Ташматова Гулнара Рафаиловнанинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Нофилологик йўналиши талабаларининг касбий коммуникатив компетенциясини CLIL технологияси асосида ривожлантириш методикаси” (иқтисод йуналиши мисолида) (“Методика развития профессиональной коммуникативной компетенции студентов нефилологических направлений на основе технологии CLIL” (на примере направления экономики) 13.00.02 – Таълим ва тарбия методикаси ва назарияси (инглиз тили) (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақами: В2025.1.PhD/Ped9445.
Илмий раҳбар: Зокиров Мухторали Турдалиевич, филология фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети, PhD.03/27.09.2024.Fil/Ped.05.09 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Аҳмедова Лайло Толибжоновна, педагогика фанлари доктори, профессор; Сайдалиев Саидумар Сайдалиевич, педагогика фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Андижон давлат чет тиллари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади CLIL технологияси асосида олий таълим муассасаларининг бакалавриат босқичи иқтисод йўналиши талабаларининг касбий коммуникатив компетенциясини ривожлантириш методикаси бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
инглиз тилини ўргатиш жараёнида CLIL технологияси орқали касбий коммуникатив компетенцияни ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари таҳлилий ва танқидий фикрлашни фаоллаштиришга хизмат қилувчи аутентик материаллардан фойдаланиш ҳамда инглиз тилида иқтисодий тушунчаларни контекстуал баҳолаш асосида исботланган;
CLIL технологияси тил ва фан мазмунининг интеграцияси ҳамда фаол когнитив фаолиятга асосланганлик каби дидактик хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда метакогнитив ёндашувнинг концептуал асослари реал ҳаётийлик, ҳамкорликда ишлаш каби прагматик ўқув муҳитининг идентивлигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
иқтисод йўналиши талабаларининг инглиз тилида касбий коммуникатив компетенциясини ривожлантиришга йўналтирилган “Step Up” методикаси, “scaffolding” ва “modelling” технологиялари асосида талабаларни лойиҳавий ишларини ташкил этиш, баҳолаш ва якуний таҳлил таркибий босқичларини вертикал интеграция қилиш асосида такомиллаштирилган;
инглиз тилини ўқитишда интегративлик, кўп вазифалилик, аутентиклик ва дифференциаллаш тамойиллари орқали иқтисод йўналиши талабаларининг касбий коммуникатив компетенциясини ривожлантириш бўйича олинган натижалар ҳамда интегратив ўқув муҳитини ташкил этиш кўрсаткичлари интерактив мониторинг асосида такомиллаштирилган.
Ⅳ. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Олий таълим муассасалари нофилологик йўналиши талабаларининг касбий коммуникатив компетенциясини CLIL технологияси асосида ривожлантиришга йўналтирилган илмий тадқиқот ишининг таҳлил натижалари асосида:
инглиз тилини ўргатиш жараёнида CLIL технологияси орқали касбий коммуникатив компетенцияни ривожлантиришнинг дидактик имкониятлари таҳлилий ва танқидий фикрлашни фаоллаштиришга хизмат қилувчи аутентик материаллардан фойдаланиш ҳамда инглиз тилида иқтисодий тушунчаларни контекстуал баҳолашга доир хулосалар “Theory of economics” ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2025 йил 14 апрелдаги 196489-сон нашр рухсатномаси). Натижада, инглиз тили машғулотларида талабаларнинг касбий компетенцияси ривожлантирилган;
CLIL технологияси тил ва фан мазмунининг интеграцияси ҳамда фаол когнитив фаолиятга асосланганлик каби дидактик хусусиятларини ҳисобга олган ҳолда метакогнитив ёндашувнинг концептуал асосларини реал ҳаётийлик, ҳамкорликда ишлаш каби прагматик ўқув муҳитининг идентивлигини таъминлашга доир амалий таклиф ва тавсиялардан “Theory of economics” ўқув қўлланмасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2025 йил 14 апрелдаги 196489-сон нашр рухсатномаси). Натижада, талабаларнинг инглиз тилида коммуникатив компетенцияни баҳолаш мезонида қўйилган талаблар асосида ўрганганлик даражалари динамикаси ошган;
иқтисод йўналиши талабаларининг инглиз тилида касбий коммуникатив компетенциясини ривожлантиришга йўналтирилган “Step Up” методикаси, “scaffolding” ва “modelling” технологиялари асосида талабаларни лойиҳавий ишларни ташкил этиш, баҳолаш ва якуний таҳлил таркибий босқичларини вертикал интеграция қилишга доир амалий таклиф ва тавсиялардан 2024 йилда Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг “Хайрли кун” теледастури ва “Кун мавзуси” номли радиоэшиттиришининг сценарийларини тайёрлашда фойдаланилган (Фарғона вилояти телерадиокомпаниясининг 2024 йил 23 декабрдаги 275-сон маълумотномаси). Натижада, телетомошабинлар ва радиотингловчилар таълимда CLIL технологиясининг моҳияти ва касбий коммуникатив компетенцияни ривожлантириш усуллари ҳақида маълумотга эга бўлдилар.