация ва формациялар билан боғлиқлиги ҳамда ҳудуднинг эндоген минераллашуви хусусиятлари «Ўзбек геология қидирув» АЖ амалиётига жорий қилинди (Тоғ-кон ва геология вазирлигининг 10.02.2025 йилдаги 08-0588-сонли маълумотнома). Натижада минтақада олтин маъданлашувини қидиришнинг литологик ва стратиграфик қидирув белгилари ҳамда маъданлашув ривожланиши учун қулай фация ва формациялар аниқланган;
Чотқол-Қурама тоғларининг маъдан қамровчи қоратоғота, қулота, қатранги свиталари ётқизиқларидаги юқори углеродли доломит ва оҳактош майдони билан боғлиқ бўлган янги олтин маъданли майдонлари «Ўзбек геология қидирув» АЖ амалиётига жорий қилинди (Тоғ-кон ва геология вазирлигининг 10.02.2025 йилдаги 08-0588-сонли маълумотнома). Натижалар юқори углеродли доломит ва оҳактош қатламларида олтинни маъданлашуви бўйича тематик ва қидирув ишларини олиб бориш зарурлигини асослаган.