Шомуродова Мафтуна Убайдуллоевнанинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар.
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи): Садриддин Айний – ўзбек мумтоз адабиёти тадқиқотчиси, 10.00.02 – Ўзбек адабиёти (филология фанлари).
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: Б2024.2.PhD/Fil4576.
Илмий раҳбарнинг фамилияси, исми, шарифи, илмий даражаси ва унвони: Раҳмонова Зулайҳо Жамоловна, филология фанлари бўйича фалсафа доктори, катта илмий ходим.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институти.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи: Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ўзбек тили, адабиёти ва фолклори институти, DSc.02/30.12.2019.Fil.46.01. 
Расмий оппонентлар: Ғайипов Дилшод Қадамбаевич, филология фанлари доктори, профессор; Файзуллоев Бахтиёр Бобожонович, филология фанлари номзоди, доцент. 
Етакчи ташкилот: Бухоро давлат университети.
Диссертация йўналиши: назарий аҳамиятга молик.
II.Тадқиқотнинг мақсади: Садриддин Айнийнинг Шарқ, асосан, ўзбек мумтоз адабиётига бағишланган илмий ва амалий тадқиқотларини яхлит ҳолда таҳлил этиш, ўзбек адабиётшунослиги ривожидаги ҳиссаси, шунингдек, Алишер Навоийга бағишланган изланишлари, “Хамса” асарининг Танланма нашри ва тадқиқининг ўзига хослигини асослаб беришдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Садриддин Айнийнинг ўзбек мумтоз адабиёти тадқиқотчиси ва тарғиботчиси сифатида шаклланиши учун таъсир кўрсатган ижтимоий, маданий, адабий омиллар таржимаи ҳоли, илмий-бадиий асарлари, тарихий манбалар асосида ойдинлаштирилиб, адибнинг ижодий меросига таянган ҳолда туркий адабиёт намуналарини ғоявий-бадиий жиҳатдан тадқиқ этиш ҳамда ижодкорлар ҳаёт йўлини ўрганиш мезонлари асосланган;
адабиётшунос Айнийнинг ўзбек мумтоз адабиёти тадқиқига бағишланган илмий қарашлари, хусусан, адабиёт равнақи, адабиётшунослик ривожи учун ёзилган мактубларидаги таклиф ҳамда хулосаларининг қиммати ёритилиб, олимнинг мавзу ва услуб танлаш маҳорати далилланган;
 мумтоз асарлар таҳлилига, туркий ва мумтоз адабиёт вакиллари ижодига бағишланган тадқиқотлари, луғатшунослиги, “Намунаи адабиёти тожик” тазкирасида келтирилган зуллисонайн туркий ижодкорлар ҳаёти ва ижодига доир маълумотлар, адабий таҳлилларнинг аҳамияти кўрсатилиб, олимнинг мавзу ҳамда ифода танлашдаги маҳорати илмий изланишлари асосида исботланган;
Садриддин Айнийнинг навоийшунослиги мақолалари, “Алишер Навоий” монографиясининг таҳлили орқали белгиланиб, матншунослик, тарғиботчилик фаолияти, шунингдек, табдил ва талқиндаги маҳорати танланма “Хамса” нашри асосида очиб берилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. 
 “Садриддин Айний – ўзбек мумтоз адабиёти тадқиқотчиси” мавзуси бўйича олинган илмий натижалар асосида:
Садриддин Айнийнинг ўзбек мумтоз адабиёти тадқиқотчиси ва тарғиботчиси сифатида шаклланиши учун таъсир кўрсатган ижтимоий, маданий, адабий омиллар таржимаи ҳоли, илмий-бадиий асарлари, тарихий манбалар асосида ойдинлаштирилиб, адибнинг ижодий меросига таянган ҳолда туркий адабиёт намуналарини ғоявий-бадиий жиҳатдан тадқиқ этиш ҳамда ижодкорлар ҳаёт йўлини ўрганиш мезонлари асослангани билан боғлиқ хулосалардан Бухоро давлат университетида 2024-йилда бажарилган АЛ-662204396 “Бухоро адабий муҳити ижодкорларининг илмий-адабий мероси бўйича электрон платформа яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳасида фойдаланилди (2025-йил мартдаги 01-04/1821-сон маълумотномаси). Натижада Айнийнинг Бухоро адабий муҳитида Садри Зиё, Аҳмад Дониш, Ҳайрат каби зиёлилар таъсирида, ноёб кутубхоналардан фойдаланиши каби омиллар билан моҳир ўзбек мумтоз адабиёти тадқиқотчиси бўлиб етишганлиги, унда шаклланган адабиёт тадқиқотчиси учун зарур меъзонлар ҳозирги давр изланувчилари учун ҳам ўрнак бўла олиши каби масалалар асосланган;  
адабиётшунос Айнийнинг ўзбек мумтоз адабиёти тадқиқига бағишланган илмий қарасглари, хусусан, адабиёт равнақи, адабиётшунослик ривожи учун ёзилган мактубларидаги таклиф ҳамда хулосаларининг қиммати ёритилиб, олимнинг мавзу ва услуб танлаш маҳорати далиллангани, мумтоз асарлар таҳлилига бағишланган тадқиқотлари, луғатшунослиги, “Намунаи адабиёти тожик” тазкирасида келтирилган зуллисонайн туркий ижодкорлар ҳаёти ва ижодига доир маълумотлар, адабий таҳлилларнинг аҳамияти кўрсатилиб, олимнинг мавзу ҳамда ифода танлашдаги маҳорати илмий изланишлари асосида исботланган;билан боғлиқ хулосалардан Қоʻқон давлат педагогика институтида 2022-йилда бажарилган АЛ-322103020 рақамли “Қўқон адабий муҳити ижодкорлари ҳаёти ва ижоди бўйича wеб сайт ва платформа яратиш” мавзусидаги амалий лойиҳада фойдаланилган (Муқимий номидаги Қўқон давлат педагогика институтининг 2024-йил 12-декабрдаги 1622/04-сон маълумотномаси). Натижада Айний тазкирасида келтирилган муҳим маълумотлар, Муҳаммад Аминхўжа Муқимий ҳақидаги мақоласи таҳлили ёритилган ўринлар орқали Қўқон адабий муҳити яхлит планда акс этганлиги ҳамда асар ўзбек мумтоз адабиёти учун қимматли манбаа эканлиги каби масалалар илмий далиллар асосида очиб берилган;
Садриддин Айнийнинг навоийшунослиги мақолалари, “Алишер Навоий” монографиясининг таҳлили орқали белгиланиб, матншунослик, тарғиботчилик фаолияти, шунингдек, табдил ва талқиндаги маҳорати танланма “Хамса” нашри асосида очиб берилганига оид хулосалардан “Ўзбекистон” телерадиоканали” ДМ томонидан тайёрланган “Ғазал бўстони”, “Таълим ва тараққиёт” номли дастурларнинг ссенарийларида фойдаланилган, 2025-йил январ, феврал ойлари сонларида Айний илмий ва ижодий меросини Ўзбек мумтоз адабиётшунослиги нуқтайи назаридан баҳолаш каби масалалар борасида тадқиқотчи билан бевосита суҳбат олиб борилган (Ўзбекистон” телерадиоканали” ДМнинг 2025-йил 20-мартдаги 05-09-354-сон маълумотномаси). Натижада Амирий, Нодира, Шавқий Каттақўрғоний, Сўфи Оллоёр, хожа Исмат Бухорий, Шермуҳаммад Акмал, Махмур, Гулханий ва бошқа кўпгина Қўқон адабий муҳити вакиллари ҳақидаги Садриддин Айний мулоҳазалари ва улар ижодидан “Намунаи адабиёти тожик” тазкирасида келтирилган намуналар, мумтоз анъаналар доирасида қилинган таҳлиллар радиотингловчилар учун муҳим аҳамият касб этишига эришилган.