Хашимов Анварбек Тахиржановичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
И. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Сунъий ҳавзаларда балиқ етиштиришнинг иқтисодий самарадорлигини ошириш йўллари”, 08.00.04-“Қишлоқ хўжалиги иқтисодиёти” (иқтисодиёт фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Iqt3206
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Умаров Сухроб Рустамович, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: “Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти” Миллий тадқиқот университети, ДСc.03/30.01.2020.И.10.03
Расмий оппонентлар: Назарова Фотима Хакимовна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор; Дусмуратов Раджапбай Давлетбаевич, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор
Етакчи ташкилот: Андижон қишлоқ хўжалиги ва агротехнологиялар институти
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади сунъий ҳавзаларда балиқ етиштиришнинг иқтисодий самарадорлигини ошириш йўллари бўйича илмий таклиф ва амалий тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
балиқчиликка ихтисослашган сунъий ҳовузларда балиқларни илмий асосланган ва баланслаштирилган рационлар асосида озиқлантириш режими ва меъёрлари асосланган;
истеъмол бозорларини тирик, музлатилган сифатли арзон балиқлар билан ҳамда балиқчилик маҳсулотларини етиштириш ва сотиш тизими самарадорлигини оширишни таъминлайдиган, таъсисчи аъзоларнинг мулкий ҳақ-ҳуқуқларини ҳимоя қиладиган ихтисослашган ҳовуз балиқчилиги кооперативларини ташкил этиш асосланган;
сунъий ҳавзаларда балиқ етиштиришга йўналтириладиган айланма маблағлар учун кредитларни балиқларнинг етилиш даври (3-5 ой)га мос ҳамда балиқчилик хўжалиги қувватидан келиб чиқиб белгиланган имтиёзли даврда озуқа, човоқ ва ЁММ харажатларининг 70 фоизини қоплаб бериш таклиф этилган;
сунъий ҳовуз балиқчилик соҳасини ривожлантириш ва озуқа таъминотини яхшилаш асосида Андижон вилоятида балиқ маҳсулотларини ишлаб чиқариш ҳажмининг 2029-йилгача бўлган прогноз параметрлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Сунъий ҳавзаларда балиқ етиштиришнинг иқтисодий самарадорлигини ошириш йўллари бўйича олинган илмий натижалар асосида:
ҳовуз балиқчилигида балиқларни баланслаштирилган рационларга мос озуқалар билан таъминлаш ҳамда озиқлантириш ҳавзаларида озиқлантириш режими меъёрлари Андижон вилояти Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш бошқармасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2025-йил 16-июндаги 03/23-3/1-05/3603-сон маълумотномаси). Натижада паррандачиликда парҳезни оптималлаштириш ва ҳовуз балиқларини боқиш частотасини ошириш балиқ маҳсулдорлигини 3,5 с/га, рентабеллик даражасини эса 2,9 мартага ошиши аниқланган;
истеъмол бозорини сифатли тирик ва музлатилган балиқлар билан таъминлаш, балиқ етиштириш ва сотиш самарадорлигини оширишни таъминлайдиган ҳовуз балиқчилиги кооперативларини ташкил этиш таклифи Андижон вилояти Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш бошқармасида жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2025-йил 16-июндаги 03/23-3/1-05/3603-сон маълумотномаси). Натижада қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқарувчилари ўртасида балиқ етиштириш самарадорлиги ошиб, кооперативлар бозорни сифатли маҳсулотлар билан тўлдиришига хизмат қилади;
сунъий ҳавзаларда балиқ етиштиришда айланма маблағлар учун кредитларни балиқ етилиш даври (3-5 ой)га мос бўлган имтиёзли даврда ҳамда балиқчилик хўжалиги қувватидан келиб чиқиб озуқа, човоқ ва ЁММ харажатларининг 70 фоизгача ажратиш таклифи Андижон вилояти Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш бошқармасида амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2025-йил 16-июндаги 03/23-3/1-05/3603-сон маълумотномаси). Натижада, балиқчилик субектлари айланма маблағларини таъминлаши учун балиқнинг етилиш даврида имтиёзли даврда ҳамда озуқа, човоқ ва ЁММ харажатларини имтиёзли кредит бериш орқали рағбатлантирилади;
ҳовуз балиқлари етиштириш ва озуқа таъминотини яхшилаш асосида Андижон вилоятида балиқ маҳсулотларини ишлаб чиқаришнинг 2029-йилгача бўлган прогноз параметрлари бўйича таклифи Андижон вилояти Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш бошқармаси томонидан амалиётга жорий этилган (Ўзбекистон Республикаси Қишлоқ хўжалиги вазирлигининг 2025-йил 16-июндаги 03/23-3/1-05/3603-сон маълумотномаси). Натижада, ҳовуз балиқларини етиштириш ва таъминотини яхшилаш асосида 2029-йилга бориб, вилоятда етиштириладиган балиқ ҳажми 30113,8 тоннага ҳамда балиқ маҳсулдорлиги 64,5 с/га ошиши прогноз қилинган.
