Пайзибаева Мадинахон Собиржон қизининг
Филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I.Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): “Инглиз халқ эртакларининг тарихий-генетик асослари ва ғоявий-бадиий хусусиятлари” мавзусидаги  10.00.04 – Европа, Америка ва Австралия халқлари тили ва адабиёти (филология фанлари).
    Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2024.2.PhD/Fil4831.
    Илмий раҳбар: Дадабоев Олимжон Ортиқович, филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), доцент. 
Диссертация бажарилган муассаса номи: Наманган давлат университети. 
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса (муассасалар) номи: Исҳоқхон Ибрат номидаги Наманган давлат чет тиллари институти ҳузуридаги филология фанлари бўйича фалсафа доктори илмий даражасини берувчи PhD.03.05.05.2023.Fil.163.01. рақамли Илмий кенгаш. 
Расмий оппонентлар:  
Тўраева Баҳор Баҳриддиновна, филология фанлари доктори (DSc), доцент.
Турсунов Акмалжон Ҳамиджонович,  филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), профессор. 
Етакчи ташкилот: Қўқон давлат университети.            
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади инглиз халқ эртаклари генезиси, структураси, ғоявий-бадиий хусусиятлари, бадиий-эстетик вазифалари ва поетик хоссаларини очиб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий йангилиги қуйидагилардан иборат: 
халқ эртакларининг тарихий генетик асослари, келиб чиқиши, уларнинг шаклланиши ва тараққиётига турли мифологик образлар, мотивлар ва сюжетларнинг таъсири катта экани, хусусан, инглиз халқ эртакларидаги сув хавзалари персонажлари ва уларнинг айёрликлари билан боғлиқ мотивлар Келт ҳамда Скандинавия мифологик тизимлари элементларининг такрори эканлиги, эртак қаҳрамонларининг атрибутларида, шунингдек, турли персонажлар номинацияларида эса Герман-Скандинавия эътиқодлари элементларининг мавжудлиги асосланган;
инглиз халқ эртакларидаги мифологик ғоялар тизимини ўзгартиришда ёзувчиларнинг ижоди ҳам муайян рол ўйнагани, уларнинг асарларида гавдаланган образлар туфайли халқ эртакларида учровчи зиёнкор парилар энди гўзал ва зарарсиз мавжудотлар сифатида қабул қилина бошлагани, эртак матнида қадимги мифология образларининг пайдо бўлиши кўп жиҳатдан халқ эртаклари тўпламларини тузувчиларнинг адабий фаолияти билан ҳам бевосита боғлиқлиги, тузувчилар уларни эртак ҳикоясига қаҳрамон сифатида сунъий равишда киритгани, эртак матнига насронийлик ғояларининг киритилиши эса халқ матнларини инглиз фолклорининг биринчи йиғувчилари – монахлар томонидан қайта ишланиши билан боғлиқ экани далилланган;
жаҳон халқ эртакларига хос анъанавий тугалламалардан фарқли ўлароқ инглиз халқ эртаклари тугалламаларида ҳикоянинг ҳақиқатга мувофиқлигини кўрсатиб бериш учун ҳикоячи томонидан ҳужжатлар ва артефактлар билан асосланиши, айрим инглиз халқ эртакларида эса аниқ замон ва макон категорияларини кўрсатувчи бошламалардан фойдаланилганлиги исботланган;
жаҳон халқ эртакларидан фарқли равишда инглиз халқ эртаклари ғоявий-бадиий жиҳатларининг ривожланишида инглиз жамияти бошдан кечирган буржуа ва капиталистик тизимларга хос бўлган менталитетнинг таъсири катта экани, хусусан, инглиз халқ эртаклари бош қаҳрамонлари характерида кузатиладиган худбинлик ва инсофсизлик, ёлғончилик ва айёрлик каби хусусиятлар  дунёда капитализм биринчи бўлиб ривожлана бошлаган буржуа Англияси кишилик жамиятида қадрланган характер белгиларининг бир кўриниши экани аниқланган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Инглиз халқ эртакларининг тарихий-генетик асослари ва ғоявий-бадиий хусусиятлари тадқиқи натижасида олинган хулосалар асосида:
жаҳон халқ эртакларидан фарқли равишда инглиз халқ эртаклари бош қаҳрамонлари характерида кузатиладиган худбинлик ва инсофсизлик, ёлғончилик ва айёрлик каби хусусиятлар  дунёда капитализм биринчи бўлиб ривожлана бошлаган буржуа Англияси кишилик жамиятида қадрланган характер белгиларининг бир кўриниши экани, жаҳон халқ эртакларига хос анъанавий тугалламалардан фарқли ўлароқ инглиз халқ эртаклари тугалламаларида ҳикоянинг ҳақиқатга мувофиқлигини кўрсатиб бериш учун ҳикоячи томонидан ҳужжатлар ва артефактлар билан асосланиши, айрим инглиз халқ эртакларида эса аниқ замон ва макон категорияларини кўрсатувчи бошламалардан фойдаланилиши ҳақида олинган илмий хулосалардан “Наманган телерадиоканали” ижодкорлари томонидан тайёрланган “Маънавият”, “Аёл – жамият кўзгуси” ва “Гулдаста” кўрсатувларининг 2025-йил январ ва март ойларидаги эфирларини тайёрлашда фойдаланилган. (“Наманган телерадиоканали” ДМнинг 2025-йил 18-апрелдаги № 02-4-91-сонли маълумотномаси). Натижада, инглиз халқ эртакларига хос бўлган мотив ва сюжетлар, қаҳрамоннинг эврилиши каби айрим жуфт функсияларнинг ёʻқолиши тўғрисидаги фойдали маълумотлар билан ушбу кўрсатувларнинг мазмуни илмий ва амалий жиҳатдан бойиган;
инглиз халқ эртакларидаги сув ҳавзалари персонажлари ва уларнинг айёрликлари билан боғлиқ мотивлар Келт ва Скандинавия мифологик тизими элементларининг такрорланиши экани, эртак қаҳрамонларининг атрибутларида, улкан одамлар каби персонажлар номинацияларида эса Герман-Скандинавия эътиқодлари элементларининг мавжудлиги ҳамда инглиз халқ эртакларидаги мифологик ғоялар тизимини ўзгартиришда ёзувчиларнинг ижоди ҳам муайян рол ўйнагани, уларнинг асарларида гавдаланган образлар туфайли халқ эртакларида учровчи зиёнкор парилар энди гўзал ва зарарсиз мавжудотлар сифатида қабул қилина бошлагани, эртак матнида қадимги мифология образларининг пайдо бўлиши кўп жиҳатдан халқ эртаклари тўпламларини тузувчиларнинг адабий фаолияти билан ҳам бевосита боғлиқлиги, тузувчилар уларни эртак ҳикоясига қаҳрамон сифатида сунъий равишда киритгани, эртак матнига насронийлик ғояларининг киритилиши халқ матнларини инглиз фолклорининг биринчи йиғувчилари – монахлар томонидан қайта ишланиши билан боғлиқ экани ҳақида олинган илмий хулосалардан 2019-2021-йилларда амалга оширилган “Ўзбек ва инглиз тилларининг электрон (Инсон қиёфаси, феʼл-атвори, табиат ва миллий тимсоллар тасвири) поетик луғатини яратиш” номли лойиҳа доирасида фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлиги Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг 2025-йил 1-майдаги 01/4-1816-сонли маълумотномаси). Натижада, инглиз халқ эртаклари ғоявий-бадиий хусусиятлари, унинг шаклланиш жараёнидаги таъсирлар, тараққиёти, образлар тизими ҳақидаги маълумотлар ҳисобига лойиҳа амалий натижаларининг самарадорлиги ва фойдаланиш даражаси ортган; 
халқ эртакларининг тарихий генетик асослари, келиб чиқиши, уларнинг шаклланиши ва тараққиётига турли мифологик образлар, мотивлар ва сюжетларнинг таъсири ҳақида олинган илмий хулосалардан 2020-2023-йилларда амалга оширилган ФЗ-201912099 “Ўзбек фолклорининг ўзбек ва инглиз тилларидаги веб-сайти ва мултимедиа маҳсулотини яратиш” номли амалий лойиҳа доирасида фойдаланилган (Наманган давлат университетининг 04.04.2025 даги № 099-5/24-сонли маълумотномаси). Натижада, инглиз халқ эртакларининг келиб чиқиши, шаклланиши, ривожи ва бу жараёнларга турли халқлар мифологиясининг роли тўғрисида фойдали маълумотлар билан ушбу лойиҳа мазмуни  амалий ҳамда илмий жиҳатдан бойитилган.