Рахимов Ҳасанбой Умаржон-ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Инновацион ёндашув асосида бўлажак тасвирий санъат ўқитувчиларининг аутопедагогик компетентлигини ривожлантириш технологиялари (“Тасвирий санъат тарихи” фани мисолида)” 13.00.02 – Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси ихтисослиги
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.3.PhD/Ped3623.
Илмий раҳбар: Нуртаев Уринбай Нишонбекович, педагогика фанлари номзоди, профессор
Диссертация бажарилган муассаса номи:
Наманган давлат педагогика институти
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Камолиддин Беҳзод номидаги Миллий рассомлик ва дизайн институти ҳузуридаги PhD.38/09.07.2020.San.119.01
Расмий оппонентлар: Камолов Ифтихор Бахтиёрович, педагогика фанлари доктори, профессор, Алимқулова Дилзода Раимқуловна, санъатшунослик фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент.
Етакчи ташкилот: Чирчиқ давлат педагогика университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инновацион ёндашув асосида бўлажак тасвирий санъат ўқитувчиларида аутопедагогик компетентликни ривожлантириш технологиясини такомиллаштириш бўйича таклифлар ишлаб чиқишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
боълажак тасвирий санʼат оъқитувчиларида аутопедагогик компетентликни ривожлантиришнинг дидактик таъминоти жаҳон ва миллий тасвирий санъатининг нодир асарлари, турли услуб ва мактабларини виртуал муҳитда визуал умумийлик ва фарқларни ижтимоий контекстда таҳлил қилиш асосида такомиллаштирилган;
боълажак тасвирий санʼат оъқитувчиларининг аутопедагогик компетентлигини ривожлантириш модели музей коллекцияларининг репликалари асосида мини коъргазма, экспозиция ташкил қилишда рақамли репродуксиялар билан ишлаш, маълум бир давр, рассом ижоди боъйича ҳар бир талабанинг шахсий портфолиосини шакллантиришда “Пеер-то-пеер леарнинг” компонентларни интеграциялаш орқали такомиллаштирилган;
бўлажак тасвирий санъат ўқитувчиларининг аутопедагогик компетентлигини ривожлантириш технологияси турли йўналиш ва услубларни консептуал таққослаш, муайян асар ёки бадиий ходисани тарихий контексда таҳлил қилишда мини-экскурсиялардан самарали фойдаланиш орқали рефлексивлик даражасини ошириш асосида такомиллаштирилган;
боълажак тасвирий санʼат оъқитувчиларининг аутопедагогик компетентлигини баҳолаш мезони геймификация методи орқали талабалар тоъплаган балларига қараб (масалан, “Шогирд”, “Таҳлилчи”, “Санъатшунос”, “Эксперт”) даража белгилаш ҳамда онлайн платформалар (Каҳоот, Қуизизз, Cлассcрафт)да билимни текшириш тизимини интеграциялаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тасвирий санъат ва муҳандислик графикаси йўналишида бўлажак тасвирий санъат ўқитувчиларининг аутопедагогик компетентлигини инновацион ёндашув асосида ривожлантириш технологиясини такомиллаштириш бўйича эришилган илмий натижалар асосида:
бўлажак тасвирий санъат ўқитувчиларида аутопедагогик компетентликни ривожлантиришга таъсир этувчи педагогик-психологик детерминантлар, дидактик факторлар, шахсий-ижодий ресурслар, мотивацион-тренинг омиллари ва когнитив-акс эттирувчи механизмлар тизими аниқланиб, уларнинг интегратив, тизимли, компетенсиявий ва фаолиятга йўналтирилган ёндашувлар асосидаги ўзаро таъсир имкониятлари очиб берилганлигига доир таклиф ва тавсиялар “Тасвирий санъат тарихи” номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигининг 2023-йил 22-декабрдаги 537-сонли буйруғи билан чоп этиш учун рухсат берилган 537610-сон рухсатномаси). Натижада инновацион ёндашув асосида бўлажак тасвирий санъат ўқитувчиларида аутопедагогик компетентликни ривожлантириш ва ўз-ўзини ижодий такомиллаштириш самарадорлиги оширилган;
инновацион ёндашув асосида аутопедагогик компетентликнинг консептуал-структуравий тузилмаси аниқланиб, унда когнитив, операцион-амалий, мотивацион-регулятив, рефлексив-коммуникатив, акс эттирувчи-аналитик компонентлар ҳамда диагностик мезонлар, индикаторлар ва баҳолаш даражалари иерархияси илмий асосланганлиги бўйича таклифлардан фойдаланилган. (Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил 8-октябридаги 11-05-5738/4 сонли далолатномаси). Натижада, ушбу тавсиялар бўлажак тасвирий санъат ўқитувчиларининг аутопедагогик компетентлиги даражаларини оширишга хизмат қилган.