Хожиев Жахонгир Душабаевичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар. 
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи номи): “Тижорат банкларининг активлар портфели самарадорлигини такомиллаштириш истиқболлари”, 08.00.07 – “Молия, пул муомаласи ва кредит”.
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: В2020.3.PhD/Iqt1443.
Илмий раҳбар: Карлибаева Рая Хожабаевна, иқтисодиёт фанлари доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи: Тошкент давлат иқтисодиёт университети, ИК рақами:, DSc.03/10.12.2019.I.16.01.
Расмий оппонентлар: Исмаилов Алишер Агзамович, иқтисодиёт фанлари доктори, доцент, Тожиев Рахматилла Рахмонович, иқтисодиёт фанлари номзоди, профессор.
Етакчи ташкилот: Фарғона давлат техника университети.
Диссертация йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади тижорат банклари активлар портфелларининг самарадорлигини такомиллаштириш бўйича таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги:
тижорат банкларида муаммоли кредитлар ҳажми ўсишининг олдини олиш ва мижоз даромадлари ҳамда молиявий ҳолати барқарорлигини таъминлаш мақсадида сўровларига асосан пул тушумлари санасига мувофиқ кредит бўйича асосий қарз ва фоизлар бўйича тўлов кунини ойнинг улар учун қулай бўлган санасига ўзгартириш имконини бериш таклифи асосланган; 
тижорат банкларида кредитлар бўйича эҳтимолий йўқотишлар кўрсаткичини активларга нисбатан 1,3-1,8% даражадан камайтириш орқали банк ресурс базаси ҳажмининг йиллик 7-10% гача кенгайишига эришиш ҳамда кредитлаш фаолиятининг самарадорлигини ошириш асосланган;
тижорат банклари активлари портфелини “Мижозларнинг содиқлиги” модели асосида муддатлар кесимидаги таҳлил асосида мос равишда “паст” (0 < Дп ≤ 1 йил), “ўрта” (1 йил < Дў ≤ 3 йил) ва “яхши” (3 йил < Дя ≤ 5 йил ва ундан ортиқ) сегментларга ажратилиб, банк ресурс базасини кенгайтириш ва активларни самарали бошқариш таклифи асосланган;
Ўзбекистондаги тижорат банкларининг активлар портфели самарадорлигини оширишга таъсир этувчи омиллар ўртасидаги боғлиқликнинг эконометрик модели асосида тижорат банклари ресурслари ҳажмининг 2030-йилга қадар прогноз кўрсаткичлари ишлаб чиқилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши.
Тижорат банклари активлар портфелларининг самарадорлигини такомиллаштириш истиқболлари  бўйича олинган илмий натижалар асосида:
тижорат банкларида муаммоли кредитлар ҳажми ўсишининг олдини олиш ва мижоз даромадлари ҳамда молиявий ҳолати барқарорлигини таъминлаш мақсадида сўровларига асосан пул тушумлари санасига мувофиқ кредит бўйича асосий қарз ва фоизлар бўйича тўлов кунини ойнинг улар учун қулай бўлган санасига ўзгартириш имконини бериш таклифи “Микрокредитбанк” акциядорлик тижорат банкида амалиётга жорий этилган (“Микрокредитбанк” АТБнинг 2025-йил 24-июндаги 05-12/11115-сон маълумотномаси). Бу эса, ўз навбатида, мижозларда психологик ҳолатни яхшиланишига, ортиқча ва ўринсиз тўловларни юзага келмаслигига ҳамда банкда муаммоли кредитларни юзага келишини олдини олишга ижобий таъсир қилмоқда;
тижорат банкларида кредитлар бўйича эҳтимолий йўқотишлар кўрсаткичини активларга нисбатан 1,3-1,8% даражадан камайтириш орқали банк ресурс базаси ҳажмининг йиллик 7-10% гача кенгайишига эришиш ҳамда кредитлаш фаолиятининг самарадорлигини ошириш таклифи “Микрокредитбанк” акциядорлик тижорат банки амалиётига жорий қилинган (“Микрокредитбанк” АТБнинг 2025-йил 24-июндаги 05-12/11115-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида “Микрокредитбанк” Акциядорлик тижорат банки 2025-йилда 2024-йилга нисбатан кредитлардан олинган фоизли даромадлар миқдори 27,5 фоизга ошгани ҳолда, кредитлар бўйича эҳтимолий йўқотишларнинг брутто активларга нисбатан даражаси 0,21 фоизли пунктга пасайишига эришилган;
тижорат банклари активлари портфелини “Мижозларнинг содиқлиги” модели асосида муддатлар кесимидаги таҳлил асосида мос равишда “паст” (0 < Дп ≤ 1 йил), “ўрта” (1 йил < Дў ≤ 3 йил) ва “яхши” (3 йил < Дя ≤ 5 йил ва ундан ортиқ) сегментларга ажратилиб, банк ресурс базасини кенгайтириш ва активларни самарали бошқариш таклифи АТБ “Микрокредитбанк”нинг амалиётига жорий этилган (“Микрокредитбанк” АТБнинг 2025-йил 24-июндаги 05-12/11115-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши натижасида тижорат банкининг 2024-йил якунига кўра фойдали активлар улуши ортиб узоқ муддатли кредитлар сони 15 фоизга ошишга эришилган;
Ўзбекистондаги тижорат банкларининг активлар портфелини мустаҳкамлаш ва оширишга таъсир этувчи омиллар ўртасидаги боғлиқликнинг эконометрик модели асосида тижорат банклари ресурслари ҳажмининг 2030-йилга қадар ишлаб чиқилган прогноз кўрсаткичлари “Микрокредитбанк” АТБ томонидан 2030-йилга мўлжалланган банк умумий стратегиясини ишлаб чиқишда фойдаланилган ва амалиётга жорий қилинган (“Микрокредитбанк” АТБнинг 2025-йил 24-июндаги 05-12/11115-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалиётга жорий этилиши “Микрокредитбанк” АТБнинг узоқ муддатли истиқболдаги ресурс ҳажми ҳамда у билан боғлиқ асосий фаолият кўрсаткичларини аниқлаштириш ҳамда ўзаро мувофиқлаштириш имконини берган.