Бердиёров Ўлмасбек Нурали ўғлининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон
I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи):
“Электровозлар тортувчи асинхрон моторларининг эксплутацион кўрсаткичларини яхшилаш”,
05.08.05 – “Темир йўлларнинг ҳаракатланувчи таркиби, поездларни тортиш ва электрлаштириш”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2022.4.PhD/Т3373
Илмий раҳбар Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Бердиев Усан Турдиевич, техника фанлари номзоди, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат транспорт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат транспорт университети, DSc 15/31.08.2022.Т.73.07.
Расмий оппонентларнинг Ф.И.Ш., илмий даражаси ва унвони: Хамидов Отабек Рустамович – техника фанлари доктори, профессор; Юсупов Дилмурод Турдалиевич – техника фанлари бўйича фалсафа доктори, ката илмий ходим.
Етакчи ташкилот: Тошкент Давлат техника университети
Диссертация йўналиши: амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади электровозлар тортувчи асинхрон моторларининг эксплуатацион кўрсаткичларини ротор пазларининг геометрик ўлчамларини ўзгартириш ҳисобига яхшилаш.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
электр ҳаракат таркиби асинхрон тортувчи моторларининг номинал кучланиш қийматларида магнит майдони ва эксплуатацион қийматларни ҳисоблашнинг математик модели яратилган;
электровоз тортувчи асинхрон моторининг тўйиниш коеффициентини ҳисобга олган ҳолда иш режимларини тадқиқ қилиш имконини берувчи имитацион модели такомиллаштирилган;
тўйиниш коеффициентини ҳисобга олиш асосида тортувчи асинхрон моторининг максимал моментини ҳисоблаш алгоритми такомиллаштирилган;
электровоз тортувчи асинхрон моторларининг эксплуатацион кўрсаткичларига таъсир этувчи ҳаво оралиғидаги йиғинди магнит майдони ва унинг биринчи гармоникасининг шакли ва қийматини ўлчаш қурилмаси ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши қуйидагилардан иборат: электровозлар тортувчи асинхрон моторларининг эксплуатацион кўрсаткичларини яхшилаш асосида:
электр ҳаракат таркибидаги тортувчи асинхрон моторни статор чулғамининг магнит майдони биринчи гармоникасини ўлчаш қурилмасига Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигинг фойдали моделга патенти олинган (№ ФАП 02255, 2021 йил). Натижада сезгирлиги ва аниқлиги юқори бўлган ўлчаш қурилмасини яратиш имконини берган;
асинхрон машина статори чулғамининг йиғинди магнит майдонини ўлчаш учун қурилмасига Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигинг фойдали моделга патенти олинган (№ ФАП 02254, 2021 йил). Натижада сезгирлиги ва аниқлиги юқори бўлган ўлчаш қурилмасини яратиш имконини берган;
асинхрон машина статори чулғамининг тирсак қисмидаги тарқоқ магнит майдонини ўлчаш учун қурилмасига Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигинг фойдали моделга патенти олинган (№ ФАП 02159, 2021 йил). Натижада аниқлиги юқори бўлган ўлчаш қурилмасини яратиш имконини берган;
асинхрон машина ҳаво оралиғидаги йиғинди магнит майдони ва унинг биринчи гармоникаси орасидаги силжиш бурчагини ўлчаш қурилмасига Ўзбекистон Республикаси Интеллектуал мулк агентлигинг фойдали моделга патенти олинган (№ ФАП 2022 0020, 2022 йил). Натижада аниқлиги юқори бўлган ўлчаш қурилмасини яратиш имконини берган;
ишлаб чиқилган қурилмалар “Ўзтемирйўлмаштаъмир” унитар корхонасида электровозлар тортувчи асинхрон моторида татбиқ этилган (“Ўзбекистон темир йўллари” акиядорлик жамиятининг 2023 йил 4-декабрдаги 01/4120-23 – сон маълумотномаси). Натижада, йиллик кутилаётган иқтисодий самарадорлик тортувчи асинхрон моторнинг эксплуатацион кўрсаткичларини яхшилаш ҳисобига 113 миллион сўмни ташкил қилади.