Файзиев Улуғбек Муродуллаевичнинг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Ҳайвонлар туберкулёзига қарши кураш ва олдини олишнинг янги услуб ва воситалари”, 16.00.03-Ветеринария микробиологияси, вирусологияси, эпизоотологияси, микологияси, микотоксикологияси ва иммунологияси (ветеринария фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.1.PhD/В120
Илмий раҳбар: Мамадуллаев Гулмурод Ҳамидович, ветеринария фанлари доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ветеринария илмий-тадқиқот институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Ветеринария илмий-тадқиқот институти, PhD.06/29.10.2021.В.139.01.
Расмий оппонентлар: Хамдамов Хабибула Аблакулович, ветеринария фанлари доктори, профессор; Улуғмурадов Азамат Даминович, ветеринария фанлари фалсафа доктори, катта илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Самарқанд давлат тиббиёт университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Туберкулостатик препаратларнинг янги комбинацияси ёрдамида ҳайвонлар туберкулёзига қарши кураш ва олдини олишнинг янги услуб ва воситаларини яратиш ҳамда амалиётга жорий этишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
Тошкент вилояти чоровачилик хўжаликларида 2022-2024 йилларда қорамоллар туберкулёзи эпизоотиясининг ўзига хос хусусиятлари, яъни урғочи бузоқлар организмида латент микробизм омилининг мавжудлиги аниқланган;
Туберкулёзга қарши Рифизостреп препаратининг технологик регламенти яратилган;
туберкулёзга қарши Рифизостреп комплекс препаратининг стериллиги, токсик хусусиятга эга эмаслиги ва безарарлиги аниқланди, қўллаш дозалари, услуби, интервали ва схемаси ишлаб чиқилган;
билвосита ва бевосита услубда ин витро Рифизостреп препаратининг 1,0% консентрацияси туберкулёз қўзғатувчиларига нисбатан фаол бактерицид таъсир кўрсатиши илмий асосланган;
туберкулёз штаммларига қарши самарали антимикроб таъсир кўрсатган янги комбинацияли Рифизостреп препаратини 10 мг/кг дозада денгиз чўчқалари ва қуёнлар организмида қўллаш услуби илмий асосланган;
туберкулёзнинг М.бовис №149 ва М.туберcулосис №7880 турлари юқтирилган бузоқлар организмида Рифизостреп препаратининг аллергик реакцияга таъсири ва кимёпрофилактик самарадорлиги аниқланган;
илк бор Рифизостреп препарати билан қорамоллар туберкулёзига қарши кимёпрофилактика услуби ишлаб чиқаришга жорий этилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ҳайвонлар туберкулёзига қарши кураш ва олдини олишнинг янги услуб ва воситалари” бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида:
Рифизостреп препаратининг туберкулёз қўзғатувчиларига қарши таъсири бўйича олиб борилган тадқиқот натижалари асосида «Ҳайвонлар туберкулёзига қарши рифизостреп препаратини қўллаш» бўйича услубий тавсиянома ишлаб чиқарилган ва ВИТИ туберкулёз лабораториясида мавжуд 38 дона денгиз чўчқалари, 32 бош қуёнлар ва 10 бош бузоқларда жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2025 йил 2 июндаги №02/23-389-сон маълумотномаси). Натижада туберкулёз бўйича шартли соғлом ва носоғлом хўжаликларда касалликни олдини олиш, қарши курашиш ва хўжаликка етказиладиган катта ижтимоий ва иқтисодий зарарни олдини олишга эришилган.
Қорамоллар туберкулёзига қарши кимёпрофилактика услуби ишлаб чиқарилган ва илк бор ишлаб чиқариш шароитида Тошкент вилояти Тошкент тумани “Меҳнат бахтли сўт” МЧЖ Сўт маҳсулот фермасидаги 120 бош қорамолларда жорий этилган (Ветеринария ва чорвачиликни ривожлантириш қўмитасининг 2025 йил 2 июндаги №02/23-389-сон маълумотномаси). Натижада хўжаликларда қорамоллар орасида туберкулёз касаллигини бартараф қилиш муддатларини қисқартиришга ва шартли сўглом қорамолларни касалликдан асраб қолишга эришилган.