Солижонова Кибирёхон Музаффаржон қизининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон.

I.Умумий маълумотлар.
    Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Бўлажак рус тили ўқитувчиларининг грамматик компетенсиясини бадиий матнлар асосида такомиллаштириш», 13.00.02  Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (рус тили), (педагогика фанлари)
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: № В2024.4.PhD/Ped5168    Илмий раҳбар: Алимсаидова Сайёра Амидеевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Наманган давлат университети, PhD.03/04.06.2020.Ped.76.02.   
Расмий оппонентлар: Нишонов Махмуджон Собирович, педагогика фанлари номзоди, доцент; Абдуллаева Розанна Мирзатуллаевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор. 
Етакчи ташкилот: Чирчиқ давлат педагогика университети. 
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак рус тили ўқитувчиларининг грамматик компетенсиясини миллий (ўзбек) адабиётига  мансуб бадиий матнлардан фойдаланиш асосида такомиллаштириш ҳамда бу ёндашувнинг самарадорлигини биринчи курс талабалари таълим жараёнида экспериментал тарзда текширишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
бўлажак рус тили ўқитувчиларининг грамматик компетенсиясини такомиллаштириш жараёнида боғланган қўшма гапларнинг синтактик тузилмаларини ўрганишга қизиқишни ошириш мақсадида ўзбек мумтоз ва замонавий адабиётига оид бадиий матнларни қўллаш самарадорлиги назарий ва методик жиҳатдан асослаб берилган;
психологик тамойил асосида ишлаб чиқилган ва таълимининг бошланғич босқичида тажриба-синовдан ўтказилган машқлар тизими орқали талабаларнинг бадиий матнларда боғланган қўшма гапларни ифодаланишини босқичли ўзлаштиришлари методик таъминоти модернизация қилинган;
ўзбек бадиий асарларидан танлаб олинган матнлар устида ишлаш жараёнида компетент ёндашув доирасидаги фанлараро интеграция методи, интерфаол усуллар, ҳамда мотивацион баҳолаш тизимини интеграция қилиш йўли билан талабаларнинг грамматик компетенсиясини такомиллаштиришга оид таркибий модел оптималлаштирилган; 
тиллараро интерференсия сабабларини аниқлашга имкон беридиган, ҳамда талабаларининг касбий ва ижтимоий мослашувига хизмат қиладиган рақамли таълим технологияларидан фойдаланиш орқали рус тили грамматик (синтактик) тузилишини ўрганиш мазмуни, жараёнли ва ташкилий асослари такомиллаштирилган.  
    IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак рус тили ўқитувчиларининг грамматик компетенсиясини бадиий матнлар асосида такомиллаштириш жараёнида олинган илмий натижалар қуйидагича жорий этилди: 
бўлажак рус тили ўқитувчиларининг грамматик компетенсиясини такомиллаштириш жараёнида боғланган қўшма гапларнинг синтактик тузилмаларини ўрганишга қизиқишни ошириш мақсадида ўзбек мумтоз ва замонавий адабиётига оид бадиий матнларни қўллаш самарадорлиги назарий ва методик жиҳатдан асослашга оид таклиф ва тавсияларидан 2023-2024-йилларга мўлжалланган «2023 КА 171 Мобилитй Ҳигҳер Эдуcатион студенц (Эрасмус+)» номли грант доирасида самарали ва кенг фойдаланилган. (Қўқон давлат педагогика институти томонидан 2025-йил 29-мартда берилган 490/04-сонли маълумотнома). Натижада, рус тили йўналиши бўйича таҳсил олаётган ёшларнинг миллий адабий меросни ўрганишга бўлган қизиқиши ортди, бу эса уларда Ўзбекистон шоир ва ёзувчиларининг ижодига ҳурмат туйғусини шаклланишига хизмат қилди.
психологик тамойил асосида ишлаб чиқилган ва таълимининг бошланғич босқичида тажриба-синовдан ўтказилган машқлар тизими орқали 
талабаларнинг бадиий матнларда боғланган қўшма гапларни ифодаланишини босқичли ўзлаштиришлари методик таъминотини модернизация қилиш
бўйича таклиф ва тавсиялар Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги томонидан рус тили йўналишининг биринчи курс талабалари учун ўқув қўлланмаларини яратишда қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги ҳузуридаги Олий таълимни ривожлантириш тадқиқотлари марказининг 2025-йил 22-январдаги 02/01-01-20-сонли маълумотномаси).  Натижада, ўзбек бадиий асарларидан олинган матнлар асосида бўлажак рус тили ўқитувчиларининг грамматик (синтактик) компетенсиясини такомиллаштиришга эришилди. 
ўзбек бадиий асарларидан танлаб олинган матнлар устида ишлаш жараёнида компетент ёндашув доирасидаги фанлараро интеграция методи, интерфаол усуллар, ҳамда мотивацион баҳолаш тизимини интеграция қилиш йўли билан талабаларнинг грамматик компетенсиясини такомиллаштиришга оид таркибий моделни оптималлаштириш бўйича амалий тавсиялардан Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг «Ўзбекистон» телерадиоканали ДМ «Таълим ва тараққиёт», «Ўзбекистон ёшлари», «Волалар ва биз» номли радиодастурларни тайёрлашда ссенарийлар доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон миллий телерадиокомпаниясининг 2025-йил 4-февралдаги 05-09-109-сонли акти).  Натижада, миллий адабиёт бадиий матнлари орқали боғланган қўшма гап синтаксиси доирасида рус тили грамматикасини ўқитишда услубий ёндашувларни бойитишга эришилди;
тиллараро интерференсия сабабларини аниқлашга имкон беридиган, 
ҳамда талабаларининг касбий ва ижтимоий мослашувига хизмат қиладиган 
рақамли таълим технологияларидан фойдаланиш орқали рус тили грамматик
(синтактик) тузилишини ўрганиш мазмуни, жараёнли ва ташкилий асосларини такомилластиришга доир таклиф ва тавсиялардан Ўзбекистон давлат жаҳон
тиллари университети, Қўқон давлат педагогика институти, Гулистон давлат
педагогика институти ҳамда Наманган давлат университетининг рус тили дарсларида қўлланилган. (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги ҳузуридаги Олий таълимни ривожлантириш тадқиқотлари марказининг 2025-йил 22-
январдаги 02/01-01-20-сонли маълумотномаси). Натижада, миллий адабиёт бадиий матнлари асосида олий ўқув юртининг дастлабки босқичида таҳсил олаётган бўлажак рус тили ўқитувчиларининг грамматик компетенсиясининг амалий аҳамияти даражасини оширишга эришилди.

Yangiliklarga obuna bo‘lish