Азимова Феруза Хужамкуловнанинг фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Нефт-газ саноатига оид терминларни ўқитишда талабаларнинг стратегик компетенциясини ривожлантириш”, 13.00.02– Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (Инглиз тили),(педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2023.3.PhD/Ped4955
Илмий раҳбар: Кулматов Бахром Гулямович, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университети, PhD.03/07.06.2024.Ped.27.02
Расмий оппонентлар: Исроилова Дилдора Мухторовна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Обидова Гулмира Кузибаевна, педагогика фанлари доктори (DSc), доцент.
Етакчи ташкилот: Жиззах Педагогика Университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади нефт-газ саноатига оид терминларни ўқитишда талабаларнинг стратегик комретенсиясини ривожлантиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
нефт-газ саноатига оид терминларнинг контекстуал ва умумистеъмол қўлланилишдаги фарқли хусусиятларини таснифлаш мезонларига таянадиган типология, тил материалини онгли танлаш ва мақсадли қайта ишлаш жараёнида фаоллашувчи психолингвистик механизмларни компетенциявий-интегратив семасиологик ташкилот доирасида алгоритмик ва мантиқий асосда семантик репрезентация қилиш орқали такомиллаштирилган;
нефт-газ саноатига оид аутентик материаллар асосида яратилган ўқитиш стратегиялари модули, нутқ фаолияти турларига асосланган ўқитиш методикасини компетенциявий ташкил этиш ҳамда прагматик мақсадни онгли шакллантиришга хизмат қилувчи функционал-семантик бирликлар иерархияси ва тил ҳамда тафаккурнинг интеграл шаклларини фаоллаштирувчи семантик конструкциялар асосида структуралаш орқали такомиллаштирилган;
аутентик материаллар асосида нефт-газ саноатига оид терминларнинг синтактик-деривацион хусусиятларини аниқлаш орқали, уларни ўқитиш жараёнида нутқий ниятни шакллантириш ва таҳлил қилиш механизмларининг функционал уйғунлиги стратегик онгни фаоллаштиришга хизмат қилувчи лингвистик компетенцияни шакллантиришда амалий самарадорликка эга экани илмий жиҳатдан асослаб берилган;
талабаларнинг нутқий стратегиясини онгли режалаштиришга хизмат қилувчи вербал акс эттириш технологиясига, стратегик компетенциянинг коммуникатив-функционал моделининг метарефлектив бошқарув компонентини интеграция қилиш орқали, тил фаолиятини ички таҳлил этиш ва рефлектив мониторинг қилиш кўникмаларини шакллантиришга йўналтирилган дидактик тизим такомиллаштирилган.
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. нефт-газ саноатига оид терминларни ўқитишда талабаларнинг стратегик комретенсиясини ривожлантиришга оид олинган натижалар асосида;
нефт-газ саноатига оид терминларнинг контекстуал ва умумистеъмол қўлланилишдаги фарқли хусусиятларини таснифлаш мезонларига таянадиган типология, тил материалини онгли танлаш ва мақсадли қайта ишлаш жараёнида фаоллашувчи психолингвистик механизмларни компетенциявий-интегратив семасиологик ташкилот доирасида алгоритмик ва мантиқий асосда семантик репрезентация қилиш орқали такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялардан “English for oil and gaz industry” номли ўқув қўлланмани ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Ресрубликаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023 йил 27 мартдаги 68-сон маълумотномаси). Натижада, нефт-газ саноатига оид терминлар тирологияси ишлаб чиқилган;
нефт-газ саноатига оид аутентик материаллар асосида яратилган ўқитиш стратегиялари модули, нутқ фаолияти турларига асосланган ўқитиш методикасини компетенциявий ташкил этиш ҳамда прагматик мақсадни онгли шакллантиришга хизмат қилувчи функционал-семантик бирликлар иерархияси ва тил ҳамда тафаккурнинг интеграл шаклларини фаоллаштирувчи семантик конструкциялар асосида структуралаш орқали такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялардан ОТ-А1-118-рақамли “Ўзбекистон Республикасида кўп қиррали маданий таълим муҳитида ўқитишнинг самарали усулларини ишлаб чиқиш ва амалиётга татбиқ этиш” мавзусудаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2023 йил 5 августдаги ИРД/23193-сон маълумотномаси). Натижада, ўқув стратегиялар нефт-газ саноати бўйича ишлаб чиқилган;
аутентик материаллар асосида нефт-газ саноатига оид терминларнинг синтактик-деривацион хусусиятларини аниқлаш орқали, уларни ўқитиш жараёнида нутқий ниятни шакллантириш ва таҳлил қилиш механизмларининг функционал уйғунлиги стратегик онгни фаоллаштиришга хизмат қилувчи лингвистик компетенцияни шакллантиришда амалий самарадорликка эга экани илмий жиҳатдан асослаб беришга оид таклиф ва тавсиялардан 60721100-Нефт ва газни қайта ишлаш технологияси таълим йўналишининг "Хорижий тил(инглиз тили) фани ўқув дастурини ишлаб чиқишда фойдаланилган(Ўзбекистон Республикаси Олий таълим,фан ва инновациялар вазирлиги олий таълимни ривожлантириш тадқиқотлари маркази 2023-йил 28-ноябрдаги 02/02-01-170 сонли маълумотнома). Натижада, ўқув стратегиялар нефт-газ саноати бўйича ишлаб чиқилган.
талабаларнинг нутқий стратегиясини онгли режалаштиришга хизмат қилувчи вербал акс эттириш технологиясига, стратегик компетенциянинг коммуникатив-функционал моделининг метарефлектив бошқарув компонентини интеграция қилиш орқали, тил фаолиятини ички таҳлил этиш ва рефлектив мониторинг қилиш кўникмаларини шакллантиришга йўналтирилган дидактик тизим такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялардан ОТ-А1-118-рақамли “Ўзбекистон Республикасида кўп қиррали маданий таълим муҳитида ўқитишнинг самарали усулларини ишлаб чиқиш ва амалиётга татбиқ этиш” мавзусудаги амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон давлат жаҳон тиллари университетининг 2023 йил 5 августдаги ИРД/23193-сон маълумотномаси). Натижада, ўқув стратегиялар нефт-газ саноати бўйича ишлаб чиқилган.
