Душатова Шохсанам Бахтиёр қизининг
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Эвфемизмларнинг лисоний ва лингвомаданий тадқиқи (инглиз, рус ва ўзбек тиллари мисолида)”, 10.00.06 – Қиёсий адабиётшунослик, чоғиштирма тилшунослик ва таржимашунослик.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам:  В2024.4.PhD/Fil5313.
Илмий раҳбар: Хошимова Наргис Абдуллаевна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, доцент.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Фарғона давлат университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Фарғона давлат университети ҳузуридаги филология фанлари бўйича илмий даражалар берувчи DSc.30.12.2019.Fil.05.02 рақамли Илмий кенгаш.
Расмий оппонентлар: Зоҳиджон Содиқов, филология фанлари доктори, профессор; Шахноза Гулямова, филология фанлари доктори, доцент. 
Етакчи ташкилот: Андижон давлат чет тиллари институти.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги эвфемизмларнинг лисоний ва лингвомаданий хусусиятларини тизимли тадқиқ этишдан иборат.
III.Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
инглиз, рус ва ўзбек тилларида қўрқув уйғотувчи, яширин ва сирли ҳисобланган ҳамда инсон физиологик ҳолатига оид тушунчалар ва омадсизликни ифодаловчи эвфемик бирликларнинг номинациялари таркибида 62 та микрогуруҳни ўз ичига олган 17 та маъновий гуруҳ аниқланган; 
тематик гуруҳларда эвфемизмларнинг семантик, структур, услубий ва лингвомаданий хусусиятлари инглиз, рус ва ўзбек тилларидаги 1700га яқин эвфемик бирликлари орқали асосланган;
инглиз, рус ва ўзбек тилларида эвфемик бирликларнинг номинациялари бўйича истеъмол доираси жамиятнинг ижтимоий, тарихий, диний ва маданий ривожланиши билан боғлиқлиги отправляться в лоно Авраама, то стрике тҳе Луcиферъс фире, асфаласофилинга кетмоқ; диворcэд амиcаблй, не сошлись характерами, юлдузи юлдузига мос келмади каби эвфемик бирликлар асосида таҳлил қилиниб, уларнинг сигнификатив ва мажозий маънолари орқали оламнинг лисоний манзарасини шакллантиришдаги роли далилланган;
эвфемизмларнинг лингвомаданий хусусиятлари ҳисобга олиниб, инглиз, рус ва ўзбек тилларида cросс тҳе Ривер Жордан – оставить бренный мир – дунёнинг қийинчилигидан қутулмоқ, то киcк тҳе буcкет – сыграть в ящик – кулала қилмоқ, ладй оф тҳе нигҳт – дама полусвета – тун қироличаси  каби миллий-маданий эквивалентлар тавсия этилиб, эвфемизмларнинг динамик хусусиятлари тилнинг замонавий бирликлари орқали бойиши исботланган. 
IV.Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз, рус ва ўзбек тилларида эвфемик бирликларнинг лисоний ва лингвомаданий тадқиқи юзасидан олинган илмий натижалар асосида:
инглиз, рус ва ўзбек тилларида эвфемик бирликларнинг номинациялари бўйича истеъмол доираси жамиятнинг ижтимоий, тарихий, диний ва маданий ривожланиши билан боғлиқлиги отправляться в лоно Авраама, то стрике тҳе Луcиферъс фире, асфаласофилинга кетмоқ; диворcэд амиcаблй, не сошлись характерами, юлдузи юлдузига мос келмади каби эвфемик бирликлар асосида таҳлил қилиниб, уларнинг сигнификатив ва мажозий маънолари орқали оламнинг лисоний манзарасини шакллантиришдаги роли далилланганлигига оид хулосалардан Фарғона давлат университетида бажарилган 2017-2020-йилларга мўлжалланган ОТ-Ф1-100 рақамли “Имконияти чекланган болалар ижтимоий-маданий фаолиятининг бадиий-ижодиёт воситалари асосида назарий ва амалий такомиллашуви” номли фундаментал лойиҳаси доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги, Фарғона давлат университетининг 2024-йил 15-ноябрдаги 04/6684-сон маълумотномаси). Натижада, турли тиллардаги эвфемизмларни лингвомаданий жиҳатдан ўрганиш орқали тиллар ўртасида конструктив ва маданий алоқаларни мустаҳкамлаш, ижтимоий келишув ва толерантлик муҳитини шакллантиришга хизмат қилувчи назарий асослар яратилган бўлиб, улар лойиҳанинг ижтимоий самарадорлигини таъминлашда муҳим ўрин тутга;
инглиз, рус ва ўзбек тилларида қўрқув уйғотувчи тушунчалар, яширин ва сирли ҳисобланган тушунчалар, инсон физиологик ҳолатига оид тушунчалар ва омадсизликни ифодаловчи эвфемик бирликларнинг номинациялари таркибида 62 та микрогуруҳни ўз ичига олган 17 та маъновий гуруҳ аниқланганлигига оид хулоса ва натижалардан Фарғона давлат университетида 2021-2022-йилларга мўлжалланган СУЗ80021ГР3149 “Америcан Драма” халқаро лойиҳасининг назарий асосини мустаҳкамлашда фойдаланилган (Фарғона давлат университетининг 2025-йил 7-январдаги 04/52-сон маълумотномаси). Натижада, диссертацияда аниқланган эвфемик бирликлар асосида, американ драмаларида ишлатилган эвфемизмлар турлари аниқланиб, уларнинг лингвомаданий контекстдаги вазифалари очиб берилди;
эвфемизмларнинг лингвомаданий хусусиятлари ҳисобга олиниб, инглиз, рус ва ўзбек тилларида cросс тҳе Ривер Жордан – оставить бренный мир – дунёнинг қийинчилигидан қутулмоқ, то киcк тҳе буcкет – сыграть в ящик – кулала қилмоқ, ладй оф тҳе нигҳт – дама полусвета – тун қироличаси  каби миллий-маданий эквивалентлар тавсия этилиб, эвфемизмларнинг динамик хусусиятлари тилнинг замонавий бирликлари орқали бойишига оид илмий хулосаларидан Республика Маънавият ва маърифат марказининг 2023-йил учун чора-тадбирлар дастурининг ХИ йўналишида белгиланган “Давлат тилини ривожлантириш, унинг тарғиботи ва бу борадаги ишларни мувофиқлаштириш” 52-банди “Давлат тили ҳақида”ги Қонун ижросини сўзсиз таъминлаш, Давлат тилини Ўзбекистон Республикасида яшаётган барча миллат ва элатларни бирлаштирувчи умумий воситага айлантириш, давлат тилига ҳурмат, аввало, миллий давлатчилигимиз ва бирдамлигимизга нисбатан эҳтиром рамзи эканини юртдошларимиз онги ва қалбига сингдириш” мавзусида тарғибот ишларини ташкил этиш ва ўтказишда фойдаланилган (Республика Маънавият ва маърифат маркази ҳузуридаги ижтимоий-маънавий тадқиқотлар институтининг 2024-йил 5-ноябрдаги 10/146-сон маълумотномаси). Натижада, диссертацияда илгари сурилган тавсия, таклиф ва хулосалар эвфемизмларнинг лисоний ва лингвомаданий жиҳатларини чуқур тадқиқ этишга хизмат қилган бўлиб, уларни ижтимоий онгга сингдириш, миллий қадриятлар асосида тушунтириш ҳамда давлат тилини маданиятлараро мулоқот воситаси сифатида мустаҳкамлашга ижобий таъсир кўрсатган.