Абдуллаева Феруза Байжон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Ўсимлик мойларини филтрлашда ишлатиладиган материалларни регенерациялаш технологияси ва унга муқобилини танлаш», 02.00.17 - Қишлоқ хўжалик ва озиқ-овқат маҳсулотларига ишлов бериш, сақлаш ҳамда қайта ишлаш технологиялари ва биотехнологиялари (техника фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.1.PhD/Т5261.
Илмий раҳбар: Абдураҳимов Аҳрор Анварович, техника фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Урганч давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Наманган давлат техника университети, DSc.03/29.08.2023.К/Т.66.02.
Расмий оппонентлар: Йўлчиев Асилбек Бахтиёрбекович, техника фанлари доктори, доцент; Серкаев Қамар Пардаевич, техника фанлари доктори.  
Етакчи ташкилот: Гулистон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: кунгабоқар мойи таркибидаги мумсимон моддаларни филтрлашда фойдаланилган перлитни регенерация қилиш ва унга муқобил филтрлаш материалини танлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
рафинацияланган ва винтеризациайланган (музлатилган) кунгабоқар мойи таркибида мумсимон моддаларнинг максимал рухсат этилган консентрацияси 90 мг/кг ни ташкил этиши унинг сақлаш давридаги товар кўриниш хусусуятларига салбий таъсир этмаслиги аниқланган;
30% ли КОҲ эритмасини турли нисбатлари билан регенерация қилинган филтр перлит қайта ишлатилганда мумсимон моддаларни сорбциясини 93,4% га тозалаш имконияти аниқланган;
музлатиш жараёни 10°C дан -20°C гача ҳароратда 20 дақиқагача музлаш, кейин кристалланиш ва 50 дақиқадан сўнг қотиш жараёни кетиши исботланган;
перлит ёки вермикулит билан кунгабоқар мойидан мумсимон моддаларни филтрлашда мойга нисбатан 0,2% дан 1% гача ортган сари мойнинг чиқиш миқдори пасайиши, лекин перлитни 0,8% ишлатилганда 99,2%, вермикулитни 0,6% ишлатилганда эса 99,4% тозаликдаги мой олиш мумкунлиги аниқланган;
шиширилган вермикулит қайта ишланган ўсимлик мойларини органолептик ва физик-кимёвий кўрсаткичларига таъсир этмасдан филтрловчи материал сифатида ишлатиш мумкунлиги, перлитга нисбатан мойнинг чиқиш миқдори 0,2 % га юқорилиги аниқланган;
маҳаллий вермикулит     ёрдамида кунгабоқар мойи таркибидаги мумсимон моддаларни тозалашни такомиллаштирилган технологик схемаси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Кунгабоқар мойи таркибидаги мумсимон моддаларни филтрлашда фойдаланилган перлитни регенерация қилиш ва унга муқобил филтрлаш материалини танлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ишлатилган перлитни ишқор ёрдамида регенерация қилиб, қайта фойдаланиш усули Ўзбекистон Республикаси Ёгʻ-мой саноат корхоналари уюшмасининг «2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиладиган ишланмалар рўйхати»га киритилган (Ўзбекистон Республикаси Ёгʻ-мой саноат корхоналари уюшмасининг 2024 йил 21 майдаги КС/3-179-сон маълумотномаси). Натижада, ишлатилган перлитни қайта фойдаланиш имкони яратилиб, уни кунгабоқар мойи таркибидаги мумсимон моддаларни 93,4% гача тозалаш имконини беради;
кунгабоқар мойидан мумсимон моддаларни филтрлашда перлитга муқобил бўлган модификацияланган вермикулит олиш ва қўллаш усули Ўзбекистон Республикаси Ёгʻ-мой саноат корхоналари уюшмасининг «2025-2026 йилларда амалиётга жорий этиладиган ишланмалар рўйхати»га киритилган (Ўзбекистон республикаси Ёгʻ-мой саноат корхоналари уюшмасининг 2024 йил 21 майдаги КС/3-179-сон маълумотномаси). Натижада, ўсимлик мойлари такибидан мумсимон моддаларни филтрлаш учун импорт қилинаётган перлит ўрнини босувчи филтр материал олиш имконини беради.