Игамова  Ойша Кадамовнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертация ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): «Тажрибада тимэктомиянинг лаборатория ҳайвонлари иммун тизимига таъсирининг қиёсий тавсифи ва биокоррекциянинг иммунологик самарадорлигини баҳолаш», 14.00.36 – Аллергология ва иммунология (биология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2025.1.PhD/B1432.
Илмий раҳбар: Нуралиев Неккадам Абдуллаевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Бухоро давлат тиббиёт институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти ҳузуридаги DSc.02/30.12.2019.Tib.50.01 рақамли кенгаш асосидаги бир марталик илмий кенгаш. 
Расмий оппонентлар: Залялиева Марьям Валиахмедовна, биология фанлари доктори, профессор; Шахмурова Гульнара Абдуллаевна, биология фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Ўзбекистон миллий университети.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: тажрибада тимэктомиянинг лаборатория ҳайвонлари иммун тизимига таъсирининг қиёсий тавсифи ва биокоррекциянинг иммунологик самарадорлигини баҳолашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тимэктомия натижасида иммун тизим фаолияти бузилиши сабабли 1 ойдан кейин оқ зотсиз каламушлар қон зардобида IgA, IgM, IgG ва IgE миқдорлари интакт каламушлар кўрсаткичларига нисбатан камайиши, 3 ой ўтгач, бу кўрсаткичлар тикланиб, меъёр даражасига етиши, 6 ойдан кейин эса барча кўрсаткичлар тикланиши аниқланган;
илк бор лаборатория ҳайвонлари тимэктомиясидан 1 ой ўтгач қон зардобида IL-1β миқдорининг ишонарли камайиши фонида IL-10 миқдорининг кескин ортиши, 3 ой ўтгач IL-1β миқдорининг меъёрлашуви ва IL-10 миқдорининг ишонарли юқорилигича қолиши, 6 ойдан кейин IL-1β ва IL-10 миқдорларининг ортиши аниқланган; 
илк бор “Lactopropolis-AWL” биологик фаол қўшимчаси билан тимэктомиягача биокоррекция ўтказиш тимэктомиядан 1 ой сўнг IgA, IgG, IgM, IgE миқдорлари тикланиши, лаборатория ҳайвонлари яшовчанлик даражасининг ортиши, аксинча, биокоррекция амалиёти ўтказилмаганларда иммуноглобулинлар миқдори 3 ойдан кейин тикланиши хамда хайвонлар яшовчанлик даражаси пасайиши исботланган;
илк бор “Lactopropolis-AWL” билан биокоррекциясидан 1 ойдан сўнг тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари қон зардобида IL-1β, IL-10 миқдорлари интакт хайвонлар кўрсаткичларидан ишонарли юқори бўлиши, аксинча, биокоррекция олмаганларда бу ҳолат 3 ойдан кейин намоён бўлиши ва 6 ойдан кейин уларнинг миқдорлари юқорилиги сақланиб қолиши аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши: Тажрибада тимэктомиянинг лаборатория ҳайвонлари иммун тизимига таъсирининг қиёсий тавсифи ва биокоррекциянинг иммунологик самарадорлигини баҳолаш бўйича олинган илмий натижаларга асосида:
биринчи илмий янгилиги: тимэктомия натижасида иммун тизим фаолияти бузилиши сабабли 1 ойдан кейин оқ зотсиз каламушлар қон зардобида IgA, IgM, IgG ва IgE миқдорлари интакт каламушлар кўрсаткичларига  нисбатан камайиши, 3 ой ўтгач, бу кўрсаткичлар тикланиб, меъёр даражасига етиши, 6 ойдан кейин эса барча кўрсаткичлар тикланиши аниқланганлиги бўйича «Тажрибавий тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усули» услубий тавсияномаси ишлаб чиқилган (Бухоро давлат тиббиёт институти Эксперт кенгашининг 2024 йил 28 октябрдаги  24-m/073-сонли хулосаси) билан тасдиқланган. Мазкур таклиф Бухоро вилояти санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармаси бўйича 13.11.2024 йилдаги 201-сонли хамда Хоразм вилояти санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармаси бўйича 19.11.2024 йилдаги 244-сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 20 мартдаги 14/09-сон маълумотномаси); ижтимоий самарадорлиги: илмий натижаларни амалиётга жорий қилиниши тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усулининг қўлланилиши тажрибавий тадқиқот давомида иммунологик текширишларни оптималлаштирилган; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро ва Хоразм вилоятлари санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармалари амалий фаолиятига тажрибавий тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усулини жорий этилиши узоқ муддатли тажрибавий тадқиқотларда лаборатория ҳайвонлари яшовчанлигини оширишга, тимэктомиядан олдин профилактик биокоррекциянинг самарадорлиги натижасида даволашга сарфланадиган харажатларни камайтиришга асосланган. Хулоса: тимэктомия натижасида иммун тизим фаолияти бузилиши сабабли 1 ойдан кейин қон зардобида IgA, IgM, IgG ва IgE миқдорлари камайиши, 3 ой ўтгач, бу кўрсаткичлар тикланиб, меъёр даражасига етиши, 6 ойдан кейин эса барча кўрсаткичлар тикланиши асосланган;
иккинчи илмий янгилиги: илк бор лаборатория ҳайвонлари тимэктомиясидан 1 ой ўтгач қон зардобида IL-1β миқдорининг  ишонарли камайиши фонида  IL-10 миқдорининг кескин ортиши,  3 ой ўтгач IL-1β миқдорининг меъёрлашуви ва IL-10 миқдорининг ишонарли юқорилигича қолиши, 6 ойдан кейин IL-1β ва IL-10 миқдорларининг ортиши аниқланганлиги бўйича «Тажрибавий тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усули» услубий тавсияномаси ишлаб чиқилган (Бухоро давлат тиббиёт институти Эксперт кенгашининг 2024 йил 28 октябрдаги  24-m/073-сонли хулосаси) билан тасдиқланган. Мазкур таклиф Бухоро вилояти санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармаси бўйича 13.11.2024 йилдаги 201-сонли хамда Хоразм вилояти санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармаси бўйича 19.11.2024 йилдаги 244-сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 20 мартдаги 14/09-сон маълумотномаси); ижтимоий самарадорлиги: илмий натижаларни амалиётга жорий қилиниши тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усулининг қўлланилиши тажрибавий тадқиқот давомида иммунологик текширишларни оптималлаштирилган; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро ва Хоразм вилоятлари санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармалари амалий фаолиятига тажрибавий тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усулини жорий этилиши узоқ муддатли тажрибавий тадқиқотларда лаборатория ҳайвонлари яшовчанлигини оширишга, тимэктомиядан олдин профилактик биокоррекциянинг самарадорлиги натижасида даволашга сарфланадиган харажатларни камайтиришга асосланган. Хулоса: тимэктомиядан 1 ой ўтгач қон зардобида IL-1β миқдорининг ишонарли камайиши фонида IL-10 миқдорининг кескин ортиши, 3 ой ўтгач IL-1β миқдорининг меъёрлашуви ва IL-10 миқдорининг ишонарли юқорилигича қолиши, 6 ойдан кейин IL-1β ва IL-10 миқдорларининг ортиши асосланган; 
