Boymurodov Najmiddin Abduqodirovichning
falsafa doktori (PhD) dissertatsiyasi himoyasi haqida e’lon
I. Umumiy ma’lumotlar. Dissertatsiya mavzusi, ixtisoslik shifri (ilmiy daraja beriladigan fan tarmog‘i nomi): «Texnogen chiqindilardan volframni ajratib olish texnologiyasini ishlab chiqish», 04.00.14 – Foydali qazilmalarni boyitish, 05.02.01 – Mashinasozlikda materialshunoslik. Quymachilik. Metallarga termik va bosim ostida ishlov berish. Qora, rangli va kamyob metallar metallurgiyasi (texnika fanlari).
Dissertatsiya mavzusi ro‘yxatga olingan raqam: B2025.3.PhD/T5655.
Ilmiy rahbarlar: Xasanov Abdurashid Solievich, texnika fanlari doktori, professor; Turobov Shaxriddin Nasritdinovich, texnika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent..
Dissertatsiya bajarilgan muassasa nomi: Qarshi davlat texnika universiteti.
IK faoliyat ko‘rsatayotgan muassasa nomi, IK raqami: Qarshi davlat texnika universiteti, PhD.03/25.12.2024.T.111.05.
Rasmiy opponentlar: Parmonov Sarvar Toshpo‘lotovich, texnika fanlari doktori, dotsent; Xo‘jamov Umidjon Umarkulovich, texnika fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD), dotsent.
Yetakchi tashkilot: Termiz davlat muhandislik va agrotexnologiyalar universiteti.
Dissertatsiya yo‘nalishi: nazariy va amaliy ahamiyatga molik.
II. Tadqiqotning maqsadi: Ingichka boyitish fabrikasining volfram tarkibli chiqindilarini qayta ishlash texnologiyasini ishlab chiqishdan iborat.
III. Tadqiqotning ilmiy yangiligi:
texnogen chiqindilarda volframning donador fraksiyalar bo‘yicha miqdoriy taqsimlanish qonuniyatlari o‘rganilgan va qayta ishlash uchun eng maqbul fraksiyalar aniqlangan;
Ingichka boyitish fabrikasining -1+0,125 mm fraksiyali chiqindilarini boyitish uchun markazdan qochma konsentrator va magnitli separatordan foydalanishning samaradorligi ilmiy asoslangan;
boyitish jarayoni uchun vintli separator, markazdan qochma konsentrator va magnitli separatordan tashkil topgan optimal texnologik sxema hamda apparatlar zanjiri ishlab chiqilgan;
volfram yarim mahsulotini ko‘machlash va spekni suv bilan tanlab eritish natijasida volframning natriy volframat shaklida yuqori darajada ajralib olinishi aniqlangan;
ko‘machlash, tanlab eritish, tozalash, cho‘ktirish va sun’iy sheelit olish jarayonlari asosida boyitmalarni qayta ishlashning optimal parametrlari ishlab chiqilgan;
boyitish mahsulotini kombinatsiyalashgan piro- va gidrometallurgiya usulda qayta ishlashning texnologik sxemasi hamda apparatlar zanjiri sxemasi ishlab chiqilgan.
IV. Tadqiqot natijalarining joriy qilinishi. Texnogen chiqindilardan volfram tarkibli mahsulotni gravitatsion boyitishning ishlab chiqilgan texnologiyasi bo‘yicha olingan ilmiy natijalar asosida:
Ingichka boyitish fabrikasining texnogen chiqindilarini qayta ishlash texnologiyasi “O‘zbekiston texnologik metallar kombinati” AJ Nodir metallar va qattiq qotishmalar ishlab chiqarish zavodi Ingichka boyitish fabrikasida qo‘llanilgan (“O‘zbekiston texnologik metallar kombinati” AJning 2025 yil 16 iyuldagi 03/04-1015-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, yirikligi Ingichka boyitish fabrikasining -1+0,125 mm fraksiyali chiqindilarini gravitatsion boyitish uchun markazdan qochma konsentratordan foydalanishning va magnitli separatsiyalash maqsadga muvofiqligi va samaradorligi ilmiy asoslangan va tarkibida 41,25 % WO3 bo‘lgan kompozision konsentrat olish imkonini bergan;
Ingichka boyitish fabrikasi chiqindilaridan volframni gravitatsion boyitish usulida ajratib olish hamda piro va gidrometallurgik qayta ishlashning ishlab chiqilgan texnologiyasi “O‘zbekiston texnologik metallar kombinati” AJ Nodir metallar va qattiq qotishmalar ishlab chiqarish zavodi Ingichka boyitish fabrikasida amaliyotga joriy etilgan (“O‘zbekiston texnologik metallar kombinati” AJning 2025 yil 16 iyuldagi 03/04-1015-sonli ma’lumotnomasi). Natijada, Ingichka boyitish fabrikasi chiqindilaridan olingan kompozision konsentratni qayta ishlash ya’ni, ko‘machlash, tanlab eritish, tozalash va cho‘ktirish jarayonlarini o‘z ichiga olgan piro va gidrometallurgik qayta ishlashning texnologik parametrlari o‘rnatildi, natijada 72,1% WO3 tarkibli sun’iy olish imkonini bergan.