Рўзиқулов Азамат Қурбонмурод ўғлининг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): «Сурхондарё вилояти аҳолиси орасида аллергик ринит, бронхиал астманинг клиник-аллергологик хусусиятлари ва тарқалиши» 14.00.36 – Аллергология ва иммунология (тиббиёт фанлари). 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.2.PhD/Tib2953.
Илмий раҳбар: Ирсалиева Фотима Хуснутдиновна, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент тиббиёт академияси.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Иммунология ва инсон геномикаси институти, DSc.02/30.12.2019.Tib.50.01.
Расмий оппонентлар: Зиядуллаев Шухрат Худайбердиевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор; Юлдошов Илхом Рўзиевич, тиббиёт фанлари доктори, профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат тиббиёт институти.
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади: Сурхондарё вилояти аҳолиси орасида аллергик ринит, бронхиал астманинг клиник-аллергологик хусусиятлари ва тарқалишини аниқлашдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
илк бор Сурхондарё вилояти чўл ва тоғли ҳудудларда аллергик ринит ва бронхиал астманинг деярли бир хил тарқалганлиги ва чўл ҳудудларида касалликни келтириб чиқаришга омил чанг бўрони, тоғли ҳудудларда эса атроф мухитни зарарлантирувчи омиллар сабаб бўлиши аниқланган;
илк бор аллергик ринит ва бронхиал астма ривожланиш эҳтимолини кучайтиришда IL17A гени G197A полиморфизмининг А минор аллели ва А/А генотипини устунлик қилиши, хавф омили (RR) хамда имкониятлар нисбати (ОР) кўрсаткиларининг юқори бўлиши сабаб бўлиши исботланган; 
илк бор IL17F гени His16Arg полиморфизмининг His/His генотипи аллергик ринит ва бронхиал астма касаллигининг тарқалиши ва кўпайишига,  His/Arg генотипи касалликни ташишга ва Arg аллели  касалликка мойилликни кучайтиришга сабаб бўлиши исботланган;
илк бор  Сурхандарё вилояти аҳолиси орасида IL23R. генининг G/A полиморфизми аллергик ринит ва бронхиал астма касаллигини келтириб чиқариши ва  ривожланиш эҳтимолини кучайтиришда сабаб бўлмаслиги аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий этилиши. 
Сурхондарё вилояти аҳолиси орасида аллергик ринит, бронхиал астманинг клиник-аллергологик хусусиятлари ва тарқалишини аниқлаш бўйича олинган илмий натижалар асосида:
биринчи илмий янгилик: илк бор Сурхондарё вилояти чўл ва тоғли ҳудудларда аллергик ринит ва бронхиал астманинг деярли бир хил тарқалганлиги ва чўл ҳудудларида касалликни келтириб чиқаришга омил чанг бўрони, тоғли ҳудудларда эса атроф мухитни зарарлантирувчи омиллар сабаб бўлиши аниқланганлиги бўйича «Бронхиал астма касаллигини эрта аниқлаш» ва  «Аллергик ринит касаллигини ташхислаш алгоритми» услубий тавсияномалари ишлаб чиқилган (Тошкент тиббиёт академиясининг Эксперт кенгашининг 2024 йил 22 августдаги 08-24/355-т-сонли ва 08-24/356-т-сонли хулосалари билан тасдиқланган). Мазкур таклифлар Бухоро вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 16.09.2024 йилдаги 01/563-сонли, Жиззах вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 30.08.2024 йилдаги №34 сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 26 ноябрдаги №09/02-сонли хулосаси); ижтимоий самарадорлиги: илмий натижаларни клиник амалиётга жорий этилиши беморларда бронхиал астма ва аллергик ринитни эрта ташхислаш, даволаш тактикасини оптималлаштириш, ногиронлик даражасини пасайтириш,  асоратлар холатини камайтириш ва хаёт сифатини яхшилашга имкон яратади;  иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро ва Жиззах вилоятлари кўп тармоқли тиббиёт марказлари амалий фаолиятларига жорий этилиши бронхиал астма касаллигини эрта аниқлаш аллергик ринит касаллигини ташхислаш алгоритми усулларини қўллаш касалликлардаги функционал ҳолати ўзгаришларини ўз вақтида аниқлаш ва ташхислаш усулларини оптималлаштириш орқали хар бир беморга нисбатан сарфланган маблағнинг бронхиал астмада 1376000 сум ва аллергик ринитда 918000 сум  тежашга имкон яратади; хулоса: Сурхондарё вилояти чўл ва тоғли ҳудудларда аллергик ринит ва бронхиал астманинг деярли бир хил тарқалганлиги ва чўл ҳудудларида касалликни келтириб чиқаришга омил чанг бўрони, тоғли ҳудудларда эса атроф мухитни зарарлантирувчи омиллар бўлиши асосланган;
иккинчи илмий янгилик: илк бор аллергик ринит ва бронхиал астма ривожланиш эҳтимолини кучайтиришда IL17A гени G197A полиморфизмининг А минор аллели ва А/А генотипини устунлик қилиши, хавф омили (RR) хамда имкониятлар нисбати (ОР) кўрсаткиларининг юқори бўлиши сабаб бўлиши исботланганлиги бўйича «Бронхиал астма касаллигини эрта аниқлаш» ва  «Аллергик ринит касаллигини ташхислаш алгоритми» услубий тавсияномалари ишлаб чиқилган (Тошкент тиббиёт академиясининг Эксперт кенгашининг 2024 йил 22 августдаги 08-24/355-т-сонли ва 08-24/356-т-сонли хулосалари билан тасдиқланган). Мазкур таклифлар Бухоро вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 16.09.2024 йилдаги 01/563-сонли, Жиззах вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 30.08.2024 йилдаги №34 сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 26 ноябрдаги №09/02-сонли хулосаси); ижтимоий самарадорлиги: илмий натижаларни клиник амалиётга жорий этилиши беморларда бронхиал астма ва аллергик ринитни эрта ташхислаш, даволаш тактикасини оптималлаштириш, ногиронлик даражасини пасайтириш,  асоратлар холатини камайтириш ва хаёт сифатини яхшилашга имкон яратади;  иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро ва Жиззах вилоятлари кўп тармоқли тиббиёт марказлари амалий фаолиятларига жорий этилиши бронхиал астма касаллигини эрта аниқлаш аллергик ринит касаллигини ташхислаш алгоритми усулларини қўллаш касалликлардаги функционал ҳолати ўзгаришларини ўз вақтида аниқлаш ва ташхислаш усулларини оптималлаштириш орқали хар бир беморга нисбатан сарфланган маблағнинг бронхиал астмада 1376000 сум ва аллергик ринитда 918000 сум  тежашга имкон яратади; хулоса: аллергик ринит ва бронхиал астма ривожланиш эҳтимолини кучайтиришда IL17A гени G197A полиморфизмининг А минор аллели ва А/А генотипини устунлик қилиши, хавф омили (RR) хамда имкониятлар нисбати (ОР) кўрсаткичларининг юқори бўлиши асосланган; 