учинчи илмий янгилиги: илк бор “Lactopropolis-AWL” биологик фаол қўшимчаси билан тимэктомиягача биокоррекция ўтказиш тимэктомиядан 1 ой сўнг IgA, IgG, IgM, IgE миқдорлари тикланиши, лаборатория ҳайвонлари яшовчанлик даражасининг ортиши, аксинча, биокоррекция амалиёти ўтказилмаганларда иммуноглобулинлар миқдори 3 ойдан кейин тикланиши хамда хайвонлар  яшовчанлик даражаси пасайиши исботланганлиги бўйича «Тажрибавий тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усули» услубий тавсияномаси ишлаб чиқилган (Бухоро давлат тиббиёт институти Эксперт кенгашининг 2024 йил 28 октябрдаги  24-m/073-сонли хулосаси) билан тасдиқланган. Мазкур таклиф Бухоро вилояти санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармаси бўйича 13.11.2024 йилдаги 201-сонли хамда Хоразм вилояти санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармаси бўйича 19.11.2024 йилдаги 244-сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 20 мартдаги 14/09-сон маълумотномаси); ижтимоий самарадорлиги: илмий натижаларни амалиётга жорий қилиниши тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усулининг қўлланилиши тажрибавий тадқиқот давомида иммунологик текширишларни оптималлаштирилган; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро ва Хоразм вилоятлари санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармалари амалий фаолиятига тажрибавий тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усулини жорий этилиши узоқ муддатли тажрибавий тадқиқотларда лаборатория ҳайвонлари яшовчанлигини оширишга, тимэктомиядан олдин профилактик биокоррекциянинг самарадорлиги натижасида даволашга сарфланадиган харажатларни камайтиришга асосланган. Хулоса: “Lactopropolis-AWL” билан тимэктомиягача биокоррекция ўтказиш тимэктомиядан 1 ой сўнг IgA, IgG, IgM, IgE миқдорлари тикланиши, аксинча, биокоррекция амалиёти ўтказилмаганларда иммуноглобулинлар миқдори 3 ойдан кейин тикланиши асосланган;
тўртинчи илмий янгилиги: илк бор “Lactopropolis-AWL” билан биокоррекциясидан 1 ойдан сўнг  тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари қон зардобида IL-1β, IL-10 миқдорлари интакт хайвонлар кўрсаткичларидан ишонарли юқори бўлиши, аксинча, биокоррекция олмаганларда бу ҳолат 3 ойдан кейин намоён бўлиши ва  6 ойдан кейин уларнинг миқдорлари юқорилиги сақланиб қолиши аниқланганлиги бўйича «Тажрибавий тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усули» услубий тавсияномаси ишлаб чиқилган (Бухоро давлат тиббиёт институти Эксперт кенгашининг 2024 йил 28 октябрдаги  24-m/073-сонли хулосаси) билан тасдиқланган. Мазкур таклиф Бухоро вилояти санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармаси бўйича 13.11.2024 йилдаги 201-сонли хамда Хоразм вилояти санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармаси бўйича 19.11.2024 йилдаги 244-сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 20 мартдаги 14/09-сон маълумотномаси); ижтимоий самарадорлиги: илмий натижаларни амалиётга жорий қилиниши тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усулининг қўлланилиши тажрибавий тадқиқот давомида иммунологик текширишларни оптималлаштирилган; иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро ва Хоразм вилоятлари санитария эпидемиологик осойишталиги ва жамоат саломатлиги бошқармалари амалий фаолиятига тажрибавий тимэктомия ўтказилган лаборатория ҳайвонлари гуморал иммунитети ва цитокин статусини баҳолаш усулини жорий этилиши узоқ муддатли тажрибавий тадқиқотларда лаборатория ҳайвонлари яшовчанлигини оширишга, тимэктомиядан олдин профилактик биокоррекциянинг самарадорлиги натижасида даволашга сарфланадиган харажатларни камайтиришга асосланган. Хулоса: “Lactopropolis-AWL” билан биокоррекциясидан 1 ойдан сўнг тимэктомияли ҳайвонлар қон зардобида IL-1β, IL-10 миқдорлари ишонарли юқори бўлиши, аксинча, биокоррекция олмаганларда бу ҳолат 3 ойдан кейин намоён бўлиши ва 6 ойдан кейин уларнинг миқдорлари юқорилиги сақланиб қолиши асосланган.