Облоқулов Феруз Абдураймовичнинг
диссертация ҳимоясисиз селекция ютуғи (ихтиро патенти) асосида фалсафа доктори (PhD) илмий даражасини бериш бўйича эълон матни
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Картошка селекцион намуналарини қимматли хўжалик белги хусусиятлари бўйича баҳолаш ва танлаш», 06.01.05–Селекция ва уруғчилик (қишлоқ хўжалиги фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2018.4.PhD/Qx340.
Илмий раҳбар: Эргашев Ибрагим Ташкентович, қишлоқ хўжалиги фанлари доктори, профессор.
Илмий тадқиқот иши бажарилган муассаса номи: Самарқанд ветеринария медицинаси институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат аграр университети, DSc.27.06.2017.Qx.13.01.
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг ихтирога патенти олинган: картошканинг «Фаровон» нави (№NАР 00203, 30.11.2018 й.).
Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигининг 2019 йил 22 январдаги 01-11/211-сон хулосаси.
II. Тадқиқотнинг мақсади: картошка дурагайлари, дурагай популяциялари ва ўзидан чанглатилган линияларини селекция жараёнида якка клонли танлаш ва самарали баҳолаш усулларини қўллаш асосида тезпишар, бир йилда икки ҳосил олишга яроқли ва бошқа қимматли хўжалик белгиларига эга бўлган навларни яратишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
картошка селекцион намуналарининг фенологик, биометрик, вирусли касалликлар билан зарарланиш даражаси, маҳсулдорлик ва ҳосилдорлик кўрсаткичлари аниқланган;
картошка дурагайлари, дурагай популяциялари ва ўзидан чанглатилган линиялари орасидан якка клонли танлаш асосида тезпишар, бир йилда икки ҳосил олишга яроқли ва бошқа қимматли хўжалик белгиларига эга бўлган «Фаровон» нави яратилган;
картошканинг тезпишар, вирусли касалликларга чидамли, ҳосилдорлиги юқори бошланғич манбалари танлаб олинган ва селекция жараёнининг кейинги босқичларида баҳоланган;
картошка селекциясида тезпишарлилик, ҳосилдорлик ва вирусли касалликларга чидамлилик ва бошқа қимматли хўжалик белгилари бўйича намуналар ажратилган ва амалий селекция учун тавсия этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Картошка селекцион намуналарини қимматли хўжалик белги хусусиятлари бўйича баҳолаш ва танлаш йўналишида олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
картошка дурагайлари, дурагай популяциялари ва ўзидан чанглатилган линиялари орасидан якка клонли танлаш асосида янги тезпишар «Фаровон» нави яратилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 21 февралдаги 02/029-116-сон маълумотномаси). Натижада мазкур картошка нави республикамиз шароитида эртапишар навлар қаторида экиш учун кенг майдонларга жойлаштирилган;
бир йилда икки ҳосил олишга яроқли ва бошқа қимматли хўжалик белгиларига эга бўлган ушбу нав 2018 йил истиқболли нав сифатида ва 2019 йилдан бошлаб республиканинг барча ҳудудларида экиш учун Давлат реестрига киритилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 21 февралдаги 02/029-116-сон маълумотномаси). Натижада ушбу картошка навидан Зарафшон водийси тупроқ-иқлом шароитида юқори ва сифатли картошка ҳосили етиштиришга эришилган;
картошканинг янги яратилган «Фаровон» нави Самарқанд вилояти Самарқанд, Булунғур, Жомбой, Тайлоқ ва Ургут туманларида жами 115 гектар майдонга жорий этилган (Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2019 йил 21 февралдаги 02/029-116-сон маълумотномаси) Бунинг натижасида ушбу навдан гектаридан ўратача 27-31 тонна ҳосил олинган ва андоза навга нисбатан қўшимча ҳосил 2-3 тоннани ташкил этади.
