Ғаниева Мафтуна Абдуазиз қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): Бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашга методик тайёргарлигини такомиллаштириш 13.00.02 - Таълим ва тарбия назарияси ва методикаси (педагогика фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2023.3.PhD/Ped4980
Диссертация бажарилган муассаса номи: Гулистон давлат университети
Илмий раҳбар: Абдуллаева Барно Сайфутдиновна, педагогика фанлари доктори, профессор
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи, ИК рақами: Ўзбекистон миллий педагогика университети, DSc.03/30.01.2020.Ped.26.01.
Расмий оппонентлар: Шодиева Матлуба Жўраевна, педагогика фанлари доктори (DSc), профессор; Мамбетова Лобар Мирзавали қизи, педагогика фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD)
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат университети
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашга методик тайёргарлигини такомиллаштиришга оид илмий-методик тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг методик тайёргарлигини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятлари мантиқий тафаккурни ривожлантиришнинг педагогик ҳеуристика, креатив дидактика ва рефлексив таълим технологияларига устуворлик бериш, психологик омилларни тизимлаштириш ҳамда таълим сифатини оширишга қаратилган тарихийлик ёндашувни креатив ўқитиш мазмуни, методлари ва стратегияларига мослаштириш асосида аниқлаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашга методик тайёргарлигини ривожлантириш модели конструктизм, фаолиятга асосланган ва индивидуаллашган дидактик ёндашувларни интеграциялаш, фаол ўқитиш фаолиятини ташкил этишнинг таркибий компонентларини аниқлаштириш, мантиқий, таҳлилий фикрлашларини, мустақил фикр билдиришга асосланган мантиқий изчилликни таъминлаш асосида такомиллаштирилган;
бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашга методик тайёргарлигини ривожлантириш методикаси мантиқий фикрлашга хизмат қилувчи ўқув материаллари, топшириқларни бажаришда муаммоли ўқитиш методлари (кейс, муаммоли вазият)ни геймифацион методларига уйғунлаштирган ҳолда ўқитиш, ҳамда ўқувчиларда мантиқий тафаккур ва рефлексив таҳлил кўникмаларини шакллантириш асосида такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашга методик тайёрлашни ривожлантириш самарадорлиги методик тайёргарликни амалга ошириш босқичлари ва когнитив, жараёнли ва креатив баҳолаш мезонлари, креатив, қисман изланувчи, репродуктив даражаларни аниқлаштириш ҳамда мантиқий фикрлашга оид методик тайёргарликни ривожлантиришнинг сифат даражасининг динамиклигини таъминлаш асосида такомиллаштирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашга методик тайёргарлигини такомиллаштириш бўйича илмий тадқиқот натижалари асосида:
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларининг методик тайёргарлигини такомиллаштиришнинг педагогик имкониятлари мантиқий тафаккурни ривожлантиришнинг педагогик ҳеуристика, креатив дидактика ва рефлексив таълим технологияларига устуворлик бериш, психологик омилларни тизимлаштириш ҳамда таълим сифатини оширишга қаратилган тарихийлик ёндашувни креатив ўқитиш мазмуни, методлари ва стратегияларига мослаштириш асосида аниқлаштиришга оид таклифлар “Она тили ўқитиш методикаси” (Оʻзбекистон миллий педагогика университетининг 2025-йил 14-майдаги 11-05-3098/04 рақамли маʼлумотномаси) номли ўқув қўлланмага сингдирилган. Натижада бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини методик тайёргарлигини ривожлантиришнинг педагогик муаммоларини таҳлил қилишга эришилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашга методик тайёргарлигини ривожлантириш модели конструктизм, фаолиятга асосланган ва индивидуаллашган дидактик ёндашувларни интеграциялаш, фаол ўқитиш фаолиятини ташкил этишнинг таркибий компонентларини аниқлаштириш, мантиқий, таҳлилий фикрлашларини, мустақил фикр билдиришга асосланган мантиқий изчилликни таъминлаш асосида такомиллаштиришга доир тавсиялар “Она тили ўқитиш методикаси” (Оʻзбекистон миллий педагогика университетининг 2025-йил 14-майдаги 11-05-3098/04 рақамли маʼлумотномаси) номли ўқув қўлланма доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган. Натижада, бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини мантиқий фикрлаш кўникмаларини ривожлантиришнинг методик тизимини такомиллаштиришга эришилган;
бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашга методик тайёргарлигини ривожлантириш методикаси мантиқий фикрлашга хизмат қилувчи ўқув материаллари, топшириқларни бажаришда муаммоли ўқитиш методлари (кейс, муаммоли вазият)ни геймифацион методларига уйғунлаштирган ҳолда ўқитиш, ҳамда ўқувчиларда мантиқий тафаккур ва рефлексив таҳлил кўникмаларини шакллантириш асосида такомиллаштиришга оид таклифлар “Она тили ўқитиш методикаси” (Оʻзбекистон миллий педагогика университетининг 2025-йил 14-майдаги 11-05-3098/04 рақамли маʼлумотномаси) номли ўқув қўлланма доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган. Натижада, бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашини ривожлантириш методикаси инновацион технологиялар ва геймификациялар орқали такомиллаштирилган;
бўлажак бошланғич синф ўқитувчиларини ўқувчиларни мантиқий фикрлашга методик тайёрлашни ривожлантириш самарадорлиги методик тайёргарликни амалга ошириш босқичлари ва когнитив, жараёнли ва креатив баҳолаш мезонлари, креатив, қисман изланувчи, репродуктив даражаларни аниқлаштириш ҳамда мантиқий фикрлашга оид методик тайёргарликни ривожлантиришнинг сифат даражасининг динамиклигини таъминлаш асосида такомиллаштиришга оид тавсиялар “Она тили ўқитиш методикаси” (Оʻзбекистон миллий педагогика университетининг 2025-йил 14-майдаги 11-05-3098/04 рақамли маʼлумотномаси) номли ўқув қўлланма доирасида белгиланган вазифаларни амалда бажаришда фойдаланилган. Натижада талабаларни мантиқий фикрлашини ривожланганлиги баҳолаш мезонлари ва даражасига мослигини орқали аниқлашга эришилган.