учинчи илмий янгилик: илк бор IL17F гени His16Arg полиморфизмининг His/His генотипи аллергик ринит ва бронхиал астма касаллигининг тарқалиши ва кўпайишига,  His/Arg генотипи касалликни ташишга ва Arg аллели  касалликка мойилликни кучайтиришга сабаб бўлиши исботланганлиги бўйича «Бронхиал астма касаллигини эрта аниқлаш» ва  «Аллергик ринит касаллигини ташхислаш алгоритми» услубий тавсияномалари ишлаб чиқилган (Тошкент тиббиёт академиясининг Эксперт кенгашининг 2024 йил 22 августдаги 08-24/355-т-сонли ва 08-24/356-т-сонли хулосалари билан тасдиқланган). Мазкур таклифлар Бухоро вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 16.09.2024 йилдаги 01/563-сонли, Жиззах вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 30.08.2024 йилдаги №34 сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 26 ноябрдаги №09/02-сонли хулосаси); ижтимоий самарадорлиги: илмий натижаларни клиник амалиётга жорий этилиши беморларда бронхиал астма ва аллергик ринитни эрта ташхислаш, даволаш тактикасини оптималлаштириш, ногиронлик даражасини пасайтириш,  асоратлар холатини камайтириш ва хаёт сифатини яхшилашга имкон яратади;  иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро ва Жиззах вилоятлари кўп тармоқли тиббиёт марказлари амалий фаолиятларига жорий этилиши бронхиал астма касаллигини эрта аниқлаш аллергик ринит касаллигини ташхислаш алгоритми усулларини қўллаш касалликлардаги функционал ҳолати ўзгаришларини ўз вақтида аниқлаш ва ташхислаш усулларини оптималлаштириш орқали хар бир беморга нисбатан сарфланган маблағнинг бронхиал астмада 1376000 сум ва аллергик ринитда 918000 сум  тежашга имкон яратади;  хулоса:  IL17F гени His16Arg полиморфизмининг His/His генотипи аллергик ринит ва бронхиал астма касаллигининг тарқалиши ва кўпайишига,  His/Arg генотипи касалликни ташишга ва Arg аллели  касалликка мойилликни кучайтириши асосланган;
тўртинчи илмий янгилик: илк бор  Сурхандарё вилояти аҳолиси орасида IL23R. генининг G/A полиморфизми аллергик ринит ва бронхиал астма касаллигини келтириб чиқариши ва  ривожланиш эҳтимолини кучайтиришда сабаб бўлмаслиги аниқланганлиги бўйича «Бронхиал астма касаллигини эрта аниқлаш» ва  «Аллергик ринит касаллигини ташхислаш алгоритми» услубий тавсияномалари ишлаб чиқилган (Тошкент тиббиёт академиясининг Эксперт кенгашининг 2024 йил 22 августдаги 08-24/355-т-сонли ва 08-24/356-т-сонли хулосалари билан тасдиқланган). Мазкур таклифлар Бухоро вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 16.09.2024 йилдаги 01/563-сонли, Жиззах вилояти кўп тармоқли тиббиёт маркази бўйича 30.08.2024 йилдаги №34 сонли буйруқлари билан амалиётларига жорий этилган (Соғлиқни сақлаш вазирлиги хузуридаги илмий техник кенгашининг 2024 йил 26 ноябрдаги №09/02-сонли хулосаси); ижтимоий самарадорлиги: илмий натижаларни клиник амалиётга жорий этилиши беморларда бронхиал астма ва аллергик ринитни эрта ташхислаш, даволаш тактикасини оптималлаштириш, ногиронлик даражасини пасайтириш,  асоратлар холатини камайтириш ва хаёт сифатини яхшилашга имкон яратади;  иқтисодий самарадорлиги: илмий натижаларнинг Бухоро ва Жиззах вилоятлари кўп тармоқли тиббиёт марказлари амалий фаолиятларига жорий этилиши бронхиал астма касаллигини эрта аниқлаш аллергик ринит касаллигини ташхислаш алгоритми усулларини қўллаш касалликлардаги функционал ҳолати ўзгаришларини ўз вақтида аниқлаш ва ташхислаш усулларини оптималлаштириш орқали хар бир беморга нисбатан сарфланган маблағнинг бронхиал астмада 1376000 сум ва аллергик ринитда 918000 сум  тежашга имкон яратади;  хулоса: Сурхандарё вилояти аҳолиси орасида IL23R. генининг G/A полиморфизми аллергик ринит ва бронхиал астма касаллигини келтириб чиқариши ва  ривожланиш эҳтимолини кучайтиришга сабаб бўлмаслиги асосланган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish