Ўринов Ҳақберди Садриддин ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Голштин зотли сигирлар репродуктив фаолиятини рағбатлантириш усулларини такомиллаштириш”, 16.00.02 – Ҳайвонлар патологияси, онкологияси ва морфологияси. Ветеринар акушерлиги ва ҳайвонлар репродуксияси биотехникаси (ветеринария фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.4.PhD/В145
Илмий раҳбар: Кулдашев Отамурод Уразович, ветеринария фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ветеринария илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ветеринария илмий-тадқиқот институти, PhD.06/29.10.2021.В.139.01.
Расмий оппонентлар: Илясов Азиз Саидмуродович, биология фанлари доктори, профессор; Джуманов Собиржон Муродович, ветеринария фанлари номзоди, доцент.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади голштин зотли сигирлар репродуктив фаолиятини сусайтирувчи алиментар омилларнинг сабабларини ўрганиш ва олдини олишда юқори самара берувчи усулларни такомиллаштиришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Бухоро вилоятининг Ромитан, Жондор, Қоракўл туманларидаги фермер хўжаликларида текширилган жами 535 бош сигир ва ғуножинларнинг гинекологик касалликлар 45,4 %, шулардан алиментар бепуштликлар 27,1 % эканлиги аниқланган;
сигирларнинг кунлик рационда Марганес 400 мг, ёд 10 мг, темир 90 мг, олтингугурт 1 гр, витамин Д 10000 (ХБ), витамин Э 500 мг га камлиги бепуштликларни келиб чиқишига сабаб бўлиши аниқланган;
сигирлар қонидаги эритроситлар тажриба бошида (8 ойлик бўғоз) 4,85 млн/мкл, бўғозликнинг 9- ойида 5,6 млн/мкл, лактациянинг 1- ойида 7,0 млн/мкл; бўлиши озуқавий қўшимчалар таъсирида эритроситлар миқдорининг меъёрга келишини таъминланиши аниқланган;
сигирлар қон зардобидаги АЛТ ва АСТ ферментлари ўрганилганда тажриба бошида (8 ойлик бўғоз) 45,7 - 111,4 у/л, бўғозликнинг 9- ойида 36,6 - 110,6 у/л ни, лактациянинг 1- ойида 28,9 - 99,8 у/л эканлиги ва улар таъсирида жинсий қўзғалувчанликни, куйга келиш жараёнини тезлаштириши ва жинсий энергияни тиклашга ёрдам бериши аниқланган; 
тажрибадаги янги туққан сигирлар кунлик озуқасига “ВИЛОФОСС” ва “Реномих” озуқавий қўшимчаси 150 г дан қўшиб озиқлантирилганда сигирлар бачадонининг ўз ҳолига қайтиши 25-30 кунни, куйга келиш вақти 38-40 кунни ташкил этиши ҳамда оталанишини 90-95 фоизга ошиши аниқланган; 
сигирларда бепуштликлар ва сервис даврини қисқартириш мақсадида озуқавий қўшимчалар бериш орқали профилактик тадбирлар такомиллаштирилиб, натижада сервис даврини 55-60 кун бўлишига ва уруғлантирилган сигирларни 100% оталанишига эришилиши исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Голштин зотли сигирлар репродуктив фаолиятини рағбатлантириш усулларини такомиллаштириш бўйича тадқиқотлар натижалари асосида:
«Сигирларда йўлдош ушланиб қолишини даволаш ва олдини олиш» бўйича тавсиянома ишлаб чиқилган ва Бухоро вилоятининг Ромитан тумани “Алишер Саховати” ҳамда Жондот тумани “Бўстон Назар” чорвачилик хўжаликларидаги голштин зотли сигирларнинг репродуктив фаолиятини рағбатлантириш мақсадида жорий қилинган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 24-июн 2025 йил № 02/23-439-сон маълумотномаси). Натижада сигирларда туғиш жараёнини енгил кечишига, туққандан кейинги касалликларнинг 50-60% қисқаришига ва оталаниш коеффисиентининг 90-95 фоизга ошишига эришилган;
Бухоро вилоятининг Қоракўл тумани “Барҳаёт Муҳаммад Ражаб” чорвачилик хўжалигида витамин-минерал моддалар етишмаслиги натижасида  бепушт ва қисир қолган голштин зотли сигирларни даволаш ва олдини олиш мақсадида озуқасига “ВИЛОФОСС” ва “Реномих” озуқавий қўшимчаларини қўшиб озиқлантиришнинг такомоллаштирилган усули амалиётга жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 24-июн 2025 йил № 02/23-439-сон маълумотномаси). Натижада акушер гинекологик касалликларни камайишига, сигирларнинг сут маҳсулдорлиги ва бузоқ олиш сониниг ошишига эришилган ҳамда сут маҳсулдорлигини ҳисобига сарфланган 1 сўм ветеринария харажатлари учун 5,51 сўм, бузоқ олиш бўйича ҳисобга олинганда 5,45 сўмни ташкил этган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish