Артиқов Зохиджон Собирович  
фан доктори (DSc) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон 

I. Умумий маълумотлар. Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Кураш турларида техник-тактик тайёргарлигининг илмий педагогик асослари”, 13.00.04 – Жисмоний тарбия, спорт машгʻулотлари, соғломлаштириш ва адаптив жисмоний тарбия назарияси ва методикаси.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2023.4.DSc/Ped794.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Жисмоний тарбия ва спорт илмий тадқиқотлар институти.
Илмий Кенгаш фаолият кўрсатаётган муассаса номи: Жисмоний тарбия ва спорт илмий тадқиқотлар институти, DSc.33/01.02.2022.Ped.146.01.
Илмий маслаҳатчи: Олимов Мухсинбек Сотволдиевич педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Расмий оппонентлар: Тўхтабоев Низомжон Турсуналиевич педагогика фанлари доктори (DSc), профессор, Алиев Искандар Бахромович педагогика фанлари доктори (DSc), профессор, Адилов Сарвар Қахрамонович педагогика фанлари доктори (DSc), профессор.
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади кураш турларида белидан ёки белбоғидан ушлаган ҳолда техник-тактик усулларни қўллашни такомиллаштиришдан иборат. 
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат: 
белбоғли кураш спорт турида техник-тактик тайёргарликни ошириш учун эришилган тайёргарлик даражасини беллашув вазиятларида оптимал намойиш қилишни инобатга олган ҳолда бешта устувор усулларни (ёнбош, илма, қайтарма, тўсма ва оширма) биринчи усулдан иккинчи усулга тезкор ўтишга мувофиқлаштирилган тартибда машғулот ва мусобақа жараёнига киритиш ҳисобига техник усуллар таснифланган;
кураш спорт турларида техник усуллар самарадорлигини ошириш учун юқори амплитудада бажариладиган илма ва кўкракдан ошириб ташлаш каби мураккаб координацион белбоғли кураш ҳаракатларини турли устунликдаги рақиб билан бирдамликда ҳаракатланишга йўналтирилган даражада тезкор қўллаш кўникмасини ошириш ҳисобига усулларни комбинациялаш имконияти кенгайтирилган;
кураш спорт тури мусобақаларида техник усулларни бажариш учун рақибни белидан, белбоғидан ҳамда икки қўлларини паст қисмидан ушлаб олган ҳолда ҳужум қилишга қаратилган ўз вазн тоифасига нисбатан бўй кўрсаткичлари бўйича қулай усулларни қўллаш методикасини (кураш турларида турли ҳужум ва ҳимоя усулларини бажариш имкониятларини юзага келган вазиятга нисбатан тезкор қўллаш каби) ишлаб чиқиш ҳисобига техник тайёргарлик даражаси такомиллаштирилган;
белбоғли курашчиларга техник усулларни ривожлантирувчи махсус жисмоний тайёргарликни ошириш учун кўп қўлланиладиган техник усулларни бажаришда устуворлик талаб этадиган жисмоний сифатларни қўллаш методикасини (белбоғни кенг боғлаган ҳолатда “кифтлаш” ҳаракатини бажариш каби) йиллик тайёргарликнинг турли давр босқичларида юкламаларни гетерахронизациялаштирилган тартибда ишлаб чиқиш ҳисобига мусобақа натижадорлиги оширилган;
кураш миллий спорт турида белма-бел туриш имкониятидан фойдаланиш учун белбоғли кураш (қайтарма, тўсма ва ёнбошдан ошириб ташлаш) усулларини бажаришни такомиллаштиришга қаратилган машқлар комплексини (бўй ва вазн кўрсаткичларига мос мувозанат сақлаш имкониятларига мувофиқ ўргатиш каби) ишлаб чиқиш ҳисобига кураш турларида ҳаракатланиш диапозони ҳамда тактик тайёргарликни намойиш қилиш имкониятлари кенгайтирилган. 
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Кураш турларида техник-тактик тайёргарлигини илмий педагогик асослари бўйича тажриба ва тадқиқот натижалари асосида:
белбоғли кураш спорт турида техник-тактик тайёргарлигини ошириш учун бешта устувор усулларни (ёнбош, илма, қайтарма, тўсма ва оширма) машғулот ва мусобақа жараёнига киритиш ҳисобига техник усуллар таснифи ишлаб чиқилган ва усулларни амалда қўллаш бўйича таклиф ва тавсиялар Олимпия ва паралимпия спорт турларига тайёрлаш марказлари спорт машғулотлари жараёнига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2025-йил 2-июлдаги 02-16/7015-сон маълумотномаси). Натижада, спорт кураши турлари билан шуғулланувчиларнинг техник тайёргарлиги жумладан, “Илма” усули юнон-рум курашида 8,4% га, дзюдочиларда 9,7 % га, белбоғли курашчиларда 11,6 % га, курашчиларда 9,1 % га, умумий ўсиш кўрсаткичлари эса 10,1 % яхшиланишга эришилган; 
кураш спорт турларида техник усуллар самарадорлигини ошириш учун юқори амплитудада бажариладиган илма ва кўкракдан ошириб ташлаш каби мураккаб координацион белбоғли кураш ҳаракатларини киритиш ҳисобига усулларни комбинациялаш имконияти кенгайтирилган бўлиб, ушбу усулларни кураш турларига қўллаш бўйича метод кўрсатма ишлаб чиқилган ва спорт машғулотлари амалиётига жорий этиш бўйича таклиф ва тавсиялар Ўзбекистон давлат жисмоний тарбия ва спорт университети спорт машғулотлари жараёнига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2025-йил 2-июлдаги 02-16/7015-сон маълумотномаси). Натижада, спорт кураши турлари билан шуғулланувчиларнинг техник тайёргарлиги, юнон-рум курашчиларида 13,6 % га, дзюдочиларда эса 11,5 % га, белбоғли курашчиларда 14,2 % га, курашчиларда 10,5 % га, ўсган;
кураш спорт тури мусобақаларида технинг усулларни бажариш учун рақибни белидан, белбоғидан ҳамда икки қўлларини паст қисмидан ушлаб олган ҳолда ҳужум қилишга қаратилган ўз вазн тоифасига нисбатан бўй кўрсаткичлари бўйича қулай бўлган усулларни қўллаш методикасини ишлаб чиқиш ҳисобига техник тайёргарлик даражаси такомиллаштирилган ҳамда кураш турларига йўналтиришни ишлаб чиқиш бўйича таклиф ва тавсиялар Чирчиқ олимпия ва паралимпи спорт турларига тайёрлаш маркази машғулотлари жараёнига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2025-йил 2-июлдаги 02-16/7015-сон маълумотномаси). Натижада, юқори малакали спорт курашчиларини антропометрик модел кўрсаткичлари, курашчиларни вазн-бўй кўрсаткичлари ўрганилиб бўй-вазн кўрсатгичлари бўйича техник усулларни бажариш самарадорлиги юнон-рум курашида 9,2 % га, дзюдо курашида эса 9,7 % га, белбоғли курашда 14,1 % га, кураш спорт турида эса 9,4 % аниқликка эришилиб умумий техник усулга йўналтиришдаги бўй узунлигини бошорат қилиш 10,2 % га  аниқликка эришилган;
белбоғли курашчиларга техник усулларни ривожлантирувчи махсус жисмоний тайёргарликларни ошириш учун кўп қўлланиладиган техник усулларни бажаришда устуворлик талаб этадиган жисмоний сифатларни қўллаш методикасини ишлаб чиқиш ҳисобига мусобақа натижадорлиги оширилган, спорт кураши турларида шуғулланувчиларнинг техник-тактик тайёргарлигини баҳолаш учун махсус ишлаб чиқилган “кураш  турларида белидан, белбоғидан ҳамда қўлларининг пастки қисмидан ушлаган ҳолда “Тўсма” усулида кўтариб ташлаш техникасини ўргатиш” методикасини, Олимпия ва паралимпия спорт турларига тайёрлаш маркази машғулотлари амалиётига жорий қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2025-йил 2-июлдаги 02-16/7015-сон маълумотномаси). Натижада, юнон-рум курашчиларда 15,4 % га, дзюдочиларда эса 11,2 % га, белбоғли курашчиларда 16,7 % га, курашчиларда 13,9 % га, ўсган;
кураш миллий спорт турида белма-бел туриш имкониятидан фойдаланиш борасида белбоғли кураш (қайтарма, тўсма ва ёнбошдан ошириб ташлаш) усуллари бажаришни такомиллаштиришга қаратилган машқлар комплексини ишлаб чиқиш ҳисобига спорт турларидаги ҳаракатланиш диапозони кенгайтирилган, юқори малакали юнон-рум, дзюдо, белбоғли курашчиларни техник тайёргарлик кўрсаткичларининг модел хусусиятлари ва тавсифларини ишлаб чиқиш ҳисобига кураш билан шуғулланувчи спортчиларнинг амалиётига жорий этилиши юзасидан таклиф ва тавсиялар, Чирчиқ олимпия ва паралимпи спорт турларига тайёрлаш маркази спорт машғулотлари жараёнига татбиқ қилинган (Ўзбекистон Республикаси Спорт вазирлигининг 2025-йил 2-июлдаги 02-16/7015-сон маълумотномаси). Натижада, Спорт кураши турлари билан шуғулланувчиларнинг функсионал тайёргарлиги жумладан, юрак-қон томир тизими юкламаларга бардошлилиги юнон рум курашида 7,5% га, дзюдочиларда 8,3 % га, белбоғли курашчиларда 9,6 % га, курашчиларда 8,4 % га, нафас олиш тизимида эса юнон-рум курашчиларида 10,4% га, дзюдочиларда 7,8 % га, белбоғли курашчиларда 7,8 % га, курашчиларда 7,6 % га, умумий ўсиш кўрсаткичлари эса 9,3 яхшиланишга эришилган.