Рахимова Хилолахон Рустамжоновнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган тармоғи номи): «Phlomoides canescens ўсимлигининг кимёвий таркиби ва компонентларининг биологик фаоллиги», 02.00.10 – Биоорганик кимё (кимё фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2025.1.PhD/К944.
Илмий раҳбар: Ибрагимов Алиджан, кимё фанлари доктори, профессор.
Диссертасия бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, ПҳД.03/30.12.2019.К.05.01.
Расмий оппонентлар: Арипова Салимахон, кимё фанлари доктори, профессор; Абдуллаев Шавкат Вахидович, кимё фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик. 
II. Тадқиқотнинг мақсади: Оʻзбекистон флорасида ўсувчи Пҳломоидес cанесcенс ўсимлиги кимёвий таркибини ҳамда компонентларини биологик фаоллигини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
республикамиз флорасида ўсувчи Phlomoides canescens ўсимлигининг ер устки қисмидан 3 та мазкур тур учун янги модда индивидуал ҳолда ажратиб олинган ҳамда уларнинг тузилиши замонавий  физик-тадқиқот усулари билан исботланган;
илк бор Phlomoides canescens ўсимлиги гуллари ва барглари эфир мойи фраксиясининг кимёвий таркиби хромато-масс-спектрометрия усули орқали ўрганилиб, 54 та компонент мавжудлиги ва уларнинг миқдорий таркиби аниқланган;
илк бор Phlomoides canescens ўсимлигининг оқсил миқдори, аминокислоталар, флавоноидлар ҳамда витамин таркиби аниқланган ва ўсимлик асосий оқсил тузувчи аминокислотлар ва сувда эрувчан витаминлар манбаи эканлиги исботланган;
Phlomoides canescens ўсимлиги гул, поя ва барглари таркибидаги 44 та макро- ва микроелементнинг миқдорий таркиби индуктив боғланган плазмали масс-спектрометрия усули ёрдамида аниқланган;
Phlomoides canescens ўсимлиги экстрактив моддалар йиғиндисининг ўткир заҳарлилик кўрсаткичи баҳоланиши натижасида заҳарли бўлмаган моддалар тоифасига мансуб эканлиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Phlomoides canescens ўсимлигининг кимёвий бирикмалари, биологик фаоллигини ўрганиш ва биологик фаол қўшимча ишлаб чиқиш бўйича олинган натижалар асосида қуйидагилар жорий қилинган:
“Рахал” биологик фаол қўшимачаси нафас йўлларининг яллиғланиш касалликларига қарши курашиш хусусиятга эга эканлиги аниқланиб, мазкур препарат учун техник йўриқнома ишлаб чиқилган ҳамда Ўзбекистон Республикаси Санитария-эпидемиология осойишталик ва жамоат саломатлиги хизмати томонидан тасдиқланган (ТЙ 203948386-07:2025). Натижада, нафас йўлларининг яллиғланиш касалликларига қарши ишлатиладиган озиқ-овқат қўшилмаси ишлаб чиқариш имконини берган;
Phlomoides canescens ўсимлигининг кимёвий таркибини аниқлаш натижларидан “Биоорганик кимё” номли ўқув қўлланма тайёрлашда фойдаланилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2025 йил 9 июлдаги 258-сонли буйруғи). Натижада, олий ўқув юртларида биоорганик кимё бўйича мутахассисларнинг билимларини мустаҳкамлаш имконини берган.