Мирзаева Нигорахон Иброҳимжон қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Умумтаълим мактаблари биология дарсларида ўқувчиларнинг тадбиркорлик кўникмаларини ривожлантириш методикаси”, 13.00.02 - Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (биология).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.3.PhD/Ped8243.
Илмий раҳбар: Кадиров Хаёт Шарипович, педагогика фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Низомий номидаги Ўзбекистон миллий педагогика университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Қорақалпоқ давлат университети ҳузуридаги PhD.03/30.12.2019.B.20.04 рақамли Илмий кенгаш асосидаги бир марталик Илмий кенгаш. 
Расмий оппонентлар: Норбўтаев Хўшбоқ Бобоназарович, педагогика фанлари доктори, профессор; Махмудова Дилфуза Мелиевна, педагогика фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат педагогика университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: умумий ўрта таълим муассасалари биология дарсларида ўқувчиларнинг тадбиркорлик кўникмаларини шакллантириш бўйича методик таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
биология дарсларида турли ўқитиш шаклларини лойиҳалаштириш жараёнида илғор хорижий тажрибаларнинг методологик тенденсиялари асосида ўқувчиларнинг тадбиркорлик кўникмаларини шакллантириш билан боғлиқ инновацион муҳитни яратиш, биология таълими мазмунини интенсив тарзда кенгайтириш, таянч ва фанга доир компетенсиялар билан интегратив, рефлексив алоқаларини таъминлаш, изчил тузилишдаги лойиҳалар ҳамда интерфаол таълим технологияларидан адаптив ҳолда фойдаланиш барқарорлигини диагностикалаш асосида аниқлаштирилган;
биология дарслари жарёнида компетенсиявий ёндашувларга асосланган ҳолда ўқувчиларнинг ишбилармонлик, мустақиллик фазилатлари, инновацион, креатив фикрлашларига имкон берадиган бизнес лойиҳалар, фанлараро ўзаро алоқадорликни амалий-функсионал, рефлексив, коррексион интеграциялаш, оддийдан мураккабликка қараб тадбиркорликка мақсадли ёʻналтириш ва самарали ривожлантириш алгоритмига адаптив омилларининг ўзаро боғлиқлиги асосида ишлаб чиқилган;
биология фаннинг турли тармоқлари: ўсимликлар олами, ҳайвонот дунёси, генетика, селекцияга оид мазуларни ўқитишда ўқувчиларининг ўқув-билиш ва тадбиркорлик фаолиятини ривожлантириш имкониятлари ҳамда билиш мотивациясини кетма-кетлигини таъминлаш, тадбиркорлика оид креатив фикрлаш элементларини инновацион фаолиятга адаптив ва амалий йўналганлик дидактика тамойили сифатида киритиш, касбий ва шахсий компетенсияларидан ноодатий (кутилмаган) вазиятларда қўллай олишга қаратилган инновацион технологиялар ва махсус ишлаб чиқилган модел асосида такомиллаштирилган;
ўқувчиларда тадбиркорлик кўникмаларини ривожлантиришда биология фанидан ўзлаштириш даражалари, баҳолаш мезонлари, мазмуни, ўзаро боғлиқ жиҳатларини белгиловчи кўрсаткичлари мотивацион, ташкилий ва ўқув методик таъминот ҳамда машғулотларни уйғунлаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Биология ўқитишда ўқувчиларнинг тадбиркорлик кўникмаларини ривожлантириш тизими бўйича олинган тадқиқот натижалари асосида:
биология дарсларини турли ўқитиш шаклларини ташкил этишнинг педагогик имкониятлари ва методик хусусиятлари ўқувчиларнинг тадбиркорлик кўникмаларини шакллантириш билан боғлиқ илғор тажрибалар асосида биология таълими мазмунини назарий ва амалий жиҳатдан кенгайтириш, фанга ва тадбиркорликка йўналтиришга оид хусисуй кўникмалар таянч компетенсиялар билан интегратив қайта алоқасини таъминлаш, табиий-илмий саводхонликка ва тадбиркорлик кўникмаларини ривожантиришга қўйилган талабларга устуворлик бериш орқали аниқлаштиришга оид тавсиялар “Биология ўқитиш методикасидан лаборатория машгʻулотлари” (2023-йил) номли ўқув қўлланмаси мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети кенгашининг 2023-йил 28-сентябрдаги 2/3.2-сонли қарори асосида берилган 2023/298У-81 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, тадбиркорлик кўникмаларини ривожлантиришнинг педагогик шарт-шароитларини аниқлаш имкони яратилган; 
биология дарслари жарёнида компетенсиявий, инновацион, креатив фикрлашга имкон берадиган ҳамда иерархик, изчиллик, рефлексив, коррексион интеграциялаш, оддийдан мураккабликка ўтиш принциплари асосида топшириқлар тизимини ишлаб чиқишга оид тавсиялар “Биология ўқитиш методикасидан амалий машғулотлар” (2024-йил) номли ўқув қўлланма мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети Кенгашининг 2024-йил 30-ноябрдаги 4/3.1-сонли қарори асосида берилган 2024-581У-500 рақамли нашр рухсатномаси). Натижада, биология ўқув машғулотларида ўқувчиларнинг тадбиркорлик кўникмаларини ривожлантирувчи топшириқлар тизимини ишлаб чиқишга эришилган;
биология фаннинг турли тармоқлари: ўсимликлар олами, ҳайвонот дунёси, генетика, селекцияга оид мазуларни ўқитишда ўқувчиларининг ўқув-билиш ва тадбиркорлик фаолиятини ривожлантириш имкониятлари ҳамда билиш мотивациясини кетма-кетлигини таъминлаш имкониятини берадиган инновацион технологиялар асосида такомиллаштиришга оид хулосалар “Биологиядан масала ва машқлар йечиш (Ситология ва генетика асослари)” номли услубий қўлланма мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ўқув-услубий Кенгашининг 2017-йил 16-марттдаги 8-сон қарори билан нашрга тавсия этилган). Натижада, ўқувчиларнинг тадбиркорлик кўникмаларини ривожлантиришнинг методик тизимини такомиллаштириш самарадорлиги ошган;
биология фанининг турли тармоқларига оид мазуларни ўқитишда ўқувчиларнинг тадбиркорлик кўникмаларини ривожлантириш ва ташхислаш мазмуни таълим бериш сифати, мустақил фикрлаш, моделлаштириш мезонларининг ўзаро боғлиқлиги асосида ишлаб чиқилган “Умумтаълим мактабалари ўқувчиларида тадбиркорлик кўникмаларини ривожлантириш модели” га оид таклифлардан Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети ПЗ-20170923121-рақамли “Шахс тарбиясида миллий хусусиятларни тадқиқ этишнинг методологик асосларини такомиллаштириш” мавзусидаги амалий тадқиқот гранти доирасида яратилган дидактик материаллар мазмунига сингдирилган (Низомий номидаги Тошкент давлат педагогика университетининг 2024-йил                21-сентябрдаги 11-05-5282/04-сонли далолатнома). Натижада, умумтаълим мактаблари биология дарсларида ўқувчиларнинг тадбиркорлик кўникмаларини ривожлантириш имкони яратилган.