Таирова Махфуза Абдусатторовнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.    Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Инглиз ва ўзбек тилларида мамлакатшунослик терминларининг чоғиштирма тадқиқи” мавзусидаги  10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик ихтисосликлиги бўйича 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:
Илмий раҳбар: Бакиров Поян Уралович, Филология фанлари доктори, профессор 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Термиз давлат университети 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Исҳоқхон Ибрат номидаги Наманган давлат чет тиллари институти ҳузуридаги филология фанлари бўйича фалсафа доктори илмий даражасини берувчи PhD.03.05.05.2023.Fil.163.01. рақамли Илмий кенгаш 
Расмий оппонентлар:  филология фанлари доктори (Dsc), профессор Воситов Валижон Абдуваҳобович,  филология фанлари доктори (DSc) профессор Икромхонова Феруза Икромовна
Етакчи ташкилот: Жиззах давлат университети.            
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади инглиз ва ўзбек тилларида мамлакатшунослик терминларининг лексик-семантик ҳамда лингвистик тавсифини ўзаро чоғиштирган ҳолда очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий йангилиги қуйидагилардан иборат: 
соҳага оид адабиётларда мамлакатшунослик терминларининг ифодаланиши, хусусан, лексикографик манбалар таҳлили орқали инглиз ва ўзбек тилларида этимологик-деривацион хусусиятлари аниқланиб, уларни лексикографик тавсифлаш орқали тизимлаштиришга эришиш мумкинлиги далилланган; 
инглиз ва ўзбек тилларидаги мамлакатшунослик терминлари ўртасидаги парадигматик муносабатлар (синонимия, антонимия, гипер-гипонимия, полисемия, моносемия, омонимия, паронимия) ўрганилган, мисоллар асосида ушбу ҳодисаларнинг инглиз ва ўзбек тиллари мамлакатшунослик терминологиясида амал қилиши исботланган; 
инглиз ва ўзбек тиллари мамлакатшунослик терминларининг содда, композицион, аббревиатура, гибрид, бирикма терминлар сифатида ифодаланиши, луғатларда лексикографик белгилар билан таснифланиши, терминларнинг унификациялаш орқали алоҳида лексикографик тизимга солиш воситасида таҳлили амалга оширилган; 
мамлакатшунослик терминларнинг этимологик-деривацион хусусиятлари таҳлил қилиниб, морфологик, синтактик, аббревиатура ҳамда калкалаш омилларини тартибга солиш юзасидан тавсиялар берилган.
 IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз ва ўзбек тилларида мамлакатшунослик терминларининг лексик-семантик хусусиятларини тадқиқ этишдан олинган натижалар асосида:
инглиз ва ўзбек тиллари мамлакатшунослик терминларининг содда, композицион, аббревиатура, гибрид, бирикма терминлар сифатида ифодаланиши, луғатларда лексикографик белгилар билан таснифланиши, терминларнинг унификациялаш орқали алоҳида лексикографик тизимга солиш ҳамда мамлакатшунослик терминларнинг этимологик-деривацион хусусиятлари, морфологик, синтактик, аббревиатура ҳамда калкалаш омилларини тартибга солиш юзасидан олинган илмий хулосалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган И ОТ-2019-42 Давлат илмий-техник дастурлари доирасидаги “Ўзбек ва инглиз тилларининг электрон (Инсон қиёфаси, феъл атвори, табиат ва миллий тимсоллар тасвири) поетик луғатини яратиш номли” номли амалий грант лойиҳасида фойдаланилган. (Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2025-йил 18-апрел № 01/4-1492-сон маълумотномаси). Натижаларнинг жорий қилиниши соҳа вакилларининг нутқини ўстиришга ҳамда мамлакатшуносликка доир луғат ва электрон иловасини ишлаб чиқишга хизмат қилган;
инглиз ва ўзбек тилларидаги мамлакатшуносликка оид терминларларнинг лингвокултурологик, семантик, этимологик, структур, деревацион, парадигматик жиҳатдан фарқли ва ўхшаш жиҳатлари, шунингдек, чоғиштирилаётган тиллардаги соҳага оид адабиётларда мамлакатшунослик терминларининг ифодаланиши, инглиз ва ўзбек тилларида этимологик деривацион хусусиятлари, уларни лексикографик тавсифлаш орқали тизимлаштиришга эришиш мумкинлиги юзасидаги мулоҳазалардан Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетида бажарилган ПФ 201912258,  “Давлат илмий-техник дастурлари доирасидаги “Ўзбек адабиётининг кўп тилли (ўзбек, рус, инглиз тилларида) электрон платформасини яратиш” номли амалий грант лойиҳасида фойдаланилган.  (Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2025-йил 18-апрел № 01/4-1491-сон маълумотномаси). Натижада, илмий изланувчиларга,  талабаларга  чоғиштирилаётган тиллардаги мамлакатшуносликка оид терминларнинг лексик, семантиc, лингвокултурологик жиҳатлари таҳлили натижасида аниқланган фарқли ва ўхшаш жиҳатлари тўғрисида маълумот берилган;
инглиз ва ўзбек тилларида мамлакатшуносликка оид терминларнинг этимологик-деривацион хусусиятлари, уларни лексикографик тавсифлаш,  тизимлаштиришга эришиш мумкинлиги, шунингдек, инглиз ва ўзбек тилларидаги мамлакатшунослик терминлари ўртасидаги парадигматик синонимия, антонимия, гипер-гипонимия, полисемия, моносемия, омонимия, паронимия каби муносабатлар, инглиз ва ўзбек тиллари мамлакатшунослик терминологиясида луғатлар тузиш юзасидаги тавсиялардан Термиз давлат университетида 2021-2025 йилларда амалга оширилган 617309-EPP-1-2020-1-EPPKA2-CBHE-JP рақамли “Triggering innovative approaches and entrepreneurial skills for studens through creating conditions for graduate’s employability in Central Asia – TRIGGER” мавзусидаги илмий-амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган. Натижада Хорижий филология факултети  битирувчи талабалари билан соҳага оид адабиётларда ҳамда мамлакатшуносликка оид терминлар луғатларини шу соҳада фаолият юритувчи ҳамда таълим олувчиларга тадбиқ этиш юзасидан маълумот берилган;
инглиз ва ўзбек тиллари мамлакатшунослик терминларининг содда, композицион, аббревиатура, гибрид, бирикма терминлар сифатида ифодаланиши, луғатларда лексикографик белгилар билан таснифланиши, терминларнинг унификациялаш орқали алоҳида лексикографик тизимга солиш юзасидан берилган тавсия ва хулосалардан Ўзбекистон миллий телерадиокомпанияси “Ўзбекистон телерадиоканали” давлат муассасасида “Таълим ва тараққиёт”, “Ўсмирлар учун” номли эшиттиришларни тайёрлашда фойдаланилган. (Ўзбекистон Миллий телерадиокомпаниясининг “Ўзбекистон” телерадиоканали, ДМ “Маданий-маърифий ва бадиий эшиттиришлар” муҳарририятининг 21-апрел 2025-йил 05-09-504-сон маълумотномаси). Натижада мамлакатшуносликка оид терминлар тўғрисидаги  маълумотлар  нафақат  олий  таълим муассасаларида  ўтиладиган  фанлар  ўқитилишида,  балки  кенг  омма учун мўлжалланган  тарбиявий  аҳамиятга  эга  бўлган  адабиётлар яратишда  ҳам муҳим манба бўлиб хизмат қилиши кўрсатилган.