Абдуллаев Охунжон Икром ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри: “Ўзбек ва қорақалпоқ тилларида замонавий лексиканинг лингвокултурологик таҳлили”, 10.00.06 – “Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик” (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.2.PhD/Fil3440.
Илмий раҳбарининг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Абдуллаев Шухрат Даулетбаевич, филология фанлари номзоди, доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Қорақалпоқ давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети, PhD.03/30.04.2022.Fil.20.07.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Алниязов Айтмурат Исмаилович, филология фанлари доктори (DSc), профессор; Сапарбаева Гуландам Машариповна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот номи: Навоий давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади ўзбек ва қорақалпоқ тилларидаги замонавий лексикани лингвокултурологик ва семантик-структур таҳлил қилиш, соҳаларда пайдо бўлаётган ва ўзлашаётган янги сўзларни қиёсий ўрганишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
ўзбек ва қорақалпоқ тиллари лексикасидаги замонавий сўзлар маъновий гуруҳларга ажратилиб, хорижий тиллардан энг кўп ўзлашаётган сўзлар соҳалари аниқланган ҳамда уларнинг маънолари таҳлиллар асосида очиб берилган;
ўзбек ва қорақалпоқ тилларнинг сўнгги изоҳли луғатидан жой олган ва луғатларга киритилмаган янги сўзлар таснифланиб, уларнинг ўрганилаётган тиллардаги лексикографик аҳамияти аниқланган;
ўзбек ва қорақалпоқ тилларига ўзлашган замонавий сўзлар соҳаларга ажратилиб, уларнинг ўзбек ва қорақалпоқ адабий тилига таъсири ва лингвокултурологик хусусиятлари мисоллар орқали далилланган;
замонавий сўзларнинг тилларда ясалиши, тузилиши ҳамда имловий жиҳатдан тўғри ёзилишига доир тавсиялар билдирилиб, икки тилнинг ёзма ва оғзаки меʼёрларига мослаштирилганлиги исботланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбек ва қорақалпоқ тилларида замонавий лексиканинг лингвокултурологик таҳлили бўйича олинган илмий натижалар асосида: 
ўзбек ва қорақалпоқ тиллари лексикасидаги замонавий сўзлар маъновий гуруҳларга ажратилиб, хорижий тиллардан энг кўп ўзлашаётган сўзлар соҳалари аниқланганлиги ҳамда уларнинг маънолари таҳлилларига доир илмий-назарий хулосалардан А-ФА-2019-9 рақамли “Қадимий ёзма ноёб қўлёзма ва манбаларни тадқиқ қилиш, уларнинг рақамлаштирилган библиотекасини яратиш” амалий лойиҳаси доирасида бажарилган Огаҳий “Асарлар” силсиласининг 6-8-9-жилдларини нашрга тайёрлаш ва чоп этишда фойдаланилган (Хоразм Маъмун академиясининг 2025-йил 30-январдаги 33/4-25-сон маълумотномаси). Натижада мазкур жилдларни тайёрлашда кузатилган хатоликлар бартараф этилган, айрим сўзлар маъноларининг изоҳига ойдинлик киритилиб, нашр сифатининг ошишига эришилган;
ўзбек ва қорақалпоқ тилларининг сўнгги изоҳли луғатидан жой олган ва луғатларга киритилмаган янги сўзлар таснифланиб, уларнинг ўрганилаётган тиллардаги лексикографик аҳамиятига доир материаллардан Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтида 2017-2020-йилларда бажарилган ФА-Ф-1-005 рақамли “Қорақалпоқ фолклоршунослиги ва адабиётшунослик тарихини тадқиқ қилиш” номли фундаментал лойиҳада қўлланилган (Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Қорақалпоғистон бўлими Қорақалпоқ гуманитар фанлар илмий-тадқиқот институтининг 2025-йил 30-январдаги 45/1-сон маълумотномаси). Натижада мазкур лойиҳадан жой олган асарлар лексикаси бойитилиб, баъзи сўзлар изоҳларини тўлдириш орқали асарлар мазмунининг бойитилишига эришилган;
ўзбек ва қорақалпоқ тилларига ўзлашган замонавий сўзлар соҳаларга ажратилиб, уларнинг ўзбек ва қорақалпоқ адабий тилига таъсири ва лингвокултурологик хусусиятларига ҳамда замонавий сўзларнинг тилларда ясалиши, тузилиши ҳамда имловий жиҳатдан тўғри ёзилишига, икки тилнинг ёзма ва оғзаки меʼёрларига мослаштирилганлигига доир тавсиялардан Қорақалпоғистон телеканалининг “Ассалаwма áлейкум, Қарақалпақстан!” кўрсатувини тайёрлашда “Ўзбек ва қорақалпоқ тилларида замонавий лексиканинг лингвокултурологик таҳлили” мавзусидаги чиқишда ҳамда Қорақалпоғистон радиоканалининг “Халıқ пенен сáwбет” эшиттиришининг “21-октябр – ўзбек тили байрами” мавзусидаги ссенарийсини тайёрлашда фойдаланилган (Қорақалпоғистон Телерадиоканали давлат муассасасининг 2025-йил 25-апрелдаги 05-22/251-сон маълумотномаси). Натижада адабий-бадиий, маънавий-маърифий дастурларда замонавий лексиканинг аҳамияти ва ўзига хосликлари очиб берилган ҳамда эшиттириш давомида тингловчилардан келган саволларга жавоб беришда, таклиф ва мулоҳазаларга кенг тушунтиришлар беришга эришилган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish