Мустанов Илхом Абдивалижоновичнинг 
фалсафа доктори (PhD) диссертацияси ҳимояси ҳақида эълон

I. Умумий маълумотлар
Диссертация мавзуси, ихтисослик шифри (илмий даража бериладиган фан тармоғи) номи “Ўзбекистон Республикасида банклар фаолиятини тартибга солишнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш”, 12.00.02. – Конституциявий ҳуқуқ. Маъмурий ҳуқуқ. Молия ва божхона ҳуқуқи. 
Диссертация мавзуси рўйхатга олинган рақам: B2024.2.PhD/Yul411
Илмий раҳбар: Эргашев Икром Абдурасулович, юридик фанлар доктори, профессор.
Диссертация бажарилган муассаса номи: Тошкент давлат юридик университети.
ИК фаолият кўрсатаётган муассаса номи, ИК рақами: Тошкент давлат юридик университети, DSc.07/30.12.2019.Yu.22.02.
Расмий оппонентлар: юридик фанлар доктори, профессор Давлятов Валишер Хакимжанович, юридик фанлар номзоди, профессор Хожиев Эркин Туйгунович.
Етакчи ташкилот: Жаҳон иқтисодиёти ва дипломатия университети.
Диссертациянинг йўналиши: назарий ва амалий аҳамиятга молик.
II. Тадқиқотнинг мақсади Ўзбекистон Республикасида банклар фаолиятини ҳуқуқий тартибга солишнинг илмий-назарий, амалий ва қонунчилик муаммоларини тизимли ўрганиш асосида таклиф ва тавсиялар ишлаб чиқишдан иборат.
III. Тадқиқотнинг илмий янгилиги қуйидагилардан иборат:
Ўзбекистон Республикаси банк тизими тушунчаси кенгроқ таҳлил қилиниб, унинг таркибига Ўзбекистон Республикаси Марказий банки ва тижорат банклари, шўба банклар, уларнинг филиаллари, ваколатхоналари, операцион идоралари (пунктлари), хорижий банкларнинг ваколатхоналари кириши лозимлиги асослаб берилган; 
банкларнинг асосий вазифаси молия-кредит тизимида бўш маблағлардан унумли фойдаланиш орқали капитал бозорни молиялаштириш ва аҳолига молиявий хизматлар кўрсатиш ҳисобланиши асосланган; 
онлайн платформалар ва бошқа савдо-хизмат кўрсатиш платформаларига хизмат кўрсатувчи оператор функсияларини бажариш;  банк фаолияти билан боғлиқ компютер тизимлари ва дастурларини сотиш ва ижарага бериш, молиявий таълим ва молия бўйича китоблар ва даврий нашрларни нашр этиш, молиявий тадқиқотлар ва сўровномалар ўтказиш форфеитинг операциялари, банк олдидаги мажбуриятларни тўлаш учун гаровни сотиш банк операциялари (банк хизматлари)нинг алоҳида тури сифатида намоён бўлиши асослаб берилган; 
банк мижозларининг ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш тизими маъмурий, шартномавий ва қўшимча чоралар усулларини қамраб олиши, мазкур усуллардан қўшимча усул доирасида Ўзбекистон Республикасида банк омбудсмани институни жорий этиш зарурлиги асослантирилган.
IV. Тадқиқот натижаларининг жорий қилиниши. Ўзбекистон Республикасида банклар фаолиятини тартибга солишнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини такомиллаштириш бўйисҳа олинган илмий натижалар асосида:
банк фаолияти даромад олишга қаратилган, ваколатли орган томонидан берилган лицензия доирасида банк мижозларига банк хизматларини кўрсатиш, жисмоний ва юридик шахсларга банк ҳисобрақамларини очиш ва юритиш, омонатларни қабул қилиш, кредитлар бериш, тўловлар ва ҳисоб-китоблар ва бошқа молиявий операцияларни амалга оширувчи юридик шахс эканлигига қаратилган таклиф Ўзбекистон Республикаси “Банклар ва банк фаолияти тўғрисида”ги Қонунининг 
3-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2024-йил 27-мартдаги 02/4-40-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалга оширилиши банк тушунчаси мазмунини бойитишга хизмат қилган; 
банк операциялари  банклар томонидан лицензияда ҳамда қонунчиликда амалга оширилишига рухсат этилган ҳаракат турлари бўлиб, мазкур ҳаракатлар корпоратив ва фуқаролик воситалар орқали реализация қилиниши ҳамда банк операцияларининг бир қатор турларини белгилашга қаратилган таклиф Ўзбекистон Республикаси “Банклар ва банк фаолияти тўғрисида”ги Қонунининг 5-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2024-йил 27-мартдаги 02/4-40-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалга оширилиши банк операциялари турларини ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга хизмат қилган;
банк назорати ваколатли орган томонидан ўзига юклатилган вазифа ва функсияларни бажариш мақсадида қонунчилик ёки ўзи томонидан ўрнатилган қоидаларга банклар томонидан амал қилинишини таъминлашга қаратилган чора-тадбирлар мажмуини ташкил этади ва унинг бир тури сифатида Марказий банк томонидан белгиланадиган пруденсиал нормативлар тизими ҳақидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси “Банклар ва банк фаолияти тўғрисида”ги Қонунининг 38-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2024-йил 27-мартдаги 02/4-40-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалга оширилиши банк назоратининг шакл ва усулларини ҳуқуқий тартибга солишни такомиллаштиришга хизмат қилган;
Марказий банкнинг асосий мақсади молия-кредит механизмлари орқали пул ва нархларнинг барқарорлигини таъминлаш ҳисобланади ва мазкур мақсаддан келиб чиқиб, молиявий вазифаларни бажаради (назорат қилиш, текшириш, мониторинг қилиш, норматив-ҳуқуқий ҳужжат чиқариш орқали тартибга солиш, лицензиялаш, маслаҳат, кафолат, кафил, фискал агент, резерв, депозитарий ва бошқалар вазифалар тўғрисидаги таклиф Ўзбекистон Республикаси “Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки тўғрисида”ги Қонунининг 5-моддасини ишлаб чиқишда фойдаланилган (Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси Қонунчилик палатасининг 2024-йил 27-мартдаги 02/4-40-сон маълумотномаси). Мазкур таклифнинг амалга оширилиши Марказий банкнинг мақсад ва вазифаларини ҳуқуқий тартибга солишни такомиллаштиришга хизмат қилган.
Мазкур диссертация хулосалари асосида ишлаб чиқилган банклар фаолиятини тартибга солишнинг ташкилий-ҳуқуқий асосларини такомиллаштиришга оид таклиф ва тавсиялари қабул қилинган.

Yangiliklarga obuna bo‘lish